Καλή Σχολική Χρονιά
Ο Διευθυντής και οι Καθηγητές του Γενικού Λυκείου Τήνου σας εύχονται Καλή Σχολική Χρονιά!
Με την έναρξη της νέας χρονιάς αξίζει να διαβάσετε το παρακάτω απόσπασμα (πατήστε πάνω στο σύνδεσμο):
Άρθρα με ετικέτα άρθρο
Το bullying ως βιοπολιτικό σύμπτωμα
Από τον ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟ
Η εκπαίδευση στη συνύπαρξη, στην αλληλεγγύη και στην ανοχή στο διαφορετικό πάει αντάμα με τη διεκδίκηση τρόπων κοινωνικής οργάνωσης.
Μία από τις λίγες «μη πολιτικές» (επιφανειακά, βέβαια) ειδήσεις που απασχολούν έντονα την επικαιρότητα τον τελευταίο μήνα είναι η εξαφάνιση του 22χρονου Βαγγέλη Γιακουμάκη, σπουδαστή στη Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων, η οποία οφείλεται, πιθανότατα, στο εξευτελιστικό bullying στο οποίο τον υπέβαλλαν συμπατριώτες συμφοιτητές του, μια και δεν τον έβρισκαν αρκετά «Κρητίκαρο». Διότι φαίνεται πως ακόμα και εν έτει 2015 το ανδρικό πρότυπο για κάποια ντεμέκ λεβεντόπαιδα παραμένει ο μαυροντυμένος γενειοφόρος κατσαπλιάς με το σαρίκι και τα στιβάνια – ή αυτό είναι απλώς το πρόσχημα που καλύπτει δικές τους επίκτητες ανεπάρκειες.
Κάποιες ενστάσεις ότι ο Βαγγέλης είναι «λίγο μεγάλος», ώστε να χαρακτηριστεί θύμα bullying, παραβλέπουν ότι ως τέτοιο νοείται ακόμα και η επιθετικά απαξιωτική συμπεριφορά νεότερων προς ωριμότερους, όπως αποτυπώθηκε και σε εκείνες τις αλαζονικές, ηλικιακά ρατσιστικές επικρίσεις κατά Μαντόνα μετά την επί σκηνής πτώση της στα British Music Awards.
Εκφοβισμός, τσαμπουκάς, νταηλίκι, όπως κι αν το ορίσεις, το bullying είναι το πιο πονεμένο θέμα της γκρίζας ζώνης της ενηλικίωσης – και όχι μόνο.
Όμως, δυστυχώς, ο Βαγγέλης –που καθότι ομορφόπαιδο ευτύχησε να αποκτήσει κι ευρύ κίνημα συμπαράστασης– δεν ήταν η μόνη πρόσφατη σχετική είδηση. Ήταν επίσης ο 15χρονος που ξυλοκόπησαν μέρα μεσημέρι στα Τρίκαλα νταήδες συνομήλικοι, ο 9χρονος που είχαν κρεμάσει συμμαθητές του σε μπασκέτα στη Λέσβο, η χοντρούλα και δυσλεκτική μαθήτρια που έτρωγε τόσο κάζο στην τάξη, ώστε έγραψε στην κόλλα διαγωνίσματος «θέλω να πεθάνω»… Πόσες ακόμα κραυγές στη σιωπή; «Ανησυχητικές» χαρακτηρίζονται οι διαστάσεις του bullying στην ελληνική κοινωνία (περσινή έρευνα μας έβγαζε δεύτερους στην Ευρώπη), όχι επειδή είμαστε τόσο πιο μοχθηροί αλλά επειδή σε συνθήκες ανέχειας, αβεβαιότητας και έκπτωσης αξιών οι άνθρωποι τείνουμε να κανιβαλίζουμε τους πιο αδύναμους.
Ένα από τα ξένα δημοσιεύματα που συζητήθηκαν αυτές τις μέρες ήταν το κάλεσμα των «Financial Times» στην Ελλάδα «να μην υποκύψει στο γερμανικό bullying». Και μπορεί οι κοινωνικές ευαισθησίες και οι αντιστασιακές επιδόσεις της συγκεκριμένης εφημερίδας να αμφισβητούνται, η συγκεκριμένη διατύπωση όμως φανερώνει τόσο τη διευρυμένη πια χρήση του όρου «μπούλινγκ» όσο και το καταρχάς πολιτικό του περιεχόμενο – όπως, άλλωστε, μάθαμε και στο σχολείο της αμφισβήτησης, το προσωπικό είναι πάντα επίσης πολιτικό. Βullying φέρεται, εξάλλου, να υπέστη μικρός και ο αρχιεκτελεστής του ISIS Τζιχάντι Τζον και ας μην αποτελεί κανόνα ότι τα θύματα τέτοιων περιστάσεων κάποτε θα το αντιγυρίσουν (μπορεί απλώς να αποκτήσουν περισσότερη ενσυναίσθηση και κατανόηση).
Εκφοβισμός, τσαμπουκάς, νταηλίκι, όπως κι αν το ορίσεις, το bullying είναι το πιο πονεμένο θέμα της γκρίζας ζώνης της ενηλικίωσης – και όχι μόνο. Όχι επειδή παλιότερα σπάνιζαν τέτοια περιστατικά (καθόλου μάλιστα, το πρώτο bullying θυμάμαι ότι το υπέστην στο νηπιαγωγείο κιόλας) αλλά επειδή η ευαισθητοποίηση και η πληροφόρηση είναι πια ευρύτερες και αμεσότερες – στο Διαδίκτυο βέβαια ανθεί επίσης ένας μαζικός, ανώνυμος τραμπουκισμός. Σε κάθε περίπτωση, είναι ο κυνικότερος, ο χυδαιότερος, ο πιο πρωτόγονος τρόπος επιβεβαίωσης του δίκαιου του δυνατού, του προνομιούχου, του διαχρονικού «κωλόπαιδου» και οι τοξικές του παρενέργειες είναι συχνά ισόβιες. Αντανακλά αλλά και εμπεδώνει ουσιαστικά τις υφιστάμενες κοινωνικές σχέσεις κυριαρχίας-ιεραρχίας και τις κατηγοριοποιήσεις που αυτές θέτουν – γι’ αυτό και, ανακαλώντας τον Φουκό, το αποκαλώ σύμπτωμα βιοπολιτικό.
Εκτός του σχολικού, μπορεί επίσης να υποστείς ή και να ασκήσεις, συνειδητά ή ασυνείδητα, bullying «στρατόκαυλο» (συνήθως σε μορφή καψονιού), εργασιακό (ο προϊστάμενος ή ο βολεμένος «παλιός» στον αρχάριο), θρησκευτικό (όταν οι φανατικοί κάποιου δόγματος εξολοθρεύουν ό,τι δεν συμμορφώνεται με αυτό), σεξιστικό (συνήθη θύματα, εδώ, τα αγόρια που δεν είναι «αρκετά αγόρια», αλλά και τα αντίστοιχα κορίτσια, ανεξαρτήτως σεξουαλικότητας), ρατσιστικό/σοβινιστικό (όπου στόχος είναι η «αλλότρια» ράτσα ή καταγωγή), πολιτικό (γνωστό και ως δίκαιο του ισχυρότερου) κ.λπ. Και ενώ η lgbt κοινότητα π.χ. ανέδειξε το bullying σε μείζον δικαιωματικό θέμα, με τις εξοργιστικές κακοποιήσεις και αυτοκτονίες νέων παιδιών να δικαιολογούν ακόμα και κάποιες μελοδραματικές υπερβολές, άλλες κατηγορίες, όπως άσχημοι, υπέρβαροι, υπερευαίσθητοι, ΑμεΑ, «αλαφροΐσκιωτοι» γενικώς, που είναι, μάλιστα, από τα κατεξοχήν θύματα bullying σε μικρές κυρίως ηλικίες, δεν διαθέτουν καν ευρεία προβολή και διάσημους συμπαραστάτες.
Είναι έπειτα κι εκείνα τα πολλά μικρά καθημερινά bullying που τείνουμε να παραβλέπουμε, παρότι, ευκαιρίας δοθείσης, υιοθετούμε, ακόμα και οι ανήκοντες σε «ομάδες υψηλού κινδύνου», με πρώτο τον υπογράφοντα: σπρώχνοντας τάχα τυχαία τον παππού μπροστά μας για να επιβιβαστούμε πρώτοι στο μετρό, εκτοπίζοντας άγαρμπα τους πιο μικρόσωμους, ώστε να απολαύσουμε εμείς σαν πασάδες τη συναυλία, προσπερνώντας επικίνδυνα και με τσαμπουκά το Fiat-άκι επειδή διαθέτουμε μεγάλο κυβισμό κ.λπ. Το ζητούμενο είναι, οπότε, τόσο μια «διά βίου» εκπαίδευση στη συνύπαρξη, στην αλληλεγγύη και στην ανοχή στο διαφορετικό, όσο και η διεκδίκηση τρόπων κοινωνικής οργάνωσης που να προκρίνουν ακριβώς τέτοιες αξίες.
Πηγή: www.lifo.gr
Σε τι χρησιμεύει η έρευνα;
Εφημερίδα «Καθημερινή»
ΔΙΟΝΥΣΗΣ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ*
Ο επιταχυντής LHC του CERN θα επαναλειτουργήσει αναβαθμισμένος τον Μάιο.
Τον ερχόμενο μήνα αναμένεται να λειτουργήσει και πάλι το θαύμα της σύγχρονης τεχνολογίας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN) που είχε σταματήσει τη λειτουργία του πριν από δύο χρόνια.
Τον Μάιο, μάλιστα, αναμένεται να ξεκινήσουν και οι νέες συγκρούσεις σωματιδίων στον γιγάντιο επιταχυντή LHC, με την ελπίδα μιας νέας συνταρακτικής ανακάλυψης, αφού αυτή τη φορά θα έχει διπλάσια σχεδόν ενέργεια από εκείνη που εντόπισε το περίφημο μποζόνιο Χιγκς. Οι ανθρώπινες ανακαλύψεις, άλλωστε, βασίζονταν ανέκαθεν στην ανάπτυξη της τεχνολογίας.
Από την εποχή που ανακαλύφτηκε η φωτιά και η χρήση εργαλείων ο άνθρωπος έγινε μάρτυρας μιας συνεχώς αυξανόμενης τεχνολογικής ανάπτυξης. Η μεταμόρφωση της επιστημονικής γνώσης σε πρακτικά εργαλεία και μεθόδους υπολογίζεται ότι θα τριπλασιαστεί μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια και μαζί μ’ αυτά θα επηρεαστεί αναμφίβολα και ο ίδιος ο άνθρωπος. Γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η συσσώρευση της γνώσης επηρέαζε ανέκαθεν το ανθρώπινο πνεύμα. Παρ’ όλα αυτά μερικοί συμπολίτες μας διατυπώνουν ορισμένες ενστάσεις σχετικά με την αποδοτικότητα των δαπανών για την έρευνα, όπως επίσης και για την ωφέλεια που θα αποκομίσει ο άνθρωπος από τέτοιου είδους ανακαλύψεις. Παρόμοιες ενστάσεις διατυπώνονται, άλλωστε, κάθε φορά που έχουμε την ανακοίνωση νέων επιστημονικών ανακαλύψεων. Γιατί, όπως λένε, καλή και χρυσή είναι η Επιστήμη, αλλά πόσο χρήσιμες είναι όλες αυτές οι ανακαλύψεις και οι γνώσεις που συσσωρεύονται;
Φυσικά εάν αναλογιστεί κάποιος τα χρήματα που δαπανώνται για τους εξοπλισμούς οι δαπάνες για τις επιστημονικές έρευνες αποτελούν μια απειροελάχιστη παρωνυχίδα. Το κόστος κατασκευής και λειτουργίας του επιταχυντή του CERN, για παράδειγμα, δεν ξεπερνάει καν το κόστος ενός μόνο αεροπλανοφόρου! Το ίδιο μπορεί να πει κάποιος και για τις δαπάνες που διατίθενται στη διαστημική εξερεύνηση. Κι όμως οι περίπου 3.000 δορυφόροι, που βρίσκονται σήμερα σε τροχιά γύρω από τη Γη, μας στέλνουν καθημερινά χιλιάδες πληροφορίες που μας βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του περιβάλλοντος και του πλανήτη μας, ενώ καθένας από εμάς χρησιμοποιεί καθημερινά 50 με 60 διαφορετικά αντικείμενα που δημιουργήθηκαν χάρη στις διαστημικές μας δραστηριότητες. Πάρτε, για παράδειγμα, τις τηλεπικοινωνίες που είχαν ως κύριο μοχλό ανάπτυξης τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους και οι οποίοι έχουν επιφέρει κυριολεκτικά μια πραγματική επανάσταση στον τρόπο της ζωής μας, μετατρέποντας τον πλανήτη μας σ’ ένα «παγκόσμιο χωριό».
Επιπλέον, ένας από τους βασικούς παράγοντες στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού ήταν επίσης και η εγκατάσταση ενός εκτεταμένου συστήματος παγκόσμιας τηλεναυτιλίας (δορυφόροι GPS), που μας δίνει τη δυνατότητα, με απλές, πάμφθηνες συσκευές, να εντοπίσουμε και να καθοδηγήσουμε αεροπλάνα, πλοία και αυτοκίνητα σε οποιοδήποτε σημείο της Γης.
Αλλά και οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη ενασχόληση στη γεωργία, στην αρχαιολογία, στη μετεωρολογία, στην κλιματολογία, ακόμα και στην αρχιτεκτονική και στην ιατρική, έχει ωφεληθεί τα μέγιστα από τη διαστημική έρευνα και την τεχνολογία. Ενώ οι γνώσεις μας για τη συμπεριφορά των θαλάσσιων και ατμοσφαιρικών ρευμάτων, της μορφολογίας του εδάφους, το ύψος των κυμάτων και άλλων παρόμοιων στοιχείων, έχουν αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μιλάμε για μια πραγματική επανάσταση στις επιστήμες της ωκεανογραφίας, της γεωλογίας και της γεωμορφολογίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τέλος και τις διάφορες εφαρμογές υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι η πληροφορική και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, που αποτελούν σήμερα μία ακόμη ένδειξη της τεχνολογικής ανάπτυξης, η οποία οφείλεται κυρίως στις τεράστιες σμικρύνσεις που απαιτούσε η εξοικονόμηση χώρου στις διαστημοσυσκευές.
Η διαστημική τεχνολογία έχει αλλάξει ακόμη και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον ίδιο μας τον πλανήτη. Οι διάφοροι τεχνητοί δορυφόροι εκμετάλλευσης των γήινων πόρων μας έχουν βοηθήσει ιδιαίτερα στη διερεύνηση των γεωργικών καλλιεργειών, των θαλάσσιων και υπόγειων θησαυρών της φύσης και στην επιστημονική μελέτη του πλανήτη μας, αφού από ύψος εκατοντάδων χιλιομέτρων, οι δορυφόροι έχουν τη δυνατότητα να καταγράψουν λεπτομέρειες μερικών μόλις εκατοστών. Οι χαρτογραφικές ικανότητες των δορυφόρων μάς έχουν επίσης βοηθήσει να ανακαλύψουμε πολλές πηγές ρύπανσης του περιβάλλοντος από βιομηχανίες και πλοία. Εάν όλα αυτά, και χιλιάδες άλλες εφαρμογές, δεν αποτελούν έναν βασικό αναπτυξιακό παράγοντα, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης, τότε δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτε άλλο που θα μπορούσε να αντικαταστήσει επάξια τις ερευνητικές αυτές δραστηριότητές μας.
* Ο κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος είναι επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου.
Μετανάστευση
Μη με στέλνεις, μάνα, στην Αμερική
Εφημερίδα «Καθημερινή» 30.12.2012
Tου Nίκου Γ. Ξυδάκη
Στο τέταρτο ταξίδι μου στη Νέα Υόρκη, αξιώθηκα να επισκεφθώ το Ελις Αϊλαντ. Στο πλοίο, Γιαπωνέζες ντυμένες χάι-τεκ Μπάρμπι φωτογραφίζονταν αδιάκοπα. Περιπλανηθήκαμε με δέος στις απέραντες αίθουσες και στα φωτογραφικά τεκμήρια, φουστανελάδες με μουστάκες, Εβραίοι χασιδίτες, μαντιλοδεμένες Βαλκάνιες με σαλβάρια. Κάθισα στον υπολογιστή να βρω στα αρχεία τα ίχνη του παππού μου, που είχε φτάσει εδώ έναν αιώνα πριν από μένα, μετανάστης και όχι περιηγητής. Τον βρήκα.
***
Τη 14η Μαρτίου 1911, ο παππούς μου Γεώργιος (Γιώρης) Ξυδάκης αποβιβάστηκε από το υπερωκεάνιο «Πατρίς», της Εθνικής Ατμοπλοΐας της Ελλάδος, στο Ελις Αϊλαντ της Νέας Υόρκης. Ηταν 29 ετών. Τον παρέλαβε ο αδελφός του Νικηφόρος και αναχώρησαν για το Spokane, Washington, στο βορειοδυτικό άκρο της αμερικανικής ηπείρου. Μου τύπωσαν τη σχετική σελίδα από το κατάστιχο.
Spokane, Washington. Τι να έκανε εκεί το 1911; Τόπος για κυνηγούς και χρυσοθήρες. Πού δούλεψε, πώς ζούσε; Ορυχεία, υλοτομία, σιδηρόδρομοι; Λίγο απ όλα.
Δύο χρόνια αργότερα, ο Γεώργιος επέστρεψε στη γενέτειρά του Μύκονο. Παντρεύτηκε την Κατερίνα Γαλάτη, καταγόμενη από οικογένεια μαστόρων του Αϊβαλιού, τάζοντάς της ότι θα την πάρει στην Αμερική. Αντ αυτού, ο Γ.Ξ. αφοσιώθηκε στην καλλιέργεια των μυκονιάτικων αμπελιών, πατρογονικών από τον 17ο αιώνα, και στην αγροκτηνοτροφία στις Μεγάλες Δήλες (Ρήνεια).
Θεοσεβής και πράος, έχων στην έρημο Ρήνεια ως απογευματινή συντροφιά ένα εξημερωμένο γεράκι (τον «Ζουγανέλο»), έκανε έξι παιδιά, δεκάδες εγγόνια και δισέγγονα, κι έφτασε τα ενενήντα τρία, πίνοντας μαύρο κρασί και καπνίζοντας μισαδάκια Εθνος άφιλτρο σε καλαμένια πίπα.
Πολλές δεκαετίες μετά το μόνον της ζωής του ταξίδιον, έλεγε στα εγγόνια του ότι όπου να ναι θα ξαναπάει στην Αμερική, υπαινισσόμενος τον Αλλο Κόσμο. Τέτοια, σκοτεινή, ήταν η Νέα Γη στην εμπειρία του. Ο αδελφός του Νικηφόρος δεν επέστρεψε ποτέ ούτε έμαθαν πότε πέθανε. Η γιαγιά μου η γαλανομάτα μέχρι που απόθανε, στα ενενήντα εφτά της, έλεγε: Ο κύρης σας με εγέλασε και αντί να με πάει στην Αμερική, μ έκλεισε στο χωριό.
***
Eνας αιώνας από το πρώτο κύμα μετανάστευσης· μισός αιώνα από το δεύτερο. Η ξενιτιά έχει περιοδικότητα μισού αιώνα. Τώρα άρχισε το τρίτο κύμα. Στα δικά μας χρόνια, για δύο γενιές περίπου, η ξενιτιά έστεκε μισοαπολιθωμένη στα δημοτικά τραγούδια, στα ρεμπέτικα του μετανάστη Κατσαρού τον Μεσοπόλεμο, και στα λαϊκά του 1960. «Ξενιτεμένο μου πουλί και παραπονεμένο / η ξενιτιά σε χαίρεται κι εγώ χω τον καημό σου / Τα ξένα τρων τα νιάτα σου, τρώνε την λεβεντιά σου», και «Μη με στέλνεις μάνα στην Αμερική / θε να μαραζώσω, να πεθάνω εκεί».
Την είχαμε απωθήσει. Μάλιστα ως μοντέρνοι και κοσμοπολίτες, χλευάζαμε τη νοσταλγία των αποδήμων, τον παλαιάς κοπής πατριωτισμό τους, το kitsch των μπρούκληδων, τα γκρίκλις της Αστόριας και της Μελβούρνης. Τους θεωρούσαμε καθυστερημένους, κολλημένους στα χρόνια της φτωχής πικρής Ελλάδας, όπως την άφησαν όταν μίσεψαν για να επιζήσουν. Διότι εν τω μεταξύ η χώρα αναπτύχθηκε, τόσο που οι Ελλαδίτες της ευμάρειας να πηγαίνουν στη Νέα Υόρκη για ψώνια και να τα βρίσκουν όλα φτηνά με το ισχυρό ευρώ τους. Εως πρόσφατα.
Αυτά τα πρόσφατα χρόνια οι Ελλαδίτες υποδέχονταν άλλους φτωχούς αναγκεμένους, εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες, για τις βαριές δουλειές, χωρίς πράσινη κάρτα, χωρίς χαρτιά. Παράνομοι μα χρήσιμοι, όπως ο σχεδόν μυθιστορηματικός Ανδρέας Κορδοπάτης, που απεπέμφθη στα λιμάνια εισόδου, δούλεψε, απελάθηκε και ξαναπροσπαθούσε αδιάκοπα να πάει στην Αμερική. «Ταξίδευα τριάμισι μερόνυχτα. Χωρίς φίλους, χωρίς Ελληνες να κουβεντιάζω, μόνος μου σαν σακί δεμένο» (Θανάσης Βαλτινός, «Συναξάρι Ανδρέα Κορδοπάτη»). Φοβισμένοι και σκοτεινοί, όπως ο Τσερκεζής στο Λος Αντζελες: «Οι φίλοι μου με ηρώτων τι είχα και διατί τόσον σκεπτικός, αφού άλλοτε όταν ευρισκόμεθα εις τας Αθήνας ήμην πάντοτε εύθυμος και διασκεδαστικός εις την παρέαν, διατί τώρα μελαγχολώ;» (Σάββας Τσερκεζής, «Ημερολόγιον του βίου μου: Αρχόμενον από του 1886»).
Ανά πενήντα έτη ξεριζωμός και ξαναρίζωμα. Ο φίλος ποιητής Νίκος μου απαγγέλλει Λόρκα καθώς νυχτοπερπατάμε στο Μπάτερι, και Νικόλα Κάλα στην Αστόρια· ο Στέλιος μου δείχνει πού ήταν τα ελληνικά ανθοπωλεία και τα tenements, οι εργατικές πολυκατοικίες του πρώτου κύματος· ο Βαγγέλης μου αποκαλύπτει τις ενορίες και τους μπίζνεσμεν της Φιλαντέλφια. Ριζώματα σε ντάινες και Ivy League πανεπιστήμια: το τρίτο κύμα είναι γιατροί, μηχανικοί, υπερπροσοντούχοι επήλυδες και ικέτες. Κάθε πενήντα χρόνια, η Πατρίς ξεβράζει ένα κύμα νοσταλγών.
ΔΗΜΗΤΡΑ Χ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Για ένα παιδί που κοιμάται
Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας του εικοστού αιώνα, μετά την κατάρρευση των καθεστώτων των ανατολικών χωρών, μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους μετακινήθηκε σε ευρωπαϊκές χώρες, με σκοπό την εξεύρεση εργασίας. Από την εποχή αυτή και ως τις μέρες μας ζουν και βιοπαλεύουν στη χώρα μας χιλιάδες οικονομικοί μετανάστες, όπως το παιδί του ποιήματος, που κερδίζει το ψωμί του στα φανάρια της λεωφόρου και κοιμάται στο μηχανοστάσιο του εργοστασίου. Το ποίημα περιλαμβάνεται στη συλλογή Το κυπαρίσσι των εργατικών (1995).
Νύχτα. Η κίνηση αραιή στη λεωφόρο.
Μες στο κλειστό, το φωτισμένο εργοστάσιο,
Οι μηχανές, αποσταμένες* μα άγρυπνες,
Επιβλέπουν σαν άκακοι γίγαντες
Τον ύπνο του μικρού. Στριμωγμένος
Κοντά στη σκάρα του ατμού,*
Με του αδερφού του το παλτό σκεπασμένος
Ξεκουράζεται.
Όλη τη μέρα δουλεύει στα φανάρια*
Σκουπίζει τζάμια βιαστικά με το κόκκινο.
Εισπράττει κέρματα ή την εύλογη* αγανάκτηση. Περιμένει το επόμενο φανάρι.
Τίμια κερδίζει έτσι το ψωμί
Και το μερίδιο του νυχτοφύλακα,
Που τον αφήνει να κοιμάται εκεί μέσα.
Τα χιονισμένα βουνά της πατρίδας του,
Τα χέρια της μάνας του που τύλιγαν γύρω του
Γυναίκειο μαντίλι για το κρύο,
Το δάσκαλο που πληρωνότανε με γάλα
Μόλις θυμάται.
Θυμάται κάτι ελληνικά από το στόμα του,
Που τώρα εδώ ακούγονται αλλιώτικα.
Όχι σαν βότσαλα γυαλιστερά μεγάλης θάλασσας,
Όχι σαν ποδοβολητό του αλόγου
Ενός ανίκητου στρατηλάτη,*
Αλλά να, σαν τα κέρματα στην τσέπη,
Σαν το φτύσιμο στο βλέμμα του πελάτη.
Καμιά φορά πιο εγκάρδια
Σαν τούτο δω το βουητό της σκάρας,
Που όλο ανεβάζει το θερμό ατμό.
Δ. Χ. Χριστοδούλου, Το κυπαρίσσι
των εργατικών, Καστανιώτης
* αποσταμένες: κουρασμένες * σκάρα του ατμού: τεχνική κατασκευή σε σχήμα σχάρας, απ’ όπου βγαίνουν οι θερμοί ατμοί των μηχανών * φανάρια: φωτεινοί σηματοδότες * εύλογη: δικαιολογημένη, αναμενόμενη * στρατηλάτης: ο αρχηγός του στρατού, ίσως έμμεση αναφορά στο Μ. Αλέξανδρο