Άρθρα ανά μήνα: Απρίλιος 2014
Κατανοώντας το Σύμπαν με απλά παραδείγματα
1. Αν θα μπορούσαμε να κρατήσουμε τον Ήλιο στα χέρια μας…
2. Μετρώντας τα αστέρια (και τους πλανήτες)
3. Οι μαύρες τρύπες και τι θα συνέβαινε αν «έπεφτε» κανείς μέσα
4. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου επιτρέπει την ύπαρξη της ζωής… αλλά ας μην το παρακάνουμε
Ο Βομβαρδισμός της Guernica και ο Pablo Picasso…
Στις 26 Απριλίου 1937, στα πλαίσια του Ισπανικού Εμφυλίου (1936-1039) γερμανοί και ιταλοί πιλότοι βομβάρδισαν την κωμόπολη Guernica στη χώρα των Βάσκων της Ισπανίας (κοντά στο Μπιλμπάο). Ο Pablo Picasso εμπνεύστηκε από αυτό το γεγονός, το οποίο κόστισε τη ζωή σε 1,650 ανθρώπους και ισοπέδωσε το 70% της πόλης, και δημιούργησε ένα έργο τέχνης, την Guernica, το οποίο περιγράφει την τραγικότητα του πολέμου, την απώλεια κάθε ίχνους ανθρωπιάς και την απέχθεια για κάθε μορφής εξουσία που μπορεί να βυθίσει τις κοινωνίες «στον ωκεανό του πόνου και του θανάτου»…
Στην «Επιχείρηση Επίπληξη» (Operation Rugen), όπως ονομάστηκε ο βομβαρδισμός της Guernica, έλαβαν μέρος 20 γερμανικά μαχητικά και 3 ιταλικά. Επρόκειτο στην πραγματικότητα για μια πολύ απλή επιχείρηση, καθώς η μικρή βασκική πόλη ήταν ανοχύρωτη. Μετά από τους απανωτούς βομβαρδισμούς γρήγορα ξέσπασαν πυρκαγιές σε πολλά σημεία της πόλης, καταστρέφοντάς την ολοσχερώς.
Οι εθνικιστές (με ηγετική φυσιογνωμία τον μετέπειτα δικτάτορα Φράνκο), δεν αρνήθηκαν τον βομβαρδισμό της Guernica, αλλά έριξαν την ευθύνη για τις φωτιές και την εκτεταμένη καταστροφή της πόλης στους υποχωρούντες Δημοκρατικούς, τους οποίους και κατηγόρησαν για εφαρμογή τακτικών «καμένης γης» (προσφιλής και παγκόσμια «μέθοδος» των ολοκληρωτικών προσωπικοτήτων/καθεστώτων η μη ανάληψη της ευθύνης και η ενοχοποίηση των αντιπάλων κοινωνικών ομάδων)…
Η Guernica μετά τον βομβαρδισμό
Το έργο του Πικάσο είναι μία τεράστια ελαιογραφία (3,49 x 7,77 μ.) που δείχνει ένα σκηνικό θανάτου, με διαμελισμένα ζώα και ανθρώπους, γυναίκες να κλαίνε, κρατώντας νεκρά μωρά και κατεστραμμένα κτίρια. Αρχικά, ο Πικάσο πειραματίστηκε με χρώμα, αλλά τελικά κατέληξε στο άσπρο, το μαύρο και το γκρι, καθώς θεώρησε ότι έτσι δίνει μεγαλύτερη ένταση στο θέμα.
Ο πίνακας αρχίζει αριστερά με μια γυναίκα- μητέρα που κρατά το νεκρό παιδί στην αγκαλιά της ενώ επάνω και κοντά της εικονίζεται το κεφάλι ενός ταύρου. Σύμφωνα με τον Πικάσο, ο ταύρος αντιπροσωπεύει τη βία, το φασισμό, τον πόλεμο, το σκοτάδι. Η μητέρα με το νεκρό παιδί έχει μισάνοικτο το στόμα της. Μ’ αυτόν τον τρόπο ο Πικάσο παρουσιάζει τον πόνο να μοιάζει με κραυγή, αμφιβολία και φρίκη.
Λίγο χαμηλότερα, κάτω, εκτείνεται το σώμα ενός νεκρού πολεμιστή που έχει τα χέρια του ανοικτά και τη μορφή «παραμορφωμένη». Ο Πικάσο επίτηδες σχεδίασε τον πολεμιστή με το ένα χέρι από τη μια και το άλλο απ’ την άλλη πλευρά ώστε η στάση αυτή να θυμίζει τη σταύρωση (συμβολισμός).
Ακολουθεί ένα άλογο με ανοιχτό το στόμα με τρόπο που να φαίνεται πως χλιμιντρίζει. Σύμφωνα με τον Πικάσο το άλογο συμβολίζει το λαό, που απεγνωσμένα φωνάζει ζητώντας βοήθεια. Εξάλλου το άλογο παρουσιάζεται λογχισμένο.
Προς τα δεξιά της εικόνας διακρίνονται γυναικείες μορφές που προσπαθούν να γλυτώσουν από το βομβαρδισμό. Στην άκρη δεξιά μία μορφή παριστάνει έναν άνθρωπο πριν πέσει νεκρός. Τα ημίλευκα και λευκά τριγωνάκια εννοούν ότι το κτίριο φλέγεται. Η λάμπα που εικονίζεται επάνω από το κεφάλι του αλόγου, ουσιαστικά δεν φωτίζει τίποτα. Τα ανοιχτόχρωμα μέρη του έργου, που υποδηλώνουν το φωτισμό, προέρχονται από πολλές πηγές φωτός (σχετικά με τη λάμπα και το φωτισμό του έργου οι κριτικοί έχουν κατά καιρούς διαφωνήσει).
Ο χώρος μέσα στον οποίο διαδραματίζονται τα γεγονότα, δεν είναι καθορισμένος. Όλα βρίσκονται σ’ ένα χώρο απροσδιόριστο.
Η σύνθεση του έργου βασίζεται, όπως έχουν δείξει διάφορες μελέτες, σε μια μεγάλη πυραμίδα που έχει για κορυφή της τη λάμπα πετρελαίου.
Σε δύο όρθια παραλληλόγραμμα ένα δεξιά και ένα αριστερά και σε μερικά ανισοσκελή τρίγωνα, σχήματα που δίνουν ασφάλεια και κίνηση, βεβαιότητα και δυναμισμό στην παράσταση.
Αν προσέξει κανείς τα μάτια στα πρόσωπα που εικονίζονται, στη μητέρα, στο νεκρό πολεμιστή, στον ταύρο, στο άλογο και στις άλλες μορφές, είναι όλα σε διαφορετικές και αφύσικες θέσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί αντικρίζουν ένα κόσμο παράλογο και φρικτό… Η παραφροσύνη του πολέμου παρουσιάζεται εδώ με μετατόπιση των ματιών από τις θέσεις τους, και με τις παραμορφώσεις των σωμάτων.
Η γυναικεία μορφή που υψώνει τη λάμπα πετρελαίου είναι η μόνη μορφή που δεν φαίνεται χτυπημένη από το βομβαρδισμό και, όπως είπαμε προηγουμένως, το έργο είναι «χτισμένο» πάνω σε μια πυραμίδα που έχει για κορυφή της τη λάμπα πετρελαίου. Ακριβώς η μορφή αυτή είναι για τον Πικάσο η έννοια του πολιτισμού που προσπαθεί να σωθεί, η δε λάμπα που κρατά δεν εκπέμπει παρά το φως της τέχνης και του πολιτισμού.
Το 1968 ο Φράνκο εξέφρασε την επιθυμία να εκτεθεί ο πίνακας στην Ισπανία. Ο Πικάσο αρνήθηκε και ζήτησε να επιστρέψει ο πίνακας στην Ισπανία, μόλις αποκατασταθεί η Δημοκρατία. Αυτό έγινε το 1975, όταν πέθανε ο Φράνκο κι ενώ ο Πικάσο είχε φύγει από τη ζωή, δύο χρόνια νωρίτερα.
Η «Γκουέρνικα» επέστρεψε στα πάτρια εδάφη και αποτέλεσε ένα από τα σπουδαιότερα εκθέματα του Μουσείου «Πράδο» της Μαδρίτης. Από το 1992 κοσμεί το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Βασίλισσα Σοφία (Reina Sofia) της Μαδρίτης.
«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται»… Μιά «αναπαράσταση» μέσα από την τέχνη…
«Χωρίς Ιούδα, σταύρωση δε γίνεται, και χωρίς σταύρωση ανάσταση δε γίνεται… Για να σωθεί ο κόσμος, πρέπει να σταυρωθεί ο Χριστός. Για να σταυρωθεί ο Χριστός, πρέπει ένας να τον προδώσει… Βλέπεις το λοιπόν πως, για να σωθεί ο κόσμος ο Ιούδας είναι απαραίτητος. Πιο απαραίτητος από κάθε άλλον απόστολο. Ένας απόστολος να λείψει, δεν πειράζει. Αν λείψει όμως ο Ιούδας, τίποτα δε γίνεται… Ύστερα από το Χριστό, αυτός είναι ο πιο απαραίτητος… Κατάλαβες;».
(Απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται», ο πίνακας είναι του Max Beckmann, The Descent from the Cross, 1917 ) και «Καλή Ανάσταση», όπως και εάν το νοηματοδοτεί ο καθένας…
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έφυγε αλλά οι μαγικοί του ήρωες ζουν παντοτινά…
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες -πατέρας του λογοτεχνικού είδους που έγινε γνωστό ως μαγικός ρεαλισμός– γεννήθηκε το 1928 στην Αρακατάκα, ένα παραλιακό χωριό της Κολομβίας, όπου μεγάλωσε κοντά στους παππούδες του από τη μεριά της μητέρας του. Το 1947 άρχισε στο Πανεπιστήμιο της Μπογκοτά τις σπουδές του στα νομικά και τις πολιτικές επιστήμες και τον ίδιο χρόνο η εφημερίδα Ελ Εσπεκταδόρ δημοσίευσε το πρώτο διήγημά του με τίτλο «Η τρίτη παραίτηση». Το 1948 μετακόμισε στην Καρταχένα των Δυτικών Ινδιών κι εκεί άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Ελ Ουνιβερσάλ».
Στη συνέχεια συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά και εφημερίδες στην Αμερική και την Ευρώπη. Το πρώτο μυθιστόρημά του, «Τα νεκρά φύλλα», εκδόθηκε το 1955 και ακολούθησαν τα έργα «Κακιά ώρα», «Ο Συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει» και «Η κηδεία της μεγάλης μάμα», το «Εκατό χρόνια μοναξιά», μυθιστόρημα που αποκόμισε αμέσως τις θετικότερες κριτικές και κέρδισε το αναγνωστικό κοινό, καθιερώνοντας έτσι τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ως έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της εποχής μας.
Στο τεράστιο έργο του, που το 1982 του χάρισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, συμπεριλαμβάνονται και τα μυθιστορήματα: «Το φθινόπωρο του Πατριάρχη», «Χρονικόν ενός προαναγγελθέντος θανάτου», «Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας», «Δώδεκα διηγήματα περιπλανώμενα», «Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων», «Χρονικόν Ενός Προαναγγελθέντος Θανάτου», «Δώδεκα Διηγήματα Περιπλανώμενα», «Οι θλιμμένες πουτάνες της ζωής μου», «Το φως είναι σαν το νερό», «Το ευτυχισμένο καλοκαίρι της κυρίας Φορμπς», «Η είδηση μιας απαγωγής», «Ο στρατηγός μες στο λαβύρινθό του», «Η περιπέτεια του Μιγκέλ Λιττίν».
Ο Πάμπλο Νερούντα τον χαρακτήρισε ως «την μεγαλύτερη αποκάλυψη στην ισπανική γλώσσα μετά τον Δον Κιχώτη»…
Ο «Γκαμπίτο» άφησε την τελευταία του πνοή χτες αλλά μας άφησε για συντροφιά τους αναρίθμητους ήρωές του…
Ποιόν ήρωά του να πρωτοξεχωρίσεις; Από το «100 χρόνια μοναξιά»: Τον συνταγματάρχη Αουρελιάνο Μπουενδία, ο οποίος «οργάνωσε τριανταδύο ένοπλες εξεγέρσεις και τις έχασε όλες; Απόκτησε δεκαεφτά αρσενικά παιδιά από δεκαεφτά διαφορετικές γυναίκες που εξοντώθηκαν όλα το ένα μετά το άλλο μέσα σε μια και μόνη νύχτα πριν το μεγαλύτερο φτάσει στην ηλικία των τριανταπέντε χρόνων… Ο ίδιος επέζησε μετά από δεκατέσσερις απόπειρες δολοφονίας, εβδομήντα τρεις ενέδρες κι ένα εκτελεστικό απόσπασμα. Έζησε, παρ’ όλο που ήπιε με τον καφέ του μια δόση στρυχνίνης, που θα ήταν αρκετή για να σκοτώσει ένα άλογο» …
Την ωραία Ρεμέδιος που ο θάνατός της ήταν μια ανάληψη στον ουρανό και η βροχή κράτησε «τέσσερα χρόνια, έντεκα μήνες και δυο μέρες»; Τον γύφτο Μέλκιαδες που «είχε πάει στον άλλο κόσμο, αλλά είχε ξαναγυρίσει γιατί δεν άντεχε τη μοναξιά»;
Τον ωραίο τύπο της Ούρσουλα, συζύγου του γενάρχη, που όταν πέθανε ήταν μεταξύ 115 και 122 χρονών; Την κόρη της Αμαράντα που η Κυρία Θάνατος της είπε ν’ αρχίσει να ράβει το σάβανό της και θα πέθαινε όταν το τέλειωνε;
Διάχυτη η μοναξιά, διάχυτος ο θάνατος, σε κάθε ήρωα, σε κάθε λέξη… «Μετά από τόσα χρόνια θάνατο, ήταν τόση η λαχτάρα για τους ζωντανούς, τόσο πιεστική η ανάγκη για συντροφιά, τόσο τρομακτική η προσέγγιση σ’ εκείνον τον άλλο θάνατο που υπάρχει μέσα στο θάνατο, που ο Προυδένσιο Αγκιλάρ είχε φτάσει ν’ αγαπήσει το χειρότερο εχθρό του»…
Από τον «Έρωτα στα χρόνια της Χολέρας» ποιόν να διαλέξεις;;; Τον Φλορεντίνο Αρίσα που όταν πρωτοαντίκρυσε την γυνάκα που ερωτεύτηκε «ένιωσε μια μαχαιριά στο πλευρό του»; Που έστελνε με περιστέρια ραβασάκια στην Φερμίνα Δάσα χωρίς υπογραφή; Που όταν ο πατέρας της τον απέρριψε ως υποψήφιο γαμπρό για την κόρη του, αυτός είπε: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη δόξα από το να πεθάνω για τον έρωτα»… Που όταν την αντίκρυσε έγκυο «δεν ένιωσε ζήλια, ούτε θυμό, παρά μια μεγάλη περιφρόνηση για τον εαυτό του»; Που «ένιωσε φτωχός, άσχημος, κατώτερος κι όχι μόνο ανάξιος γι αυτήν, αλλά και για οποιαδήποτε άλλη γυναίκα στον κόσμο»; Που την περίμενε 51 χρόνια, 9 μήνες και 7 ημέρες;
Τη Φερμίνα Δάσα που όταν αναγκάστηκε να παντρευτεί «πέρασε ένα σφουγγάρι χωρίς δάκρυα πάνω από τη θύμηση του Φλορεντίνο Αρίσα και στο χώρο αυτό άφησε να ανθίσει ένα λιβάδι παπαρούνες»; Που μετά τον θάνατο του συζύγου της αποφασίζει να συναντηθεί με τον Φλορεντίνο και όταν η κόρη της την κατακρίνει, της απαντάει: «Πάει ένας αιώνας που μου έχεσαν τη ζωή μ΄ αυτόν τον καημένο, γιατί είμασταν πολύ νέοι, και τώρα θέλουν να το ξανακάνουν γιατί είμαστε υπερβολικά γέροι»… Αυτή την γυναίκα που «αναγνώρισε τον εαυτό της, ένιωσε για πρώτη φορά κυρία του, αισθάνθηκε συντροφευμένη και προστατευμένη, με τα πνευμόνια γεμάτα από τον αέρα της ελευθερίας και ξαναβρήκε την ηρεμία και τη θέληση να ζήσει. Ακόμα και στα τελευταία χρόνια της ζωής της θ’ αναπολούσε εκείνο το ταξίδι, ολοένα και πιο ζωντανό στη θύμησή της, με τη διεστραμμένη διαύγεια της νοσταλγίας» και που «Μια νύχτα είχε γυρίσει από την καθημερινή βόλτα, αναστατωμένη από την αποκάλυψη πως όχι μόνο μπορούσε να είναι ευτυχισμένη χωρίς έρωτα, αλλά ακόμα κι ενάντιά του…»
Από το «Φθινόπωρο του Πατριάρχη» τον γέρο στρατηγό με την ακαθόριστη ηλικία «μεταξύ 107 και 232 χρόνων»; Που έχει αίμα στα χέρια του αλλά πάντα «δικαιολογημένο», γιατί τα 2000 παιδιά που βύθισε μαζί με ένα καράβι στην ανοιχτή θάλασσα τον κορόιδευαν και άλλωστε δεν ήταν ποτέ δική του εντολή αλλά εκείνων που του έδιναν κακές συμβουλές και εκτελέστηκαν παραδειγματικά; Που όταν έφτασε το Φθινόπωρό του κατάλαβε πως είχε αλυσοδεθεί κι έτσι έχασε τα εργοστάσια, κι έχασε τα λιμάνια, έχασε ως και την ίδια τη θάλασσα, απομένοντας μόνος, σκιάχτρο μέσα σε ένα κατεστραμμένο ανάκτορο και που τον βρήκαν νεκρό μέρες πολλές αφότου είχε πεθάνει κι ας συνέχιζε να υπάρχει η εξουσία του σαν φάντασμα πάνω από τη χώρα;
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες μας συγκλόνισε, μας συγκίνησε, μας συνεπήρε, μας έδειξε μέσα από το έργο του ότι εκεί γύρω από τους «ιδιόρρυθμους» και μοναχικούς ήρωές του υπάρχει η Λατινική Αμερική με την στυγνή πραγματικότητά της, με τους αιμοσταγείς και εγκάθετους από μεγάλα συμφέροντα δικτάτορες, με τους αγώνες των λαών της ενάντια στην φτώχεια, τις ανισότητες, τον αυταρχισμό και την καταπίεση, με τις νοθευμένες εκλογές και την διαφθορά, με τις διεκδικήσεις των δικαιωμάτων των συλλεκτών της μπανάνας που είχε αιματηρή κατάληξη…
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες μας έμαθε ότι «η ζωή δεν είναι αυτή που έζησε κανείς, αλλά αυτή που θυμάται και όπως την θυμάται για να την διηγηθεί»…
Adios Gabo και όπως έλεγες και εσύ «Μην κλαις επειδή τελείωσε. Χαμογέλα επειδή συνέβη»…
Ο Καρέας και το σχολείο μας
Ο Καρέας είναι μια από τις συνοικίες του Δήμου Βύρωνα (βορειοανατολικά του νομού Αττικής), που εκτείνεται έως τους πρόποδες του Υμηττού. Οι κάτοικοι του Καρέα όμως, καθώς είναι εδαφικά απομονωμένοι δεν νιώθουν ότι ανήκουν στον Βύρωνα και μάλιστα γύρω στο 1975 άρχισε να αναπτύσσεται μια κίνηση κατοίκων που επιθυμούσαν την απόσχιση και την δημιουργία ξεχωριστής κοινότητας.
Για την επωνυμία «Καρέα» έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς διάφορες ερμηνείες, οι οποίες σχετίζονται άλλοτε με την τοποθεσία (βρίσκεται κοντά στα αρχαία λατομεία, τα γνωστά ως λατομεία του «Καρά»), άλλοτε με το πρόσωπο του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου (κάρα Αγίου) και άλλοτε με το πρόσωπο του ιδρυτή της. Καμία όμως από αυτές τις ερμηνείες δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένη και έτσι καμία δεν μπορεί να γίνει ανεπιφύλακτα αποδεκτή.
Το 1932-33 μια μεγάλη περιοχή του Καρέα δόθηκε σε συναιτερισμό στρατιωτικών (γι’ αυτό και τα ονόματα των οδών όπως π.χ. Ελλήνων Αξιωματικών, Ελλήνων Πατριωτών, 25ης Μαρτίου κ.ά.) για την δημιουργία εξοχικών κατοικιών και έτσι άρχισε αργά η ανοικοδόμηση, χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο. Αρχικά στον Καρέα υπήρχαν μόνο λίγες αγροικίες.
Ποιός φαντάζεται ότι κάποτε ο Καρέας ήταν έτσι;
Το 1957-58 αφού χτίστηκαν οι προσφυγικές πολυκατοικίες, εγκαταστάθηκαν στον Καρέα Ελληνορουμάνοι, Ελληνοπόντιοι (ήρθαν από τη Ρουμανία και από περιοχές της πρώην Σοβ. Ένωσης), και Αρμένιοι (οι οποίοι εκδιώχτηκαν από την Τουρκία κατά την Μικρασιατική καταστροφή το 1922 και αρχικά στεγάστηκαν σε προσφυγικές πολυκατοικίες στον Νέο Κόσμο ή στην Παλιά Κοκκινιά. Οι πρόσφυγες έφεραν μαζί τις αναμνήσεις και τις ευωδιές των τόπων που εγκατέλειψαν και γι’ αυτό έδωσαν στις οδούς ονόματα όπως: Χλόης, Ναρκίσσου, Ανεμώνης κ.ά.
Διοικητικό και Κοινωνικό κέντρο για όλους τους πρόσφυγες, ήταν το «Αστικό Κέντρο» που έγινε με πρωτοβουλία του ΟΗΕ και του Σουηδού διπλωμάτη Αυγούστου Λιντ. Συμμετείχαν επίσης, ο Σουηδός Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες Γκότενμποργκ και ο Αρμένιος επιχειρηματίας Γκιουλμπεκιάν.
Κάποια περίοδο ο Καρέας είχε φυλάκιο Χωροφυλακής (αρχικά στεγαζόταν στο Αστικό Κέντρο και μετά στη γωνία των οδών Αντωνιάδη και Αναπήρων πολέμου), με 8 άνδρες.
Στον Καρέα υπάρχει η ιστορική βυζαντινή μονή του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου. Η ίδρυσή της πιθανολογείται ότι έγινε τον 4ο αιώνα, όπως μαρτυράει ο σωζόμενος επιτύμβιος λίθος με την επιγραφή «ΝΕΙΚΑΓΟΡΗC ΔΙΑΚΟΝΙCCΗΣ». Η τάξη των διακονισσών είχε εισηχθεί από τους αποστόλους και καταργήθηκε τον 6ο μ.Χ. αιώνα από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α (527 – 565 μ.Χ.). Αρχικά η μονή ήταν πατριαρχικό σταυροπήγιο τιμώμενο στην μνήμη του Αγίου Ιωάννη του βαπτιστή, εγκαταλείφτηκε όμως το 1673. Η ίδρυση της μονής ανάγεται στους βυζαντινούς χρόνους. Η πρώτη γνωστή χρονολογία είναι του 1575, όταν η μονή πιθανώς να ανακαινίσθηκε. Το παλαιό καθολικό της μονής είναι ναός εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο που στηρίζεται σε τέσσερις κίονες και κτίστηκε κατά το τελευταίο τέταρτο του 11ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες σώζονται μόνο στην Πρόθεση, ενώ οι υπόλοιπες έχουν χαθεί. Στο δάπεδο του ναού δεξιά βρίσκεται παλιά επιγραφή που υποδεικνύει την πιθανή ύπαρξη παλαιοχριστιανικού ευκτηρίου οίκου.
Μονή Αγίου Ιωάννη Προδρόμου
Πολύ κοντά στο μοναστήρι βρισκόταν από το 1936 η ιστορική ταβέρνα της «Χήρας», με την ονομασία «Κουνέλια». Η χήρα αυτή λεγόταν Λευκή Ψυχόπαιδα και η σπεσιαλιτέ του μαγαζιού ήταν τα ψητά κουνέλια τα οποία διέτρεφε η ίδια μέσα στο δάσος.
Μέχρι το 1958 η ύδρευση γινόταν μόνο από πηγάδια και από την γνωστή «Πηγή». Λέγεται ότι από αυτή την πηγή προπολεμικά γέμιζε τα κανάτια του ο Μπαρμπα Γιάννης Κανατάς που μετά σεριανούσε με τα γαϊδουράκια του, σε ολόκληρη την Αθήνα. Κοντά σ’ αυτό το σημείο η ΟΥΛΕΝ έκανε την πρώτη γεώτρηση και η οριστική λύση στο πρόβλημα του νερού δόθηκε προς το τέλος της δεκαετίας του 1970.
Η εκπαίδευση στον Καρέα υπήρξε προβληματική. Το πρώτο μονοθέσιο δημοτικό σχολείο λειτούργησε το 1959, στην οδό 25ης Μαρτίου 10. Για την δημιουργία του σχολείου αυτού αγωνίστηκε ο πρώτος δάσκαλος της περιοχής Χρήστος Αντωνιάδης (Πόντιος που ήρθε στον Καρέα ως πρόσφυγας από την Ρουμανία)! Το 1975 έγινε εξαθέσιο και εγακαταστάθηκε στον περιφεριακό δρόμο. Ονομαζόταν 9ο Δημοτικό σχολείο Βύρωνα. Σήμερα λειτουργούν δυο δημοτικά σχολεία στην περιοχή.
Το 1975 περίπου, μια παρέα φίλων και συμμαθητών εφηβικής ηλικίας, αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια ποδοσφαιρική ομάδα σε πιο οργανωμένη μορφή που θα έβγαινε έξω από τα όρια της συνοικίας του Καρέα, αντιμετωπίζοντας άλλες ομάδες γειτονικών περιοχών. Η ομάδα ονομάστηκε ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΚΑΡΕΑ (το 1980 δημιουργήθηκε ο ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΚΑΡΕΑ), και τα χρώματά των εμφανίσεων της ήταν το πράσινο και το κίτρινο. Συμμετείχε σε διοργανώσεις με άλλες ομάδες κυρίως γειτονικών περιοχών που διεξάγονταν συνήθως στο σημερινό ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ ΒΥΡΩΝΑ, έδρα της ομάδας του ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ, σημειώνοντας σημαντικές αγωνιστικές επιτυχίες και διακρίσεις. Η ομάδα απαρτιζόταν από ιδιαίτερα ταλαντούχους ποδοσφαιριστές μεταξύ των οποίων και ο μετέπειτα κεντρικός αμυντικός του Παναθηναϊκού και της Εθνικής Ελλάδος, Κώστας Μαυρίδης. Η έλλειψη γηπέδου στον Καρέα αποδείχθηκε καταλυτική για την πορεία αυτής της προσπάθειας. Στον Καρέα επίσης, πολλά παιδιά ασχολήθηκαν με το Ping-Pong και διακρίθηκαν. Στην περιοχή λειτουργούν Τμήματα Ακαδημιών Basketball, Volleyball, Επιτραπέζιας Αντισφαίρισης και Tae Kwo Do.
Το 1977 λειτούργησε το Γυμνάσιο Καρέα και το 1986 το Λύκειο Καρέα (μέχρι τότε τα παιδιά του Καρέα πήγαιναν σχολείο στον Βύρωνα). Γυμνάσιο-Λύκειο συστεγάζονταν και γι’ αυτό τα σχολεία λειτουργούσαν σε βάρδιες (πρωί-απόγευμα) έως το 2000 που το κάθε σχολείο στεγάστηκε σε δικό του κτίριο.
Το σχολείο μας λοιπόν, λειτούργησε το 1986 και από όσα διηγούνται οι πρώτοι εκπαιδευτικοί που παρουσιάστηκαν να διδάξουν, υπέγραψαν την πράξη ανάληψης υπηρεσίας στο γόνατο γιατί δεν υπήρχαν ούτε γραφεία! Πρώτος διευθυντής ήταν ο φιλόλογος κ. Καννελόπουλος Δημήτριος και υποδιευθυντής ο μαθηματικός κ. Μπούρας Γεώργιος.
Διευθυντές/ντριες του σχολείου υπήρξαν οι: κος Καννελόπουλος Δ. (ΠΕ02), κος Χαραλαμπίου Δ. (ΠΕ03), κα Φλώκου Ναταλία (ΠΕ06), κος Βασιλείου Νικόλαος (ΠΕ02), ο κος Δόσης Σωτήριος (ΠΕ04.01) και η κα Κριπαροπούλου Αντιγόνη (ΠΕ78).
Υποδιευθυντές του σχολείου υπήρξαν οι: κος Μπούρας Γεώργιος (ΠΕ03), κος Βασιλείου Νικόλαος (ΠΕ02), κα Σουβατζή Ευανθία (ΠΕ02) , κος Καρλής Μιχαήλ (ΠΕ04.1), κος Πρασσάς Χαρίλαος (ΠΕ03), η κα Κριπαροπούλου Αντιγόνη (ΠΕ78), η κα Μανιάτη Μαρία (ΠΕ02) και ο κος Σιψάς Άρης (ΠΕ03).
Η θέα από το προαύλιο του σχολείου μας
Εξαιρετικοί εκπαιδευτικοί πέρασαν από το σχολείο μας που αφιερώθηκαν στο έργο τους, όπως οι: κα Αναγνωστοπούλου Βάσω, κα Φραγκούλη Γιωργία, κα Παπαγγελή Ελένη, κος Μπόχτης Κώστας, κα Τσιγκρή Βούλα, κος Κούρτης Άρης, κα Λεκατσά Γιώτα, κος Παπαθανασίου Μπάμπης, κα Παπαδήμου Κατερίνα, κα Ηλιοπούλου Δήμητρα, κα Σωτηρίου Λία, κα Αργύρη Αγνή, κα Αρμάγου Αλέκα, κος Τσουχνικάς Λάμπης, κος Μπίρης Βασίλης, κος Πλακίδας Γιώργος, κα Αγρογιάννη Λίνα, κα Κυροδήμου Έφη, κος Καλαμπόγιας Διονύσης, κος Σιάγκρης Παναγιώτης, κος Γκράτσος Σωκράτης, κος Κατσικονούρης Βασίλης και άλλοι που όμως έμειναν λιγότερο χρόνο.
Στο σχολείο μας δίδαξαν επίσης η Νικολάου Μαρίνα (ΠΕ11) που χάθηκε στο αεροπορικό δυστύχημα του ΗΛΙΟΣ, ο Ποτσίδης Στέλιος (ΠΕ03), ο Στρατόγλου Σταύρος (ΠΕ03) που έφυγαν από την ζωή…
Στο ΓΕΛ Καρέα διδάσκουν (Σχολικό έτος 2020-21):
Στο ΓΕΛ Καρέα διδάσκουν (Σχολικό έτος 2013-14):
Στο ΓΕΛ Καρέα διδάσκουν (Σχολικό έτος 2014-15):
2015-2016
Η Φανή Ζούμπου στην 25η Διεθνή Ολυμπιάδα Βιολογίας (ΙΒΟ)! Πέρυσι μας έφερε το χάλκινο, φέτος ευχόμαστε να φέρει το χρυσό!
Η Φανή Ζούμπου, όπως πέρυσι -που φοιτούσε στην Β’ Λυκείου- έτσι και φέτος, θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην Διεθνή Ολυμπιάδα Βιολογίας (ΙΒΟ) που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούλιο 2014 στο Μπαλί της Ινδονησίας.
Πέρυσι η Φανή μας είχε χαρίσει το χάλκινο μετάλλιο και φέτος περιμένουμε να μας φέρει το χρυσό!
Η χαρά και γι’ αυτή την διάκριση και η συγκίνησή μας είναι μεγάλη και οι ευχές τόσο των καθηγητών του σχολείου μας όσο και των συμμαθητών της, θα την συντροφεύουν και σ’ αυτή την προσπάθειά της!
Πραγματικά, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση για τους δασκάλους να βλέπουν τα παιδιά «τους» να τους ξεπερνούν και να ασχολούνται με πάθος με ό,τι τα εμπνέει! Πώς το έλεγε ο Καζαντζάκης;… «Είμαστε γεφύρια απλά για να πατήσουν και να περάσουν απέναντι»… Όμως αγαπάμε τις πατούσες τους…
Τα άλλα τρία παιδιά της Ελληνικής Ολυμπιακής ομάδας που θα πάνε στην 25η Διεθνή Ολυμπιάδα Βιολογίας είναι:
Κοτζαμπάσης Γεώργιος (Εκπαιδευτήρια «Ο Απόστολος Παύλος»),
Τσάμπα Σταματία (2ο ΓΕΛ Λιβαδειάς) και
Καραδήμα Ελένη (3ο ΓΕΛ Αγίων Αναργύρων).
Καλή επιτυχία σε όλα τα παιδιά!
Μήπως τα «κοριτσίστικα» παιχνίδια βλάπτουν σοβαρά τα κορίτσια;
Αναδημοσιεύουμε (από το tvxs) αυτό το πολύ ενδιαφέρον άρθρο γιατί θεωρούμε ότι αποσαφηνίζει με άρτιο τρόπο όσα είπαμε στο κεφάλαιο του μαθήματος Πολιτική Παιδεία: «Μαθαίνοντας τον ρόλο του άνδρα και της γυναίκας» και επεξηγεί την φράση της Σιμόν ντε Μποβουάρ «Γυναίκα δεν γεννιέσαι, γίνεσαι»…
Τα παιχνίδια των παιδιών: Περισσότερο έμφυλα από ποτέ…
Της Δήμητρας Κογκίδου, Καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ
Η ανάγκη διαφοροποίησης του ανδρισμού από τη θηλυκότητα αντικατοπτρίζεται σε μια ποικιλία προϊόντων για παιδιά. Η αγορά κατακλύζεται με προϊόντα για παιδιά που έχουν έμφυλα χαρακτηριστικά, μεταξύ αυτών και τα παιχνίδια. Μια βόλτα στα παιχνιδάδικα ή σε πολυκαταστήματα ή μια περιδιάβαση στο διαδίκτυο αρκεί για να διαπιστώσουμε ότι πολύ συχνά τα παιχνίδια παρουσιάζονται ως κατάλληλα για αγόρια ή για κορίτσια, πωλούνται σε διαφορετικά τμήματα ή διαδρόμους, έχουν διαφορετικό περιτύλιγμα και χρώμα, διαφορετικές απεικονίσεις και λεζάντες. Αυτό δημιουργεί την εντύπωση ότι μερικά παιχνίδια είναι κυρίως για αγόρια, μερικά κυρίως για κορίτσια και μερικά τελείως απαγορευμένα για κάποιο φύλο.
Τα παιδιά μαθαίνουν με πολλούς τρόπους ποια παιχνίδια είναι κατάλληλα για το φύλο τους. Ένας από αυτούς είναι η συσκευασία του παιχνιδιού, η τοποθέτησή του στα σημεία πώλησης και η διαφήμιση. Έτσι, δίνεται το μήνυμα στα παιδιά ότι όλες οι δυνατότητες για παιχνίδι δεν είναι ανοικτές και διαθέσιμες, με αποτέλεσμα να μη δίνεται η δυνατότητα να αποκτήσουν ένα μεγαλύτερο εύρος εμπειριών και δεξιοτήτων -χωρίς άγχος για το αν αυτό είναι συμβατό με το φύλο τους. Δυστυχώς πάρα πολύ συχνά το φαινόμενο της διχοτόμησης των παιχνιδιών περνάει απαρατήρητο γιατί συμβαίνει πολύ συχνά και το θεωρούμε αυτονόητο μέσα σε ένα κόσμο βαθιά διχοτομημένο ως προς το φύλο.
Τι επιπτώσεις έχει στην ανάπτυξη των παιδιών σήμερα αυτή η έμφυλη διχοτόμηση των παιχνιδιών; Τι μαθαίνουν για τον κόσμο γύρω τους;
«Τα κορίτσια αγαπούν το ροζ»
Δύσκολα μπορείς να αποφύγεις τη ροζ χιονοστιβάδα. Το ροζ το συναντάμε στα ρούχα, στα παιχνίδια, στα αξεσουάρ και σε άλλα αντικείμενα που συνήθως χρησιμοποιούν τα κορίτσια και έτσι σιγά –σιγά όλο αυτό το ροζ «συννεφάκι» τυλίγει τις ζωές των σύγχρονων κοριτσιών και γίνεται ροζουλί καταιγισμός. Αν το κοριτσάκι από τη γέννησή του περιβάλλεται μόνο με ροζ αντικείμενα και παιχνίδια, το κάνουμε να πιστέψει ότι είναι το αγαπημένο του χρώμα. Pοζ βλέπει και στa καταστήματα εκεί που είναι τα κοριτσίστικα παιχνίδια. Η ροζ χιονοστιβάδα επεκτείνεται και στα επιτραπέζια παιχνίδια καθώς και αυτά κυκλοφορούν σε κοριτσίστικες εκδοχές (π.χ. το Perfect Wedding, όπου τα κορίτσια αγοράζουν ότι χρειάζεται για ένα γάμο, η ροζ Monopoly, όπου τα ακίνητα και τα ξενοδοχεία έχουν αντικατασταθεί με μπουτίκ και εμπορικά κέντρα, το Scrabble με λεξιλόγιο στην κατηγορία της μόδας). Αργότερα, στην ενήλικη ζωή το ροζ είναι χρώμα που χαρακτηρίζεται από θηλυκότητα, τρυφερότητα, παιδικότητα, αθωότητα και ρομαντισμό.
Πάντως το ροζ δεν ήταν το «κατάλληλο» χρώμα για κορίτσια μέχρι το 1950. Διεθνή γυναικεία περιοδικά της δεκαετίας του ‘40 προέτρεπαν τους γονείς να ντύνουν τα αγόρια τους στα ροζ επειδή είναι ένα θερμό και εκφραστικό χρώμα και τα κορίτσια με ένα ήρεμο γαλάζιο.
Μέχρι το 1920, έντυναν όλα τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, στα λευκά.
Κορίτσι στα μπλε. Μοντιλιάνι, 1918.
Το ζήτημα αυτό έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις με γονείς και εκπαιδευτικούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στη Μεγάλη Βρετανία μάλιστα ξεκίνησε το 2008 μια καμπάνια, οι Pinkstinks ως αντίδραση στη ροζ χιονοστιβάδα των μηνυμάτων που παίρνουν τα κορίτσια μέσα από όλα τα είδη που απευθύνονται σε παιδιά, όπως τα παιχνίδια, τα ρούχα και τα ΜΜΕ. Μέσα από τη δράση τους προσπαθούν να ανατρέψουν αυτήν την αντίληψη προωθώντας αλλαγές σε προϊόντα που περιορίζουν τα κορίτσια σε αυτούς τους στερεοτυπικούς έμφυλους ρόλους. Όπως αναφέρουν στη διακήρυξή τους: «Το πρόβλημα δεν είναι ο κατακλυσμός με το ροζ χρώμα, αλλά οι συμβολισμοί και οι συνδηλώσεις του καθώς κάτω από την ομπρέλα αυτή εντάσσεται οτιδήποτε προωθεί ένα στερεοτυπικό τρόπο για να είσαι κορίτσι: χαριτωμένη, παθητική, κολλημένη με τη μόδα, τα ψώνια, τον καλλωπισμό.»
«Τι όμορφη που είσαι! Είσαι μια κούκλα.»
Το κοριτσάκι πρέπει να είναι όμορφο, να αγαπά το ροζ – με ή χωρίς κορδέλες, λουλουδάκια. γκλίτερ και καρδούλες-, να φροντίζει τα παιδιά, να λατρεύει τα ψώνια. Αυτές είναι μερικές από τις κοινωνικές παραδοχές για τα κορίτσια που μεταφέρονται μέσω των παιχνιδιών. Η κούκλα πρέπει να είναι σαν αυτήν ή αυτή σαν την κούκλα. Εξάλλου η συνηθέστερη φιλοφρόνηση σε κοριτσάκι είναι: «Τι όμορφη που είσαι! Είσαι μια κούκλα.», χωρίς συχνά να τονίζονται άλλα θετικά χαρακτηριστικά της (ακαδημαϊκά, αθλητικά, καλλιτεχνικά).
Πολύ συχνά, επίσης, ακούγεται το επιχείρημα ότι θα αγοράσω την Barbie ή κούκλα τύπου Barbie γιατί «Τα κορίτσια αγαπούν την Barbie». Δεν υπάρχουν και άλλες γυναίκες που θα μπορούσαν να γίνουν κούκλες αντιπροσωπεύοντας ένα γυναικείο δυναμικό πρότυπο και να τις αγαπήσουν εξίσου τα παιδιά; Μήπως άθελά μας υποσκάπτουμε το μέλλον των κοριτσιών μας; Μήπως να το ξανασκεφτούμε την επόμενη φορά που θα πάμε σε κατάστημα παιχνιδιών;
Ας δούμε στη συνέχεια μερικά από τα χαρακτηριστικά των «κοριτσίστικων» παιχνιδιών.
Καταρχήν το ροζ κυριαρχεί στα παιχνίδια που διατίθενται στο εμπόριο για τα κορίτσια. Σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα, τα παιχνίδια που απευθύνονται κυρίως στα κορίτσια έχουν σχέση με την ελκυστική εμφάνιση, την ανατροφή και τις δεξιότητες οικιακής φροντίδας. Τα περισσότερα «κοριτσίστικα» παιχνίδια μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε παιχνίδια πολυτελείας (διεγείρουν τη φαντασία των κοριτσιών και τα εθίζουν σε μια ζωή σε συνθήκες ακραίας χλιδής), σε παιχνίδια οικιακής ευθύνης (αναπαράγουν στο παιχνίδι τις δουλειές του σπιτιού) και σε παιχνίδια διαπροσωπικών σχέσεων.
Πολλά από αυτά τα παιχνίδια ενισχύουν στερεότυπες αντιλήψεις για τους ρόλους των φύλων. Κλασικά παραδείγματα τέτοιων παιχνιδιών είναι αυτά που περιλαμβάνονται στα είδη νοικοκυριού, απευθύνονται κυρίως στα κορίτσια και δίνουν το μήνυμα ότι η οικιακή εργασία είναι παραδοσιακά γυναικεία υπόθεση. Τα παιχνίδια για κορίτσια τα ενθαρρύνουν συνήθως να κάθονται και να παίζουν ήσυχα και όχι να συμμετέχουν σε παιχνίδια δράσης δίνοντας το μήνυμα ότι οι γυναίκες είναι καλύτερες σε απλές επαναλαμβανόμενες εργασίες. Επίσης, ορισμένα παιχνίδια διαπαιδαγωγούν τα κορίτσια να επιθυμούν μια ζωή σε συνθήκες πλούτου, ένα στυλ ζωής πολυτελείας, συνθήκη που συχνά απέχει από την πραγματικότητα της ζωής που μπορεί να έχουν και μπορεί να είναι επιζήμιο για τη διαμόρφωση των στόχων της ζωής τους.
Παράλληλα διδάσκουν στα κορίτσια πόσο σημαντική είναι η εμφάνιση για την κοινωνική αποδοχή. Τα παιχνίδια αυτά προωθούν ένα συγκεκριμένο πρότυπο ομορφιάς. Η παγκοσμίου φήμης Barbie, είναι ένα πρότυπο ομορφιάς που δεν είναι αντιπροσωπευτικό των περισσότερων γυναικών, αλλά είναι κοινωνικά αποδεκτό. Παρόμοια πρότυπα προωθούν και άλλες κούκλες, όπως η Bratz και οι καινούριες Monster High (θυμίζουν δημοφιλείς ιστορίες με τέρατα και έχουν σχετικά ονόματα, έχουν απίστευτα μακριά πόδια που προβάλλονται από κοντές φούστες, οι αναλογίες του σώματός τους είναι πιο ρεαλιστικές από αυτές της Barbie ή της Bratz, αλλά εξακολουθούν να είναι απίστευτα λεπτές, με πολύ λεπτή μέση και στήθος που προβάλλεται έντονα).
Τα κορίτσια μαθαίνουν ότι πρέπει να επιδιώξουν αυτό το τέλειο πρότυπο ομορφιάς, ότι η ομορφιά είναι το βασικό συστατικό της γυναικείας ταυτότητας και πρέπει να την κυνηγούν. Δεν υπάρχουν συνήθως κούκλες από άλλες φυλές, με άλλες αναλογίες, με αναπηρίες ή κάποιας άλλης ηλικίας. Η κούκλα Barbie ή τύπου Barbie συνήθως συνοδεύεται με ποικίλα αξεσουάρ που έχουν σχέση με την εμφάνιση για να τα χρησιμοποιούν τα παιδιά πάνω στην κούκλα και όχι για να τα χρησιμοποιεί η ίδια η κούκλα για κάποιο σκοπό. Είναι ένας συνδυασμός παιδικής αθωότητας και θηλυκότητας, σύμφωνα πάντα με τις κυρίαρχες επιταγές της θηλυκότητας. Οι συσκευασίες των κοριτσίστικων παιχνιδιών έχουν παστέλ χρώματα και δείχνουν κοριτσάκια να παίζουν με τις κούκλες, να τις κρατούν, να τις κοιμίζουν, να τις βλέπουν κ.ά.
Το προβαλλόμενο ανέφικτο πρότυπο ομορφιάς μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για τα νεαρά κορίτσια καθώς μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία νευρικής ανορεξίας. Το ανησυχητικό είναι ότι η διάγνωση των διατροφικών διαταραχών γίνεται σε όλο και μικρότερες ηλικίες κοριτσιών. Γενικά, τα ‘’κοριτσίστικα» παιχνίδια επηρεάζουν αρνητικά την αυτοεικόνα των κοριτσιών, την αυτοεκτίμησή τους και τις μελλοντικές προοπτικές τους στην προσωπική και στην επαγγελματική ζωή.
«Είσαι η μικρή μου πριγκίπισσα»
Δείτε τη χαρακτηριστική και εξαιρετικά δημοφιλή αντίδραση ενός κοριτσιού 5 ετών σε ένα κατάστημα παιχνιδιών Αναρωτιέται: «Γιατί όλα τα κορίτσια πρέπει να αγοράζουν πριγκίπισσες; Σε μερικά κορίτσια αρέσουν οι πριγκίπισσες, σε μερικά οι υπερ-ήρωες. Σε μερικά αγόρια αρέσουν οι πριγκίπισσες, σε μερικά κορίτσια οι υπερ-ήρωες»
Είναι δύσκολο να αποφύγεις την κοινωνικά κατασκευασμένη εικόνα της ροζ αβοήθητης πριγκίπισσας που περιμένει τον πρίγκιπα για να τη σώσει και να της χαρίσει χαρά και ευτυχία στα «κοριτσίστικα» παιχνίδια και στα υπόλοιπα προϊόντα που διατίθενται στο εμπόριο για τα κορίτσια (ρούχα και παπούτσια με πριγκίπισσες, οδοντόβουρτσα, καλαθάκι για φαγητό, παιδικό σερβίτσιο, δωράκια σχετικά με πριγκίπισσες, ταπετσαρία στο παιδικό δωμάτιο και χιλιάδες μικροαντικείμενα, πληθώρα επιλογών σε παιχνίδια με ροζ πριγκίπισσες).
Η καθημερινότητα πολλών κοριτσιών είναι εμποτισμένη με εμπειρίες μιας ροζ πριγκίπισσας καθώς τροφοδοτούνται συνεχώς από τέτοια σεξιστικά προϊόντα και από πολλές πηγές. Έτσι, δεν είναι δύσκολο για τα κορίτσια να εισέλθουν στους Λόγους του ετεροσεξουαλικού ρομαντισμού («και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλλίτερα») και της παθητικής θηλυκότητας. Η κυρίαρχη μυθολογία των ρομαντικών ετεροσεξουαλικών σχέσεων με το αίσιο τέλος που έχει μεγάλη κοινωνική αποδοχή υποδεικνύει στα κορίτσια να επενδύουν σε αυτήν καθώς είναι ο αποδεκτός τρόπος κατανόησης του κόσμου και της θέσης τους σε αυτόν. Η ενίσχυση της παθητικής θηλυκότητας που τροφοδοτείται ταυτόχρονα μπορεί να παραπέμψει στη σεξουαλική διαθεσιμότητα και στη θυματοποίηση, γεγονός που ενισχύεται και από μηνύματα περί φυσικής αδυναμίας των κοριτσιών και κατά συνέπεια μειωμένης αντίστασης. Πρόκειται για μια ζήτημα που δεν αφορά μόνον τα κορίτσια καθώς τροφοδοτεί και ενισχύει ταυτόχρονα τον ηγεμονικό ανδρισμό των αγοριών.
Ευτυχώς που στην πραγματική ζωή υπάρχουν πολλές «σύγχρονες πριγκίπισσες» που κρίνουν απαραίτητο να μορφωθούν και να αποκτήσουν μια θέση στην αγορά εργασίας πριν παντρευτούν ή κάνουν το πρώτο τους παιδί, όλο και περισσότερο διαμορφώνουν τη δική τους ζωή έξω από δεσμευτικές παραδόσεις, διακανονισμούς και ιδανικά μοντέλα ζωής, έξω από τα έμφυλα στερεότυπα.
Η έρευνα στους καταλόγους παιχνιδιών από τον 20ο αιώνα μέχρι σήμερα μας δείχνει ότι τα παιδικά παιχνίδια σε σχέση με το φύλο δεν ήταν πάντα όπως είναι σήμερα. Στην στροφή του 20ο αιώνα τα ουδέτερα ως προς το φύλο παιχνίδια ήταν ο κανόνας και ξανά στη δεκαετία του 1970. Παρόμοιες τάσεις έχουν καταγραφεί και στην έρευνα για τα παιδικά ενδύματα. Αλλά και μετά, το 1995, μόνο το 7% των παιχνιδιών που διατίθενται στην αγορά για τα κορίτσια σχετίζονταν με πριγκίπισσες -πολύ μικρό ποσοστό σε σχέση με αυτό που βλέπουμε σήμερα. Τα κορίτσια δεν ονειρεύονταν πάντα να είναι πριγκίπισσες. Αυτός ο καταιγισμός με τις πριγκίπισσες είναι σχετικά πρόσφατο φαινόμενο και αντανακλά -εν μέρει – την σύγχρονη στρατηγική μάρκετινγκ.
Πάντως ακόμα και οι γονείς που προσπαθούν να μεγαλώσουν αντισεξιστικά τα παιδιά τους δύσκολα μπορούν να προστατέψουν τα κοριτσάκια από τη μανία για τις πριγκίπισσες του Disney. Αυτό όμως δεν ακυρώνει την αναγκαιότητα να δείχνουμε όλοι και όλες μεγαλύτερη υπευθυνότητα και ως καταναλωτές/τριες παιχνιδιών.
Δεν υπάρχει γονίδιο που δίνει στα αγόρια ειδικά ταλέντα στην κατασκευή, ούτε κανένα γονίδιο πριγκίπισσας.
Αντίθετα, υπάρχουν μια σειρά από ευρέως διαδεδομένες πολιτισμικές αντιλήψεις και στερεότυπα για τα αγόρια και τα κορίτσια που διαμορφώνουν και ενισχύουν τις έμφυλες συμπεριφορές. Αυτά τα στερεότυπα έχουν οδηγήσει τη βιομηχανία των παιχνιδιών να λάβει ένα παιχνίδι όπως το Lego, που αρχικά είχε σχεδιαστεί ώστε να είναι ουδέτερο από άποψη φύλου και στα τέλη του 1980 να το προωθεί εμπορικά ως παιχνίδι αποκλειστικά για αγόρια. Μετά από συστηματική αγνόηση των κοριτσιών για πάνω από δύο δεκαετίες, στέλνοντας το μήνυμα ότι τα παιχνίδια κατασκευών είναι μόνον για τα αγόρια, οι κατασκευαστές παιχνιδιών στράφηκαν ξανά τα κορίτσια δημιουργώντας νέες σειρές σε μια προσπάθεια να τα ενθαρρύνουν στις κατασκευές. Η αφθονία από παθητικές πριγκίπισσες στο μεταξύ είχε ανησυχήσει ειδικούς, γονείς και εκπαιδευτικούς.
Οι σειρές Lego Friends και GoldieBlox χρησιμοποιούν τα ίδια στερεοτυπικά γυναικεία ροζ και παστέλ χρώματα και τις ίδιες δραστηριότητες που υπάρχουν και στα άλλα «ροζ» παιχνίδια, αλλά προσφέρουν ένα ευρύτερο φάσμα δραστηριοτήτων και δυνατοτήτων για την ανάπτυξη δεξιοτήτων. Υπήρξε αρχικά κάποιος ενθουσιασμός για τις σειρές αυτές παιχνιδιών γιατί έχουν τη δυνατότητα να προσελκύσουν κορίτσια και γονείς που ενδεχόμενα θα απέρριπταν αυτά τα παιχνίδια κατασκευών. Υπάρχει όμως και έντονη κριτική γιατί έρχονται ξανά στο προσκήνιο των κατασκευών τα κορίτσια με ροζ θεματικές που ενισχύουν την αντίληψη ότι τα κορίτσια έχουν διαφορετικές ικανότητες, δεξιότητες και ενδιαφέροντά. Στην πραγματικότητα μεγιστοποιούν το πρόβλημα που υποτίθεται ότι ελπίζουν να λύσουν.
Γιατί είναι σημαντικό να πάψει ο αυστηρός διαχωρισμός ανάμεσα σε αγορίστικα και κοριτσίστικα παιχνίδια;
Πρέπει ως κοινωνία να αποδομήσουμε έμφυλα στερεότυπα, όπως, ότι τα κορίτσια και τα αγόρια έχουν τελείως διαφορετικές ανάγκες και ενδιαφέροντα στο παιχνίδι. Σε μερικά αγόρια αρέσουν οι κατασκευές και άλλα θα ενθουσιάζονταν να παίζουν «σπιτάκια» αν τους δινόταν η ευκαιρία. Σε μερικά κορίτσια αρέσουν οι πριγκίπισσες αλλά και σε άλλα αρέσουν οι υπερ-ήρωες. Υπάρχουν πολύ περισσότερες διαφορές μεταξύ των κοριτσιών και μεταξύ των αγοριών και ελάχιστες μεταξύ των δύο φύλων. Είναι σημαντικό, επιπλέον, να προσέξουμε ότι πέρα από τα διαφορετικά μηνύματα που δίνουν διαφορετικοί τύποι παιχνιδιών για τους έμφυλους ρόλους, έχουν και διαφορετικό εκπαιδευτικό περιεχόμενο, γεγονός που έχει σχέση με την εκπαιδευτική επιτυχία και τις επαγγελματικές επιλογές αργότερα.
Υπάρχει ανάγκη για περισσότερα παιχνίδια σε ένα ευρύ φάσμα των χρωμάτων και με ποικιλομορφία θεμάτων, τόσο για τα αγόρια, όσο και για τα κορίτσια. Επιπλέον, υπάρχει ανάγκη για δημιουργία καινοτόμων παιχνιδιών που θα ανατρέπουν τα έμφυλα στερεότυπα και θα προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις, όπως, επίσης, και οργανώσεων που θα προσπαθήσουν να αλλάξουν την υπάρχουσα κατάσταση και να προωθήσουν ουδέτερα ως προς το φύλο παιχνίδια.
Ομάδα μαθητών/τριών της Β’ τάξης του σχολείου μας στο πρόγραμμα IPPOG Masterclasses 2014!
Στις 9 Απριλίου 2014 μια ομάδα 6 μαθητών/τριών της Β’ τάξης του σχολείου μας παραβρέθηκε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και παρακολούθησε Προχωρημένα μαθήματα Φυσικής Σωματιδίων στην προσπάθειά τους να ανακαλύψουν τον κόσμο των Κουάρκ και των Λεπτονίων με πραγματικά πειραματικά πειράματα. Τα παιδιά που πήραν μέρος στο πρόγραμμα ήταν: Αρνίδη Μαρία, Αντωνίου Καλυψώ, Κουρκούτα Λαμπρίνα, Μποκολίνη Ξανθή, Σάμιος Γρηγόρης και Σιούτης Ιωακείμ.
Υπεύθυνος καθηγητής ήταν ο κ. Μανδουλίδης Νικόλαος (ΠΕ04.01).
Οι μαθητές/τριες ανέλυσαν δεδομένα ψάχνοντας για σωματίδια με πολύ μικρή διάρκεια ζωής, συμπεριλαμβανόμενου του σωματιδίου Χιγκς. Πήραν μια γεύση της σύγχρονης επιστήμης δουλεύοντας πλάι- πλάι με επιστήμονες φυσικής σωματιδίων και ανέλυσαν γεγονότα από τον Μεγάλο Επιταχυντή του CERN στην Ελβετία.
Τον διεθνή συντονισμό των μαθημάτων έχει το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης και το Πρόγραμμα QuarkNet, σε στενή συνεργασία με τη Διεθνή Ομάδα Εκλαΐκευσης Φυσικής Σωματιδίων (International Particle Physics Outreach Group- IPPOG). Η IPPOG αποτελεί μια ανεξάρτητη ομάδα από επιστήμονες-εκλαϊκευτές που αντιπροσωπεύουν χώρες, οι οποίες συμμετέχουν στην έρευνα σωματιδίων στα διάφορα ανά τον κόσμο εργαστήρια.
Κάθε χρόνο, περίπου 10 000 μαθητές Λυκείου από 37 χώρες επισκέπτονται για μία ημέρα ένα από τα 160 Πανεπιστήμια ή Ερευνητικά Κέντρα της περιοχής τους με σκοπό να λύσουν τα αινίγματα της φυσικής των σωματιδίων. Ομιλίες από ενεργούς ερευνητές-επιστήμονες επεξηγούν και αναλύουν τομείς και μεθόδους της βασικής έρευνας που αφορούν τα στοιχειώδη σωματίδια και τις μεταξύ τους δυνάμεις, δίνοντας την δυνατότητα στους ίδιους τους μαθητές να επεξεργαστούν πραγματικά πειραματικά δεδομένα από πειράματα φυσικής σωματιδίων. Στο τέλος της ημέρας, όπως γίνεται σε κάθε διεθνή συνεργασία, οι συμμετέχοντες μαθητές συνδέονται, μέσω διαδικτύου, και συζητούν τα αποτελέσματά τους και την εμπειρία τους.
Μπράβο παιδιά!
Μαθαίνοντας το ρόλο του άνδρα και το ρόλο της γυναίκας…(σελ. 114-115 σχολ. εγχειριδίου) – Ασκήσεις Κεφαλαίου
Οικογένεια (Μορφές, λειτουργίες, καταμερισμός εργασίας), σελ. 103-114 σχολ. εγχειριδίου
Κυριακάτικη βολτίτσα στις όμορφες πλατείες της Ευρώπης…
Η πλατεία γενικά αποτελεί τον κοινόχρηστο χώρο που χαρακτηρίζει διάφορες πόλεις του κόσμου και πολλούς οικισμούς. Στο πέρασμα των χρόνων εξυπηρέτησε τις ανάγκες λειτουργίας του δομημένου χώρου αλλά και βασικές κοινωνικές, πολιτιστικές, πολιτικές ανάγκες, όπως της συναναστροφής, της συλλογικότητας, της επικοινωνίας, της επαφής. Τα χαρακτηριστικά κτήριο ή μνημεία που κατασκευάστηκαν στις πλατείες αποτελούν τα σύμβολα κάθε περιοχής. Όσα διαδραματίζονταν σε μια πλατεία, οι επαναστάσεις, οι συγκεντρώσεις, οι συζητήσεις, δεν ήταν τίποτα παραπάνω από εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής του τότε αστού. Οι πλατείες, έτσι, ταυτίστηκαν και γέμισαν με γεγονότα, παραστάσεις, συναισθήματα, αξίες, γι’ αυτό και έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων των λαών. Ας βολτάρουμε σήμερα, σε κάποιες από τις ομορφότερες πλατείες της Ευρώπης…
Πλατεία παλιάς πόλης, Πράγα
Παραμυθένια ατμόσφαιρα, λες και ο χρόνος σταμάτησε στο 12ο αιώνα που άρχισε να διαμορφώνεται ο κοινωνικός χώρος αυτής της πλατείας! Γεμάτη υπέροχα κτίρια ρομανικής και γοτθικής αρχιτεκτονικής με πολύχρωμες επιγραφές! Ξεχωρίζουν το άγαλμα του Γιαν Χους, η Εκκλησία της Παναγιάς του Τυν, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου και ο Πύργος του Αστρονομικού Ρολογιού, που τώρα αποτελεί μέρος του Δημαρχιακού Μεγάρου. Μπορείτε να δείτε -μαζί με εκατοντάδες τουρίστες- τους Δώδεκα Αποστόλους να εμφανίζονται στο πάνω τμήμα του ρολογιού κάθε ώρα από τις 9 το πρωί ως τις 9 το βράδυ!
Piazza Navona, Ρώμη
Βρίσκεται εκεί από το 15ο αιώνα ακριβώς στο σημείο που βρισκόταν το πρώην Στάδιο του αυτοκράτορα Δομιτιανού. Πλατεία γεμάτη ζωντάνια, γεμάτη καφετέριες, εστιατόρια και υπαίθριους καλλιτέχνες (μουσικούς, ζωγράφους κ.ά). Μεγάλη σε μέγεθος, με ωοειδές σχήμα όπου ξεχωρίζει τόσο για την αρχιτεκτονική της όσο και τα συντριβάνια της: το μεγάλο συντριβάνι Των Τεσσάρων Ποταμών (Fontana dei Quattro Fiumi) του Μπερνίνι, το Fontana di Nettuno (η κρήνη του Ποσειδώνα) στο βόρειο άκρο και η Fontana del Moro (η κρήνη του Μαυριτανού) στο νότιο άκρο.
Τον Δεκέμβριο του 2009 η Γ’ τάξη του ΓΕΛ Καρέα στην Piazza Navona
Plaza de Espana, Σεβίλλη
Αυτή η πανέμορφη πλατεία βρίσκεται στο πάρκο της Maria Luisa στην πρωτεύουσα της Ανδαλουσίας και κατασκευάστηκε το 1929 από τον αρχιτέκτονα Anibal Gonzalez. Σήμερα στεγάζει κυβερνητικά γραφεία ενώ στο κέντρο της υπάρχει ένα εντυπωσιακό συντριβάνι και περιμετρικά θα βρείτε, περίτεχνα διακοσμημένες γέφυρες και τοιχογραφίες με την ιστορία κάθε επαρχίας της Ισπανίας. Το τεράστιο κτίριο περιμετρικά της πλατείας είναι ίσως το πιο εύκολα αναγνωρίσιμο στη Σεβίλλη και θεωρείται η επιτομή της Μαυριτανικής αναγέννησης.
Rynek Glowny, Κρακοβία
Είναι η μεγαλύτερη μεσαιωνική πλατεία στην Ευρώπη και είναι γεμάτη κόμψα ιστορικά κτίρια, εντυπωσιακά παλάτια και γοτθικές εκκλησίες. Χρονολογείται από τον 13ο αιώνα και έχει έκταση 40.000 τ.μ. Η πλατεία αποτελεί και την καρδιά της πολιτιστικής ζωής της πόλης
Plaza Mayor, Σαλαμάνκα
Είναι μια από τις πιό εντυπωσιακές πλατείες της Ισπανίας και το πιο ζωντανό κομμάτι της πόλης! Η πλατεία χρονολογείται από τον 17ο αιώνα και χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν για ταυρομαχίες ενώ σήμερα μαγεύει με την μπαρόκ αρχιτεκτονική της και δίκαια έχει συμπεριληφθεί στην μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Ουνέσκο μαζί με την παλιά πόλη της Σαλαμάνκα.
Τον Δεκέμβριο του 2009 βρεθήκαμε και εμείς εδώ, μαζί με την τότε Γ’ Λυκείου!
Κόκκινη Πλατεία, Μόσχα
Στην παραγματικότητα δεν είναι ούτε κόκκινη, ούτε πλατεία με την κλασική έννοια. Αυτό όμως, δεν θα σας απογοητεύσει… Εδώ υπάρχουν: το Μαυσωλείο του Λένιν, το Κρεμλίνο, ο καθεδρικός ναός του Αγίου Βασιλείου και το Ιστορικό Μουσείο. Όλα τόσο μεγάλα, τόσο σημαντικά. Λένε μάλιστα ότι χρειάζεσαι μια εβδομάδα για να τα επισκεφτείς όλα αυτά.
Πλατεία Συντάγματος, Ναύπλιο
Είναι η βασική πλατεία της πόλης σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της. Ήδη από την Πρώτη Ενετοκρατία εδώ δημιουργήθηκε με επίχωση ο Φόρος (Forum, αγορά-πλατεία) και χτίστηκε το παλάτι του Ενετού διοικητή. Έχει συμπεριληφθεί στη «Χάρτα των Ευρωπαϊκών Πλατειών» και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες πλατείες παγκοσμίως. Η πλατεία άλλαξε ονόματα και «σχέδια» κατά το πέρασμα των χρόνων. Στο χώρο της σημερινής, πλακόστρωτης πλατείας δεσπόζει ο αιωνόβιος πλάτανος που προσφέρει απλόχερα στους επισκέπτες τη σκιά του. Επίσης στο κέντρο της υπάρχει ένας κύβος από μαύρη πέτρα, άλλοτε βάση ηλιακού ρολογιού, που αφαιρέθηκε από το φόβο του τραυματισμού των παιδιών. Μπροστά από το κτήριο της Εθνικής Τράπεζας υπάρχει γλυπτό προς τιμήν της πρωταγωνίστριας της Ναυπλιακής επανάστασης Καλλιόπης Παπαλεξοπούλου και δίπλα ένας ανάγλυφος ενετικός λέοντας, ενώ στο πλάι του Μουσείου μπορούμε να δούμε μια αρχαία σαρκοφάγο. Περιβάλλεται από σημαντικά ιστορικά μνημεία κάθε εποχής, καθώς και από εξίσου σημαντικά νεοκλασικά κτήρια. Τα πιο αξιοσημείωτα κτίσματα της πλατείας είναι το Τριανόν, το Αρχαιολογικό Μουσείο και η Εθνική Τράπεζα.