Ένα image hotspot με βασικές πληροφορίες για την επέκταση των Οθωμανών Τούρκων στη Μικρασία και στα Βαλκάνια και για την άλωση της Κωνσταντινούπολης
❦
Κατηγορία: ιστορία β΄ γυμνασίου
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (25) – Η άλωση της Πόλης – 3 (πηγές)
Η Κωνσταντινούπολη. Διακρίνονται τα τείχη και η αλυσίδα που έκλεινε την είσοδο του Κεράτιου κόλπου (πηγή: Βικιπαίδεια)
Δύο αποσπάσματα για την άλωση από ιστορικούς της εποχής εκείνης, τον Γεώργιο Φραντζή ή Σφραντζή και τον Κριτόβουλο τον Ίμβριο, σε παράφραση Γιώργου Κοτζιούλα. Περισσότερες πληροφορίες στο ιστολόγιο του Ν. Σαραντάκου, απ’ όπου πήρα τα κείμενα.
♦
ΤΟ ΨΥΧΟΡΡΑΓΗΜΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
ΕΝΩ Η ΠΟΛΗ ΕΠΕΡΙΜΕΝΕ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟΥ ΜΩΑΜΕΘ
Οι τελευταίοι εμψυχωτικοί λόγοι του Αυτοκράτορος
Η ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ 28ΗΣ ΜΑΙΟΥ, ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΑΦΗΓΕIΤΑΙ Ο ΦΡΑΝΤΖΗΣ
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (24) – Η άλωση της Πόλης – 2 (ντοκιμαντέρ και διαδραστική άσκηση)
Η άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453)
Παρακολουθήστε ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ του National Geographic. Παρακάτω θα βρείτε τα βασικά σημεία:
1′ Το ιστορικό πλαίσιο
- Σχίσμα των Εκκλησιών και μίσος Ορθόδοξων και Δυτικών.
- Άλωση από τους Φράγκους.
- Οι Τούρκοι περνούν στα ευρωπαϊκά εδάφη. Κατάληψη Θεσσαλονίκης και Ιωαννίνων.
- Η σύνοδος Φερράρας-Φλωρεντίας και η ένωση των Εκκλησιών: μία ύστατη προσπάθεια για βοήθεια από τη Δύση.
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (23) – Η άλωση της Πόλης – 1 (σχεδιάγραμμα)
Η ανατολική Μεσόγειος λίγο πριν την Άλωση (πηγή: Βικπαίδεια)
Η άλωση της Πόλης
Βασικά σημεία
1. Πολιορκία και άλωση της Πόλης
(α) οι επιτυχίες του Μουράτ Β΄:
Ο σουλτάνος Μουράτ Β΄ κατάφερε να σταθεροποιήσει το κράτος των Οθωμανών και στη συνέχεια:
- κατάκτησε τα Γιάννενα, τη Θεσσαλονίκη (1430) και νίκησε τους σταυροφόρους στη Βάρνα (1444).
- προετοίμασε την πολιορκία της Πόλης.
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (22) – Εξάπλωση των Τούρκων και τελευταίες προσπάθειες για την ανάσχεσή τους
Εξάπλωση Οθωμανών στην Ευρώπη και στην Εγγύς Ανατολή (πηγή: Wikimedia Commons)
Εξάπλωση των Τούρκων και τελευταίες προσπάθειες για την ανάσχεσή τους
Βασικά σημεία
1. Οι Οθωμανοί και οι κατακτήσεις τους
(α) προέλευση
Oι Οθωμανοί Τούρκοι ήταν μία τουρκική φυλή που ήρθε από την Ανατολή και εγκαταστάθηκε κοντά στην Προύσα της Μικρασίας. Οφείλουν το όνομά τους στον ηγεμόνα τους (σουλτάνο) Οθμάν ή Οσμάν.
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (21) – Η περίοδος της Λατινοκρατίας και τα ελληνικά κράτη
Τα κράτη που προέκυψαν μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1204 (πηγή: Βικιπαίδεια)
Η περίοδος της Λατινοκρατίας και τα ελληνικά κράτη
Βασικά σημεία
1. Τα λατινικά κράτη (Λατινοκρατία)
Οι σταυροφόροι μοίρασαν μεταξύ τους τα εδάφη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά τη συμφωνία που είχαν κάνει πριν την άλωση (Partitio Romaniae). Η Βενετία απέσπασε το μεγαλύτερο μέρος της Κωνσταντινούπολης και τα σημαντικότερα νησιά και λιμάνια του Αιγαίου και του Ιονίου. Τα υπόλοιπα κράτη που προέκυψαν ήταν τα εξής:
- η Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης.
- το Βασίλειο της Θεσσαλονίκης.
- το Δουκάτο των Αθηνών.
- η Ηγεμονία της Αχαΐας.
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (20) – Οι σταυροφορίες και η πρώτη άλωση της Πόλης
Χάρτης της 1ης Σταυροφορίας (πηγή: Βικιπαίδεια)
Οι σταυροφορίες και η πρώτη άλωση της Πόλης
Βασικά σημεία
1. Ορισμός και παράγοντες διαμόρφωσης
(α) οι σταυροφορίες και ο σκοπός τους
Οι σταυροφορίες ήταν εκστρατείες που ξεκίνησαν από τη Δυτική Ευρώπη και αποσκοπούσαν στην απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τους μουσουλμάνους.
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (19) – Η ενετική οικονομική διείσδυση και το σχίσμα των Εκκλησιών
Οι Νορμανδοί στη Νότια Ιταλία το 1084. Ανοικτό πράσινο: εμιράτο της Σικελίας. Βαθύ πράσινο: κομητεία της Σικελίας. Πράσινο: δουκάτο της Απουλίας και Καλαβρίας. Τα δύο τελευταία είναι των Νορμανδών. Κίτρινο: Πρώην Ρωμαϊκή επικράτεια Ραβέννας, τώρα στον πάπα. Οι λοιπές περιοχές κατελήφθησαν από τους Λομβαρδούς. (πηγή: Βικιπαίδεια)
Η ενετική οικονομική διείσδυση και το σχίσμα των Εκκλησιών
Βασικά σημεία
1. Εμπορικά προνόμια στους Βενετούς
(α) O Αλέξιος Α΄ Κομνηνός και οι Βενετοί
Ο Αλέξιος Α΄ με τη βοήθεια του ισχυρού στόλου της Βενετίας κατάφερε να αποκρούσει την απειλή των Νορμανδών, οι οποίοι είχαν αποβιβαστεί στην Ήπειρο και σχεδίαζαν να πολιορκήσουν την Κωνσταντινούπολη. Ως ανταμοιβή με χρυσόβουλό του πρόσφερε στους Βενετούς προνόμια:
- τίτλους και χρήματα.
- εμπορικές διευκολύνσεις: οι Βενετοί έμποροι απέκτησαν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν για τις δραστηριότητές τους αποβάθρες και καταστήματα στην Κωνσταντινούπολη.
- επίσης, οι Βενετοί έμποροι απαλλάχθηκαν από την πληρωμή δασμών (φόρων) στο Βυζαντινό Κράτος, όταν διακινούσαν τα προϊόντα τους σε σημαντικά λιμάνια του.
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (18) – Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αιώνα, Οι Κομνηνοί
Χάρτης που δείχνει τα σύνορα του βυζαντινού κράτους στα 1071, όταν πραγματοποιήθηκε η αποφασιστικής σημασίας μάχη στο Μαντζικέρτ. Επεξεργασία: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.
Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αιώνα (1025-1081)
Βασικά σημεία
1. Η εσωτερική κρίση
Μετά το θάνατο του Βασίλειου Β΄ (1025) σημειώθηκαν μεταβολές σε στρατιωτικό και σε πολιτικό επίπεδο που δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για μια γενικευμένη κρίση στο Βυζαντινό Κράτος. Συγκεκριμένα:
- παραμελήθηκε ο στόλος.
- διαλύθηκαν τα θέματα και οι θεματικοί στρατοί αντικαταστάθηκαν από μισθοφόρους, που πληρώνονταν από έναν νέο φόρο, ο οποίος επιβλήθηκε ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν πολλοί ξένοι σε ανώτερες θέσεις. [διαβάστε περισσότερα για την αλλαγή φυσιογνωμίας του βυζαντινού στρατού στο σχετικό άρθρο της ιστοσελίδας του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού]
- οι νέοι φόροι και η αυταρχική διοίκηση ξεσήκωσε ταραχές στις επαρχίες.
- γύρω στο 1060 ήταν φανερή η πολιτική αστάθεια.
Ιστορία Β΄ Γυμνασίου (17) – Επανάληψη: Από τις σλαβικές επιδρομές στον Βασίλειο Β΄ (6ος – 11ος αι.)
Παρακάτω θα βρείτε μία χρονογραμμή, που θα σας βοηθήσει να ξαναθυμηθείτε και να τοποθετήσετε πιο καθαρά στον άξονα του χρόνου τα βασικά σημεία των ενοτήτων που μελετήσατε ως τώρα. Τα κείμενα είναι παρμένα κυρίως από το σχολικό βιβλίο, περιλαμβάνουν πολύ βασικές πληροφορίες και δεν εξαντλούν το αναφερόμενο θέμα· περισσότερα θα διαβάσετε στο βιβλίο και στα σχεδιαγράμματα των αναρτήσεων του ιστολογίου.
Όπως θα παρατηρήσετε, κάποιες χρονολογίες σημειώνουν φαινόμενα που εξελίχθηκαν στη διάρκεια δεκαετιών ή και αιώνων· αυτό έγινε καθαρά για τις ανάγκες κατασκευής της χρονογραμμής και για τηρηθεί η σειρά των ενοτήτων που υιοθετεί το σχολικό εγχειρίδιο.
♦