Αντίθετα από ό,τι μας έλεγαν για πολλά χρόνια ξένοι επιστήμονες επηρεασμένοι από τη συμπεριφορική θεωρία της γλωσσικής εκμάθησης, την ξένη γλώσσα δεν τη μαθαίνουμε όπως τις συνήθειες που αποκτάμε με την επανάληψη (αν και ως τεχνική η επανάληψη μπορεί να βοηθήσει στην απομνημόνευση λέξεων, πληροφοριών, κ.τ.λ.).Το γλωσσικό σύστημα δεν είναι απλά μια συμπεριφορά. Είναι ένας πολύπλοκος μηχανισμός νοηματοδότησης και τον κατακτούμε με πολύπλοκους τρόπους. Την ξένη γλώσσα ειδικότερα τη μαθαίνουμε σε συσχετισμό με τη γλώσσα ή τις γλώσσες που ήδη ξέρουμε –τη μητρική μας ή και μια δεύτερη ή άλλη γλώσσα. Και είναι μάλιστα πια γνωστό το γεγονός πως όσες περισσότερες γλώσσες ξέρουμε σχετικά καλά, τόσο περισσότερες μπορούμε να μάθουμε. Ένας ενήλικας, για παράδειγμα, που δεν έχει μάθει ποτέ του μια ξένη γλώσσα πολύ δύσκολα θα μάθει έστω και μία. Συνεπώς, η χρήση της μητρικής γλώσσας είναι θετικό να χρησιμοποιείται ως μέσο για την εκμάθηση της ξένης και μέσα από τη σύγκριση των γλωσσών, να επιτυγχάνεται η ανάπτυξη της γλωσσικής επίγνωσης που βοηθά τη γλωσσική μάθηση.
Για τους μαθητές και τις μαθήτριες του ΠΕΑΠ, η χρήση της ελληνικής (είτε είναι η μητρική τους, είτε όχι –όπως στην περίπτωση των παιδιών μεταναστών) είναι θετική και για πολλούς άλλους λόγους. Μεταξύ των λόγων αυτών είναι το ότι μόνο με τη χρήση της ελληνικής μπορούμε:
- να δώσουμε οδηγίες για το πώς θα κάνουν τα παιδιά μια άσκηση
- να εξηγήσουμε τους κανόνες για να παίξουν ένα παιχνίδι
- να κάνουμε περίληψη μιας ιστοριούλας ή ενός τραγουδιού που θα ακούσουν (ακόμη και αν κάνουμε παντομίμα ή παίζουμε ρόλους όταν τη διαβάζουμε)
- να εξηγήσουμε τι σημαίνουν κάποιες λέξεις ή φράσεις
- να τους εξηγήσουμε τι πρέπει και δεν πρέπει να κάνουν στην τάξη ώστε να νιώσουν κάποια ασφάλεια ότι ελέγχουν το περιβάλλον τους.
Φυσικά, είναι σημαντικό τα παιδιά να ακούνε την ξένη γλώσσα να μιλιέται και να καταλαβαίνουν περίπου τι λέγεται (να έχουν δηλαδή «comprehensible input») ώστε να τη συνηθίζουν και να τη μαθαίνουν. Απλά, ο εξοστρακισμός της μητρικής γλώσσας από την ξενόγλωσση τάξη δεν εξυπηρετεί παρά μόνο πολιτικές που αποβλέπουν στο υλικό και το συμβολικό κέρδος εκείνων που προωθούν τη γλώσσα στόχο.