1η  ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΘEMATIKH ΕΝΟΤΗΤΑ: ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ – ΕΠΙΣΤΗΜΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η διαθεματική διδακτική πρόταση της κας Γαϊτάνη Μαριάνθης, ΠΕ02 Φιλολόγου, με τίτλο “Φιλοσοφία – Επιστήμη – Κοινωνία. Όταν ο Αρχαίος Φιλόσοφος «διαλέγεται» με το σύγχρονο στοχαστή πάνω σε ζητήματα ερμηνείας του Κόσμου και του ανθρώπινου βίου. Το παράδειγμα του φιλοσοφικού στοχασμού του Ηράκλειτου περί ενότητας των αντιθέτων: Μια διδακτική πρόταση για διαθεματικές προεκτάσεις στη Φιλοσοφία της Β΄ Λυκείου με την αξιοποίηση των ΤΠΕ”, συμπεριελήφθη στα πρακτικά του 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ «Αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στη διδακτική πράξη», Σύρος 21, 22, 23 Ιουνίου 2013. Η προαναφερθείσα διδακτική πρόταση υλοποιήθηκε κατά το διδακτικό έτος 2014-2015 στο 3ο Γενικό Λύκειο Ν. Φιλαδέλφειας στο πλαίσιο διδασκαλίας του μαθήματος της Φιλοσοφίας. Ομάδες μαθητών (Κοινωνιολόγοι, Ψυχολόγοι, Ατομικοί επιστήμονες) των τμημάτων Β1 και Β2 του Λυκείου δούλεψαν πάνω στη συγκεκριμένη πρόταση  και παρήγαγαν άρθρα και δοκίμια σε ηλεκτρονική μορφή.

 

 

2η  ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΡΙΑ

Το σχέδιο εργασίας με τίτλο: “Ανάπτυξη φιλοσοφικής στάσης μέσα από το λόγο και την  εικαστική δημιουργία” δημιουργήθηκε από την εκπαιδευτικό Γαϊτάνη Μαριάνθη, ΠΕ02 Φιλόλογο και υλοποιήθηκε από την ίδια κατά το διδακτικό έτος 2015–2016 στο 3^ο Γενικό Λύκειο Ν. Φιλαδέλφειας (παράλληλα στα δύο τμήματα της Β΄ Τάξης, Β1 είκοσι έξι (26) μαθητών και Β2 είκοσι επτά (27) μαθητών).  Ακολούθησε δημοσίευση σε περιοδικό ως Γαϊτάνη, Μ. (2016). Το μάθημα της φιλοσοφίας σήμερα: Αναπτύσσοντας φιλοσοφική στάση μέσα από τον λόγο και την εικαστική δημιουργία, Θεωρία και Έρευνα στις Επιστήμες της Αγωγής, τχ. 13/2016, σ.σ. 93-116. Στο: http://periodiko.inpatra.gr. ISSN: 2407-9669

Εμπλεκόμενη γνωστική περιοχή του σχεδίου εργασίας είναι η Φιλοσοφία Β΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας με ιδιαίτερη περιοχή γνωστικού αντικειμένου το 1^ο Κεφάλαιο του σχολικού εγχειριδίου Αρχές Φιλοσοφίας Β΄ Γενικού Λυκείου: «Ξεκινώντας από την απορία». Η διδακτική πρόταση, με διαθεματικές προεκτάσεις σε Ν.Ε. Γλώσσα και Λογοτεχνία, Ιστορία, Πολιτική Παιδεία, Καλλιτεχνική Παιδεία, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, Καλλιτεχνικά, Πολιτισμό και Δραστηριότητες Τέχνης, Πληροφορική, ανταποκρίνεται στους στόχους και σκοπούς Νέου Προγράμματος Σπουδών για το μάθημα της Φιλοσοφίας στην Β΄ Λυκείου, αφού οι μαθητές βιώνουν την ιδιαιτερότητα της φιλοσοφίας ως πνευματικής επίδοσης -όντας ταυτόχρονα γνώση, μέθοδος έρευνας, στάση ζωής  [1]– και κατανοούν ότι μπορεί να αναπτύξει κανείς φιλοσοφική στάση όχι μόνο μέσα από το λόγο, αλλά και την εικαστική δημιουργία. Οι δραστηριότητες διαμόρφωσαν ένα ελκυστικό διαδραστικό μαθησιακό περιβάλλον, δίνοντας ερείσματα για κριτική και δημιουργική έκφραση. Αποσπάσματα προφορικού ή γραπτού λόγου, πίνακες ζωγραφικής, έργα της τέχνης του δρόμου (γκράφιτι), γελοιογραφίες, που αποδίδουν συγκεκριμένη φιλοσοφική στάση ενός υποκειμένου, αποτέλεσαν αφετηρία προβληματισμού και κίνητρο για περαιτέρω έρευνα. Αξιοποιήθηκε ο ελεύθερος συνειρμός, η αγκυροβολημένη διδασκαλία, η μέθοδος project, η επίλυση προβλήματος, η λήψη αποφάσεων, οι ερωταποκρίσεις, η συζήτηση, η ιδεοθύελλα, η εννοιολογική χαρτογράφηση, η ομαδοσυνεργατική μέθοδος. Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλείο γνώσης, έρευνας, συνεργατικής μάθησης και δημιουργικής γραφής.

ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ:

1/Αφού οι ομάδες στην ολομέλεια κατέληξαν στο «τι είναι φιλοσοφική στάση», οι καταγεγραμμένες λέξεις και φράσεις στον πίνακα, προϊόντα της άσκησης ελεύθερου συνειρμού (Α΄ Φάση) εμπλουτίστηκαν και ταξινομήθηκαν σε τέσσερις κατηγορίες επάνω σε χαρτόνι. Οι κατηγορίες αφορούσαν σε «προϋποθέσεις», «εμπόδια» στην ανάπτυξη φιλοσοφικής στάσης, «θετικά» και «αρνητικά αποτελέσματα» από την υιοθέτηση φιλοσοφικής στάσης.

2/Οι ομάδες των γελοιογράφων, των ζωγράφων, της τέχνης του δρόμου (γκράφιτι) αναζήτησαν, συγκέντρωσαν, μελέτησαν χαρακτηριστικά, αντιπροσωπευτικά εικαστικά έργα, γελοιογραφίες, έργα ζωγραφικής, γκράφιτι αντίστοιχα, μέσα από τα οποία θεωρούν ότι ο δημιουργός τους αναπτύσσει φιλοσοφική στάση και συμπαρήγαγαν σχετικά άρθρα.

3/ Δραματοποίησαν το διάλογο Ζορμπά-Καζαντζάκη. Είναι το σημείο που ο έναστρος ουρανός προκαλεί την έκπληξη και το θαυμασμό του Ζορμπά ώστε να απευθύνει σχετικά ερωτήματα στον φιλόσοφο Καζαντζάκη.

4/Οι μαθητές ανέπτυξαν τη δική τους φιλοσοφική στάση απέναντι σε πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις του σύγχρονου πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού βίου. 

5/ Διδακτική Επίσκεψη στο Μουσείο Ηρακλειδών.

[1] ΥΠ.Π.Ε.Θ.-Ι.Ε.Π./Δ.Ε.Π.Π.Σ.–Α.Π.Σ. Παράρτημα Α/Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Φιλοσοφίας στη Β΄ Τάξη Ενιαίου Λυκείου. Στο: http://ebooks.edu.gr/new/books-pdf.php?course=DSGL-B102 (προσπελάστηκε στις 25-3-2016).

 

 

3η  ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο / ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: BAΣΙΚΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ

Kεφάλαιο 8ο Ενότητα 2η Φύλλο Εργασίας