γυμνάσιο: από το αρχαίο ρήμα: γυμνάζω. Αρχαίος τύπος “γυμνάσιον” με σημασία “γυμναστήριον”, δηλαδή τον τόπο όπου γυμνάζονταν οι νέοι. Επειδή δε αυτοί συμμετείχαν στις ασκήσεις αλλά και στους αθλητικούς αγώνες γυμνοί, η λέξη και τα ομόρριζά της συνδέονται με τη λέξη “γυμνός” (νυμνός, στα αρχαία). Στο χώρο αυτό εκτός από τα γυμνάσια, τις γυμναστικές ασκήσεις, λάμβαναν χώρα και πνευματικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, αφού εκεί σύχναζαν φιλόσοφοι, ρήτορες, καλλιτέχνες και διανοούμενοι. Στους μεταγενέστερους χρόνους εξελίχτηκε κυρίως σε παιδευτικό και πολιτιστικό κέντρο (υποχώρησε ο αρχικός στόχος ύπαρξής του που ήταν η δημιουργία πολιτών -πολεμιστών, υπερασπιστών της πόλης – κράτους). Ονομαστά γυμνάσια στην αρχαία Αθήνα: το γυμνάσιο στον Κολωνό, μετέπειτα γνωστό ως Ακαδημία (ή Ακαδήμεια) του Πλάτωνος, το γυμνάσιο κοντά στο ναό του Λυκείου Απόλλωνος (ονομάστηκε και Λύκειον), μετέπειτα γνωστό ως Αριστοτελικό Λύκειο.
Ομόρριζα: γυμναστική, γύμνασμα, γυμναστήριο, γυμνασιόπαιδο, γυμναστής,γυμνασιακός, γυμνασιάρχης, γυμνασίαρχος, γυμνικός, γύμνια, γυμνώνω
γνώση: από την ινδοευρωπαϊκή ρίζα gene- που σημαίνει γνωρίζω, ξέρω. Αρχαίος τύπος “γνώσις” από το αρχαίο ρήμα “γιγνώσκω”. Σημαίνει το να γνωρίζει κάποιος κάτι, να είναι ενήμερος για κάτι να έχει πληροφόρηση. Ακόμα οτιδήποτε γνωρίζει κάποιος μέσα από την παιδεία, η σύλληψη της ουσίας και των αιτίων ενός συμβάντος, ο συνετός και φρόνιμος, για λανθασμένες επιλογές που αναγνωρίζονται εκ των υστέρων, για πράγματα αυτονόητα, ό,τι γνωρίζει κάποιος για τον κόσμο μέσω των αισθήσεων και της νοητικής επεξεργασίας, με συνείδηση, επίγνωση και οτιδήποτε έχει χαρακτήρα παραδείγματος προς αποφυγή.
Ομόρριζα: γνώμη, γνώμων, γνωριμία/γνώρα, γνώρισμα, γνώριμος, γνώστης, γνωστικός, γνωσιολογία, γνωστικισμός,γνωστός, γνωστοποιώ, γνωματεύω, γνωμάτευση, γνωμικό, γνωμοδότης, γνωμοδότηση, γνωμοδοτώ, γνώμονας.
Όπως βλέπετε αρκετά τα ομόρριζα και για τις δύο λέξεις. Προτείνουμε,λοιπόν, να δημιουργήσετε δικές σας προτάσεις επιλέγοντας… να πούμε 10 από τα παράγωγα αυτών των λέξεων! Τα λέμεεεεεε!