6.3 Η δικαιολόγηση της ηθικής στάσης ζωής
| Βασικά σημεία | Επιχειρήματα | Αντιρρήσεις |
| Γιατί να είναι κανείς ηθικός; | (α) γιατί πιστεύει στη μεταθανάτια κρίση. | Αν όμως δεν πιστεύει, δεν υπάρχει λόγος να είναι ηθικός, αν βέβαια μπορεί να αποφύγει την τιμωρία και να μην έχει άλλα προβλήματα. |
| (β) η ενάρετη ζωή χαρίζει ευτυχία και εσωτερική αρμονία στον άνθρωπο. Ο άδικος είναι δυστυχής. | Για κάποιους η εσωτερική αρμονία επιτυγχάνεται μέσα από την ανεμπόδιστη ικανοποίηση των ατομικών επιδιώξεων ή, αλλιώς, του ατομικού συμφέροντος. Η ηθική είναι ουσιαστικά η ασπίδα των αδύναμων και ανίκανων, που θέλουν να προστατευτούν από την κυριαρχία των ικανών και ισχυρών. | |
| (γ) η ύπαρξη ηθικών αρχών και αξιών είναι το θεμέλιο των κοινωνιών. Άτομα που δρουν καθαρά εγωιστικά πολλές φορές οδηγούνται στην καταστροφή. |
⇳ Το γ΄ και δ΄ επιχείρημα υπέρ της ηθικής στάσης απαντούν στην παραπάνω αντίρρηση, ότι δηλαδή η ηθική είναι επινόηση των ανίσχυρων, για να προστατευτούν από τη δύναμη των ισχυρών. |
|
| (δ) είναι έμφυτη η τάση των ανθρώπων για σεβασμό των συνανθρώπων τους. Ίσως το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης να βρίσκεται σε μια ζωή αλληλεγγύης και ειλικρινούς επικοινωνίας. | ||
| Τα χαρακτηριστικά της ηθικής στάσης | (α) οι αποφάσεις μας καθορίζουν τις ενέργειές μας (πρακτικός χαρακτήρας των κρίσεων).
(β) οι κρίσεις μας πρέπει να έχουν καθολικό χαρακτήρα: να ισχύουν για κάθε περίπτωση και για όλους τους ανθρώπους με παρόμοια χαρακτηριστικά. (γ) οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψη τα δικαιώματα και τις επιδιώξεις των άλλων ανθρώπων. Οι ενέργειές μας έχουν επιπτώσεις στους άλλους, ακόμη κι όταν δεν το αντιλαμβανόμαστε. |
|
❦
