Η ανατολική Μεσόγειος λίγο πριν την Άλωση (πηγή: Βικπαίδεια)
Η άλωση της Πόλης
Βασικά σημεία
1. Πολιορκία και άλωση της Πόλης
(α) οι επιτυχίες του Μουράτ Β΄:
Ο σουλτάνος Μουράτ Β΄ κατάφερε να σταθεροποιήσει το κράτος των Οθωμανών και στη συνέχεια:
- κατάκτησε τα Γιάννενα, τη Θεσσαλονίκη (1430) και νίκησε τους σταυροφόρους στη Βάρνα (1444).
- προετοίμασε την πολιορκία της Πόλης.
(β) ο Μωάμεθ Β΄ και η πολιορκία της Πόλης
Οι προετοιμασίες για την άλωση της Κωνσταντινούπολης είχαν ξεκινήσει από τον Μουράτ Β΄. Ο γιος και διάδοχός του Μωάμεθ Β΄ έχτισε στην ευρωπαϊκή ακτή το φρούριο της Ρούμελης (Ρούμελη Χισάρ), για να εμποδίσει τον εφοδιασμό της πόλης και να εξαντλήσει τους υπερασπιστές.
(γ) οι λόγοι της πτώσης της Πόλης
- οι δυνάμεις που διέθετε ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ΄ ήταν ανεπαρκείς.
- οι Τούρκοι διέθεταν συντριπτική υπεροχή σε άνδρες και οπλισμό.
Η Κωνσταντινούπολη. Διακρίνονται τα τείχη, τα λιμάνια, το Πέραν και η αλυσίδα που έκλεινε την είσοδο του Κεράτιου κόλπου (πηγή: Βικιπαίδεια)
(δ) τι προέβλεπε ο θρησκευτικός νόμος των Οθωμανών μετά την άλωση μιας πόλης;
Για να δελεάσουν και να ανταμείψουν τους στρατιώτες οι Τούρκοι ηγεμόνες, ακολουθώντας τον θρησκευτικό νόμο, επέτρεπαν τη λεηλασία μιας κατακτημένης πόλης. Το ίδιο έγινε για τρεις μέρες και στην περίπτωση της άλωσης της Κωνσταντινούπολης.
-
- Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής (πηγή: Βικιπαίδεια)
-
- Ο Κωνσταντίνος ΙΑ’ Παλαιολόγος (1449-1453). Μικρογραφία από το Ζωναρά της Μόδενας, 15ος αιώνας. Biblioteca, Estense Universitaria, Modena (πηγή: ΙΜΕ)
2. Οι συνέπειες
- η Άλωση υπήρξε τρομερό πλήγμα για την περηφάνια των Ελλήνων.
- οι βυζαντινοί λόγιοι έφυγαν για τη Δύση, όπου μεταλαμπάδευσαν την πνευματική κληρονομιά του Βυζαντίου.
- λόγω των τουρκικών κατακτήσεων οι εμπορικοί δρόμοι της Ανατολής έκλεισαν και οι Ευρωπαίοι αναζήτησαν τους ανατολικούς εμπορικούς σταθμούς πλέοντας προς τα δυτικά. Έτσι, προέκυψε η ανακάλυψη της αμερικανικής ηπείρου, της Αυστραλίας αργότερα και άλλων περιοχών της Ανατολής.
3. Η βυζαντινή πνευματική κληρονομιά
(α) η Τρίτη Ρώμη
Οι Ρώσοι, επηρεασμένοι από την βυζαντινή παράδοση, θεώρησαν ότι είναι οι μοναδικοί κληρονόμοι και συνεχιστές του Βυζαντίου· έτσι, ονόμασαν τη Μόσχα Τρίτη Ρώμη.
(β) η κληρονομιά του Βυζαντίου
- η έντονη επίδραση στους βαλκανικούς λαούς.
- η απόκρουση των Αράβων και η παρεμπόδιση της προέλασής τους στην Ευρώπη από τα ανατολικά.
- η βυζαντινή θρησκευτική τέχνη (αγιογραφία) και η εκκλησιαστική μουσική.
- η διαφύλαξη και η καλλιέργεια της κλασικής κληρονομιάς (κείμενα αρχαίων συγγραφέων).
- η καλλιέργεια θετικών επιστημών, ιδίως των μαθηματικών και της αστρονομίας.
- η συνέχεια της ρωμαϊκής νομικής παράδοσης.
Θέλω κι άλλο!
- Βυζαντίου επίλογος: 1071 – 1453: ντοκιμαντέρ από την Εκπαιδευτική τηλεόραση.
- Η άλωση της Κωνσταντινούπολης και Μετά την άλωση: πληροφορίες από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού.
- Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης – Θρήνοι, θρύλοι, παραδόσεις: διαδραστική εφαρμογή από το Φωτόδεντρο.
- Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης: σύντομο βίντεο από το κανάλι Kings and Generals (με ελληνικούς υπότιτλους).
❦
