Τα Blogs και τα Wikis βασίζονται, υποστηρίζουν και μοιράζονται μια βασική, κοινή φιλοσοφία αλλά και πρακτική: την ενθάρρυνση της επικοινωνίας. Παρόλ’ αυτά διαφέρουν σημαντικά σε πολλά σημεία, τα οποία είναι τα εξής:
- Ένα ιστολόγιο συνήθως, ανήκει σε ένα άτομα ή σε μία μικρή ομάδα ανθρώπων, οι δημοσιεύσεις/αναρτήσεις των οποίων φέρουν απαραιτήτως το όνομά τους. Οι συγγραφείς ονομάζονται bloggers και οι δημοσιεύεις αυτών posts. Στα wikis το περιεχόμενο δεν είναι ιδιοκτησία κανενός. Οι συγγραφείς-επιμελητές συμβάλλουν συλλογικά στη δημιουργία του περιεχομένου χωρίς αυτό να ανήκει ονομαστικά σε κανέναν αλλά σε όλους. Αυτό δείχνει ότι τα wikis υποστηρίζουν τον εκδημοκρατισμό του περιεχομένου (δηλαδή την ελεύθερη δημιουργία αλλά προπάντων την ελεύθερη χρήση του περιεχομένου από όλους).
- Τα άρθρα στο ιστολόγιο εμφανίζονται κατά φθίνουσα χρονολογική σειρά, δηλαδή πρώτα εμφανίζονται οι πιο πρόσφατες καταχωρήσεις και μετέπειτα οι πιο παλαιές. Κατά συνέπεια οι επισκέπτες του blog αποκομίζουν την πιο πρόσφατη ενημέρωση. Τα wikis δεν έχουν προκαθορισμένη (χρονολογική) δομή. Αντίθετα, οργανώνονται με βάση τους εσωτερικούς και εξωτερικούς συνδέσμους και τις διασυνδέσεις που δημιουργούνται μεταξύ των άρθρων που ορίζουν οι συγγραφείς-επιμελητές.
- Στα ιστολόγια μόνο ο/οι συγραφέας/εις μπορεί να δημιουργήσει μια ανάρτηση, ένα άρθρο. Οι επισκέπτες που διαβάζουν το blog μπορούν να αφήσουν ένα σχόλιο (comment) ή παρατηρήσεις, λέγοντας τη γνώμη τους για τη συγκεκριμένη ανάρτηση (post) που διάβασαν. Στα wikis από τη στιγμή που το περιεχόμενο (content) δεν ανήκει σε κανέναν όλοι μπορούν να προσθέσουν, να αφαιρέσουν, να επιμεληθούν οποιαδήποτε σελίδα.
- Στα ιστολόγια ο συγγραφέας σπάνια αλλάζει το post που έχει ήδη αναρτήσει. Αντιθέτως στα wikis επειδή η διαδικασία δημιουργίας περιεχομένου είναι μια αέναη και συνεχής διαδικασία, το περιεχόμενο μπορεί να αλλαχτεί όσες φορές και αν χρειαστεί και οποιαδήποτε στιγμή.
- Τα ιστολόγια είναι κατάλληλα για τα άτομα που επιθυμούν να διαδώσουν, να κοινοποιήσουν μια πληροφορία ή να αρχίσουν ένα διάλογο. Τα wikis είναι κατάλληλα για ομάδες ανθρώπων που δουλεύουν συνεργατικά και συλλογικά για έναν συγκεκριμένο σκοπό.
Ωστόσο και στα blogs και στα wikis το περιεχόμενο μπορεί να ποικίλει (επιστημονικό, ειδησεογραφικό, θεματικό..), η δημιουργία τους είναι απλή και κατά κύριο λόγο ανέξοδη, οι δημοσιεύσεις τους κατηγοριοποιούνται και με τη χρήση των tags (ετικέτες, κατηγορίες), και τέλος διαθέτουν RSS feed το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους εγγεγραμμένους σε έναν RSS reader να ενημερώνονται για τις νέες αναρτήσεις.
