Η φτώχεια και οι ιδιαίτερα έντονες και βίαιες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές συμβάλλουν τα μέγιστα στο διαχωρισμό των ανθρώπων σε ομάδες, που αυτοεκπαιδεύονται στην καλλιέργεια μίσους για το διαφορετικό.
Σε περιόδους κρίσης και οικονομικών δυσκολιών, όπως αυτή που διανύει η χώρα μας, παρατηρείται συνήθως η αύξηση κρουσμάτων ξενοφοβίας και ρατσισμού. Σε πολλές μελέτες, οι άνθρωποι αποδίδουν πιο θετικά χαρακτηριστικά στη δική τους ομάδα από ό,τι σε άλλες ομάδες.
Ψυχολογικά, λοιπόν, τι οδηγεί ένα άτομο να έχει ρατσιστικές αντιλήψεις; Μερικοί μελετητές έχουν υποστηρίξει ότι η προκατάληψη και ο ρατσισμός, ειδικότερα, μπορεί να κινητοποιούνται από τα βασικά κίνητρα επιβίωσης. Οι άνθρωποι έχουν εξελιχθεί ως ένα είδος που ευδοκιμεί σε ομάδες και οι ομάδες ανταγωνίζονται για πόρους που σπανίζουν. Ακόμα και σήμερα, τα έθνη και οι ομάδες μιας χώρας έχουν να αντιμετωπίσουν την περιορισμένη πρόσβαση σε περιορισμένους πόρους (νερό, γόνιμη γη, πετρέλαιο). Η κοινωνική ψυχολογική έρευνα αποδεικνύει ότι είναι πολύ εύκολο να προκληθεί ρήξη μεταξύ ομάδων που ανταγωνίζονται για ένα αγαθό σε ανεπάρκεια […]
Τι πρέπει να γίνει;Είναι γενικά παραδεκτό ότι η καλύτερη αντιμετώπιση ενός δυσλειτουργικού κοινωνικού φαινομένου είναι η πρόληψη και όχι η καταστολή.Η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη τεχνική για την προώθηση της φυλετικής αρμονίας είναι η ανάμιξη φυλετικών ή εθνοτικών ομάδων σε νέες ομάδες όπου συνεργάζονται για έναν κοινό στόχο. Μερικές από τις πιο υποσχόμενες τεχνικές έχουν στόχο παιδιά του Δημοτικού, των οποίων οι προκαταλήψεις δεν είχαν το χρόνο να διαμορφωθούν ή να παγιωθούν.[…]Η αίσθηση της δικαιοσύνης είναι επίσης σημαντική. Αν μία ομάδα αντιμετωπίζεται ευνοϊκότερα ή υπάρχει η υπόνοια για κάτι τέτοιο, η κατάσταση είναι πλέον ώριμη για εντάσεις.Το συνολικό κοινωνικό κλίμα είναι σημαντικό για την καταπολέμηση του ρατσισμού, αλλά και παράπλευρων άλλων φαινομένων, όπως του κοινωνικού αποκλεισμού και του κοινωνικού αυτοματισμού. Η φτώχεια και οι ιδιαίτερα έντονες και βίαιες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές συμβάλλουν τα μέγιστα στον έτι περαιτέρω διαχωρισμό των ανθρώπων σε ομάδες, που αυτοεκπαιδεύονται στην καλλιέργεια μίσους για το διαφορετικό […]
Αυτοεκτίμηση
Παρατηρείται ότι οι άνθρωποι μερικές φορές χρησιμοποιούν τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις έναντι άλλων για να ενισχύσουν τη δική τους αυτοεκτίμηση. Οταν η αυτοεκτίμηση απειλείται, επιζήμιες πρακτικές και πεποιθήσεις, όπως ο ρατσισμός, φαίνεται να αποκαθιστούν την αυτοεκτίμηση, τουλάχιστον σε κάποιους. Αυτός προφανώς δεν είναι ένας κοινωνικά αποδεκτός και παραγωγικός τρόπος για να ξανακερδίσουν τα άτομα την αυτοεκτίμησή τους, αλλά παρ’ όλ’ αυτά φαίνεται να είναι μια μέθοδος που μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν.Θετική/αρνητική διάκρισηΟι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά πλάσματα. Μας αρέσει να είμαστε μέρος μιας ομάδας· όπως ακριβώς μας αρέσει να βλέπουμε τους εαυτούς μας θετικά (αυτοεκτίμηση), θα θέλαμε να θεωρούν τις ομάδες που ανήκουμε ως σημαντικές (θετική ιδιαιτερότητα). Το πρόβλημα είναι ότι ένας τρόπος που αυτό γίνεται είναι υποτιμώντας μέλη άλλων ομάδων. Ετσι, αν κάποιος είναι αισθητά διαφορετικός σε κάποια ιδιότητά του, μερικές φορές οι άνθρωποι έχουν αρνητική στάση σχετικά με αυτό το άτομο, επειδή ανήκει σε διαφορετική ομάδα. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να ανταποκρίνονται περισσότερο ευνοϊκά για τους άλλους, αν είναι μέλη μιας κοινής ομάδας. Η ταυτότητα αυτή μπορεί να είναι θρησκευτική, πολιτική, κοινωνική, ακόμη και φυλετική. Καθώς ο κόσμος γίνεται όλο και πιο ποικιλόμορφος, η επικοινωνία και η μετακίνηση πιο ευχερής, τουλάχιστον για ορισμένα άτομα φαίνεται ότι η φυλή είναι ακόμη μια σημαντική διάκριση και η διάκριση αυτή προωθεί την αρνητική στάση απέναντι σε ανθρώπους που ανήκουν σε άλλες φυλετικές ομάδες.Σιγουριά και σταθερή δομήΠολλοί άνθρωποι προσπαθούν να έχουν μια πολύ σαφή και ξεκάθαρη άποψη για τον κόσμο. Για αυτούς τους ανθρώπους, ένας ραγδαία μεταβαλλόμενος κόσμος (η εκλογή του πρώτου Αφροαμερικανού προέδρου, η αύξηση του αριθμού των εθνοτικών μειονοτικών πληθυσμών, η μεγαλύτερη ποικιλία ομάδων στο χώρο εργασίας ή σοβαρά κοινωνικοοικονομικά γεγονότα) προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Υπάρχει σαφής ανάγκη στους ανθρώπους για σταθερό πλαίσιο και έτσι συχνά επιδίδονται σε στερεότυπη σκέψη και αντιδρούν σε καταστάσεις που τους κάνουν να αισθάνονται ότι απειλούνται, υιοθετώντας ακόμη και εχθρική στάση απέναντι σε όσους είναι διαφορετικοί. Για αυτούς τους ανθρώπους, η προκατάληψη φαίνεται να είναι ένα μέσο για να διατηρηθεί ένα πολύ άκαμπτο σύστημα πεποιθήσεων για τον κόσμο. Οι άνθρωποι που δεν διαθέτουν αυτά τα χαρακτηριστικά, είναι πιο ανοιχτοί στο νέο και επεξεργάζονται καλύτερα τις αλλαγές στη ζωή τους -αποτέλεσμα, διακατέχονται πολύ λιγότερο από ρατσιστικά συναισθήματα, μισαλλοδοξία ή φόβο στο διαφορετικό.
(Διασκευή)
Πηγή: http://goo.gl/fXNIOB
Πρόσφατα σχόλια