Όλα γίναν κάποιο βράδυ Χριστουγέννων, όταν ο Ρωμανός, όπως λέει η παράδοση, κατάπιε ένα ολόκληρο βιβλίο, που του είχε δώσει η Παναγία. Το μυαλό του φωτίστηκε και ανεβαίνοντας στον άμβωνα του ναού έψαλε το τροπάριο : “Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει…”, που μόλις είχε συνθέσει. Από τότε για λαμπρές συνθέσεις μπορεί να ειπωθεί η φράση : Κατάπιε το βιβλίο του Ρωμανού!”
Ο Ρωμανός ήταν ο μεγαλύτερος εκκλησιαστικός ποιητής και μελωδός του Βυζαντίου. Γεννήθηκε στην Έμμεσα της Συρίας. Υποθέτουμε, με βάση τα γεγονότα που μνημονεύει στα έργα του, ότι γεννήθηκε και έζησε τον έκτο αιώνα. Έγραψε περίπου 1000 κοντάκια, αλλά έχουν σωθεί μόνο 335. Τα θέματα για τους ύμνους του τα αντλούσε από την Αγία Γραφή, από τα έργα Πατέρων της Εκκλησίας, από τους Συναξαριστές, από τα Απόκρυφα Ευαγγέλια και από γεγονότα της εποχής του.
