Σοφοκλής, Ἀντιγόνη (7) – 2ο επεισόδιο, στ. 376-440

Ο φύλακας παραδίδει στον Κρέοντα την Αντιγόνη (από την ταινία του Γ. Τζαβέλλα)

 

Σχολιασμός 

376-383 Εμφανίζεται στη σκηνή η Αντιγόνη μαζί με τον φύλακα (αριστερή πάροδος). Τα λόγια του χορού εκφράζουν απορία, έκπληξη, αγωνία, συμπόνια αλλά και επιτίμηση για την απερισκεψία της Αντιγόνης. Ο θριαμβευτικός χαρακτήρας του χορικού μεταπίπτει σε προβληματισμό και ανησυχία για την απίστευτη σκηνή που αντικρίζει ο χορός.

Ακατανόητο μυστήριο που με διχάζει βλέπω·
την κόρη πώς να πω δεν τη γνωρίζω, την Αντιγόνη;
Κόρη κακορίζικη του κακορίζικου
πατέρα Οιδίποδα, τι τρέχει;
Μήπως και πάτησες του βασιλιά το νόμο;
μήπως τρελάθηκες, σε πιάσαν και σε φέρανε;

386 Ο Κρέοντας εμφανίζεται πάνω στην ώρα (θεατρική συμβατικότητα).

 

Ηθογράφηση φύλακα (384-406)

Β΄ επεισόδιο  Α΄ επεισόδιο
  • χαρούμενος, ανακουφισμένος
  • περήφανος (στ. 397)
  • αδιάφορος, αναίσθητος (στ. 399-400)
  • άνετος (στ. 385, 406)
  • ταραγμένος
  • γεμάτος αγωνία, ανήσυχος
  • φοβισμένος

 

401-406 Ο Κρέοντας ρωτά επανειλημμένα τον φύλακα για να εξακριβώσει την αλήθεια των λεγομένων του (στ. 401, 406: πότε και πώς…): τα λόγια του δείχνουν έκπληξη και δυσπιστία.  

 

407-414 Οι φύλακες

Από το παραστατικό τρόπο με τον οποίο περιγράφονται οι ενέργειές τους οι φύλακες μπορούν να χαρακτηριστούν σκληροί, άξεστοι, ευθυνόφοβοι (413-414) και αναίσθητοι (409-410). Γεμάτοι ταραχή εξαιτίας των απειλών τού Κρέοντα προβαίνουν σε μια ανώφελη και σπασμωδική ενέργεια, την εκταφή του πτώματος του Πολυνείκη. [βλέπε σχόλιο διδακτικού εγχειριδίου σελ. 159].

 

415-421 Η θεομηνία

Οι φύλακες θεωρούν το φαινόμενο θεομηνία: είναι θρησκόληπτοι και δεισιδαίμονες (419). Το γεγονός αποτελεί έξυπνο εύρημα του Σοφοκλή, που επιτρέπει την Αντιγόνη να πλησιάσει τον Πολυνείκη απαρατήρητη (στοιχείο θεατρικής οικονομίας) αλλά και που υπογραμμίζει τον ατρόμητο χαρακτήρα της.  

 

422-431 Οι χοές

θρηνεί σαν το πουλί: παρομοίωση (βλέπε σχόλιο διδακτικού εγχειριδίου, σελ. 159).

ροΐ χαλκωματένιο: το ροΐ είναι ένα μικρό δοχείο με μύτη· χρησιμοποιείται στη μαγειρική για το ρίξιμο λαδιού στο φαγητό. 

 

432-440 Η σύλληψη

Τα τελευταία λόγια του φύλακα αποπνέουν κυνικό ωφελιμισμό (στ. 439-440). Βλέπε και διδακτικό εγχειρίδιο σελ. 160.