Η σύνθεση της Ιλιάδας είναι κυκλική: αρχίζει και τελειώνει με μια ικεσία ενός γέρου πατέρα για το παιδί του(  Χρύσης και Πρίαμος).

Ο άξονας της Ιλιάδας είναι η οργή του Αχιλλέα ( μήνις)  εναντίον του Αγαμέμνονα αρχικά και μετά εναντίον τουΈκτορα. Γύρω από το θυμό του Αχιλλέα κινείται ο μύθος, ένα πλούσιο επικό υλικό που χωρά όλα τα ουσιώδη του Τρωικού πολέμου. Ο ποιητής έδωσε στον ηρωικό κόσμο του έπους διαστάσεις ανθρώπινες. Εξυμνεί τις πολεμικές αρετές δείχνει, όμως, καθαρά και τον πόνο του πολέμου. Έτσι η Ιλιάδα από έπος γίνεται τραγωδία συχνά ( οι συμφορές είναι αποτέλεσμα ύβρης).

Κανένα παραδοσιακό επεισόδιο δεν περιγράφει ο Όμηρος άμεσα αλλά έμμεσα. Άρα ο θυμός, οι συνέπειές του και γενικά ό, τι περιγράφεται άμεσα είναι δημιουργήματα του ποιητή και φυσικά δικό του κατόρθωμα είναι η δομή του έργου ( η οργάνωση του υλικού γύρω από ένα κέντρο).

Αποξενώνει από το έργο στοιχεία της παράδοσης που δεν εκφράζουν την εποχή του π. χ  μαγικά στοιχεία.

Μεταποιεί στοιχεία της παράδοσης, όπως  το ήθος πολλών ηρώων προβάλλοντας τις ανθρώπινες πλευρές τους.

Δείχνει αγάπη για όλους ( Αχαιούς και Τρώες) και δικαιώνει τον αγώνα των   Τρώων( αγωνίζονται για την πατρίδα τους)

Παρεμβάλλει σκηνές ανθρωπιάς μέσα στην απανθρωπιά του πολέμου. Το μεγαλείο της Ιλιάδας το συνθέτουν οι ανθρώπινες στιγμές, αυτές που προβάλλουν τον ανθρώπινο πόνο.

 Μηνύματα της Ιλιάδας

  • Όποιος υποστηρίζει επίμονα το δίκαιό του δικαιώνεται ( Αχιλλέας) και ο άδικος εξανθρωπίζεται ( Αγαμέμνονας) .
  • Το αληθινό μεγαλείο του ανθρώπου βρίσκεται στο να θέλει και να μπορεί να αψηφά τη ζωή του ή και να τη θυσιάζει για κάποιες άλλες αξίες που καταξιώνουν τη ζωή ( φιλία, αξιοπρέπεια, πατρίδα).
  • Ο πόλεμος είναι συμφορά σταλμένη από τους θεούς ή τη μοίρα.
  • Ο νεκρός είτε φίλος είτε εχθρός δικαιούται ταφή.