Ο Νοέμβριος είναι ο ενδέκατος μήνας του έτους. Πήρε το όνομά του από τη λατινική λέξη novem (εννέα), γιατί ήταν ο ένατος μήνας του αρχαίου ρωμαϊκού δεκάμηνου ημερολογίου.
Λέγεται και “Μεσοσπορίτης” γιατί το μήνα αυτό οι αγρότες βρίσκονται στη μέση της σποράς των δημητριακών. Επίσης λέγεται και “Ανακατωμένος”, γιατί επικρατούν άστατες καιρικές συνθήκες. Η 11η Νοεμβρίου, εορτή του Αγίου Μηνά, “μηνάει” στους γεωργούς τις μεταβολές του καιρού. Την ημέρα εκείνη οι γεωργοί παρατηρούσαν τον καιρό και έκαναν προγνώσεις για τις καιρικές συνθήκες των επόμενων ημερών ή μηνών. Λέγεται και “Αντριάς”, γιατί στις 30 Νοεμβρίου, εορτή του Αγίου Ανδρέα, το κρύο “αντριεύει”.
Ο Νοέμβριος έχει πολλές γιορτές. Ξεκινάει την πρώτη ημέρα με τη γιορτή των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού. Στις 8 εορτάζουν οι Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ, στις 14 γιορτάζει ο Άγιος Φίλιππος , στις 21 τα Εισόδια της Θεοτόκου (Μεσοσπορίτισσας) και ο μήνας κλείνει με τη γιορτή του Αγίου Ανδρέα.
Παροιμίες για το Νοέμβρη
Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
Ο Νοέμβρης έκλεισε; Τα ζευγάρια είν’ στο στάβλο.
Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει, τα γομάρια μέσα κλείνει .
Όποιος σπείρει το Νοέμβρη, ούτε σπόρο δεν θα πάρει.
Όταν έρθει ο Νοέμβρης, σιγομπαίνει ο χειμώνας.