ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ*
Α. Εμπορικά προνόμια στους Βενετούς
– ο ΑΛΕΞΙΟΣ Α΄ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών για να αποκρούσει τους Νορμανδούς που είχαν αποβιβαστεί στην Ήπειρο και απειλούσαν την Κων/πολη.
– Οι Βενετοί έστειλαν έναν πανίσχυρο στόλο με τη βοήθεια του οποίου οι Βυζαντινοί νίκησαν τους Νορμανδούς.
– ως αντάλλαγμα ο ΑΛΕΞΙΟΣ Α’ έδωσε εμπορικά προνόμια στους Βενετούς με Χρυσόβουλο (= επίσημη έγγραφη συμφωνία, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από τον αυτοκράτορα με τη χρυσή του βούλα – Δείτε την παρακάτω εικόνα).
Με το Χρυσόβουλο αυτό (1082):
1) Οι άρχοντες της Βενετίας πήραν χρήματα και αξιώματα.
2) Οι έμποροι της Βενετίας απέκτησαν στην Κωνσταντινούπολη σκάλες (= αποβάθρες στο λιμάνι) και εμπορικά καταστήματα στην προκυμαία της Κων/πολης,
3) Οι Βενετοί είχαν το δικαίωμα να εμπορεύονται ελεύθερα, χωρίς να πληρώνουν δασμούς (=φόρους) σε όλα τα σημαντικά βυζαντινά λιμάνια.
- Σημασία -Αποτελέσματα χρυσόβουλου 1082:
α) Για το Βυζάντιο:
– παραιτήθηκε εκούσια (με τη θέλησή του) από τα δικαιώματά του (φορολογικά, οικονομικά, ναυτιλιακά)
– έχασε το ρόλο του μεσάζοντα μεταξύ Αράβων και Δυτικής Ευρώπης
– έχασε την κυριαρχία του στο εμπόριο της Μεσογείου.
β) Για τους Βενετούς:
– διείσδυσαν οικονομικά στην Ανατολή
– ίδρυσαν πανίσχυρη αποικιακή αυτοκρατορία (στην Ανατολή)
– πήραν τον έλεγχο του εμπορίου στη Μεσόγειο.
- ΔΙΑΔΟΧΟΙ ΑΛΕΞΙΟΥ Α΄:αντέδρασαν στην παροχή προνομίων:
1) δήμευσαν περιουσίες Βενετών,
2) υποκινούσαν βιαιότητες του πληθυσμού της Κων/πολης εναντίον τους,
3) παραχωρούσαν προνόμια και σε άλλες ιταλικές πόλεις (Πίζα, Γένουα), για να δημιουργηθεί ανταγωνισμός μεταξύ τους (Το μέτρο αυτό εφαρμόστηκε κυρίως από τον Μανουήλ Κομνηνό).
Β. Το Σχίσμα των δύο Εκκλησιών [1054]
• Το Σχίσμα των δύο Εκκλησιών = ρήξη, διακοπή σχέσεων των πατριαρχείων της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης
– συνέβη την εποχή του Κων/νου Θ΄ (Μακεδονική δυναστεία 1042-1055).
Αιτία σχίσματος: η αντιπαλότητα Ανατολής – Δύσης για την κυριαρχία στο χριστιανικό κόσμο.
Το συμβάν που οδήγησε στο Σχίσμα:
– συνάντηση Ουμβέρτου (= καρδινάλιος, αρχηγός παπικής πρεσβείας) και Μιχαήλ Κηρουλάριου (= πατριάρχης Κων/πόλεως)
– Σκοπός: επίλυση λειτουργικών και δογματικών διαφορών μεταξύ Πατριαρχείων Ρώμης και Κων/πολης.
– Αποτέλεσμα συνάντησης: ασυμφωνία, ρήξη και χωρισμός (= σχίσμα) των εκκλησιών σε Ορθόδοξες-Ανατολικές και Καθολικές- Δυτικές.
– Αιτία αποτυχίας συνάντησης: η αλαζονεία και το πείσμα των δύο διαπραγματευτών.
– Αποτελέσματα σχίσματος:
1) πλήρης διακοπή των σχέσεων μεταξύ των δύο Εκκλησιών,
2) δημιουργία αντιπαλότητας και μίσους μεταξύ Ανατολής και Δύσης,
3) το Βυζάντιο βρέθηκε αβοήθητο από τους Δυτικούς την ώρα που κινδύνευε από την εξάπλωση των Τούρκων.
