ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ
Το παραμύθι αποτελεί πηγή έμπνευσης, ψυχαγωγίας, ανακούφισης,
παιδαγωγίας. Βρίσκει απήχηση σε μικρούς και μεγάλους. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει
επιβιώσει ανά τους αιώνες. Διαθέτει συγκεκριμένα γνωρίσματα που το κάνουν
γνώριμο και αναγνωρίσιμο από όλους.
Αναφορικά με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του, χαρακτηρίζεται από τις
συχνές επαναλήψεις λέξεις, φράσεων ακόμη και μοτίβων δίχως να γίνεται ανιαρό,
κουραστικό ή βαρετό. Απεναντίας, με την επανάληψη προκαλείται η προσοχή και το
ενδιαφέρον του ακροατηρίου και επιτυγχάνεται εξέλιξη της ιστορίας. Η τάση αυτή για
επανάληψη αποτελεί δομικό στοιχείο του παραμυθιού και συνάδει με το αναπτυξιακό
επίπεδο των παιδιών (Νουάρος, 1997). Ο γνωστός παραμυθιολόγος Max Luthi
επισημαίνει τη σημασία της επανάληψης στην καλλιέργεια, γνώσεων, ικανοτήτων και
δεξιοτήτων. Γι΄ αυτό και γίνεται λόγος για την αισθητική λειτουργία της επανάληψης
και τη σημασία της στην εμπέδωση όχι μόνο μιας κερδισμένης γνώσης αλλά τη
συμμετοχή της στις διαδικασίες της ζωής.
Άλλο χαρακτηριστικό είναι η διαδοχή έντασης και χαλάρωσης που κινεί το νήμα
της δράσης και προσφέρει αισθητική απόλαυση, η χρήση των αντιθέσεων, η
παρατακτικότητα των επεισοδίων, η απλή και λιτή δομή του, το καθαρό περίγραμμα
(Μαλαφάντης, 2006). Τα πάντα στο παραμύθι είναι καθαρά και στέρεα, χωρίς
υπερβολές. Όλες οι καταστάσεις απλοποιούνται, δημιουργώντας την αίσθηση του
οικείου και του εφικτού. Τέλος, το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό γνώρισμα του
παραμυθιού αποτελεί το ευτυχές και αίσιο τέλος και η επιβράβευση των προσπαθειών
του ήρωα/ίδας, καθώς έτσι ενσταλάζεται η αισιοδοξία στην ψυχή του ατόμου με
σημαντικές παιδαγωγικές προεκτάσεις στην ωρίμανση και ανάπτυξη του.
Πολλά θα μπορούσε να γράψει κανείς για το παραμύθι. Κατά τον Μερακλή,
αποτελεί μια πολύ σοβαρή υπόθεση, τη σοβαρότητα της οποίας δεν έχουν
αναγνωρίσει αρκετοί.