Κώστας Βάρναλης μελοποιημένος…
Με αφορμή το ποίημα “Ορέστης” (που περιλαμβάνεται στο εγχειρίδιο Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ΄Γυμνασίου) ας δούμε τα δυο αντιπροσωπευτικότερα ποιήματα του Κώστα Βάρναλη που τραγουδήθηκαν από τον αξεπέραστο Νίκο Ξυλούρη. Tο ποίημα “Οι πόνοι της Παναγιάς” ανήκει στην ποιητική σύνθεση “Σκλάβοι Πολιορκημένοι” (1927) και χρησιμοποιεί το πρόσωπο της Παναγιάς ως διαχρονικό σύμβολο της μητρικής αγάπης και της ανησυχίας της μάνας για το μέλλον του παιδιού της. Παράλληλα, ο ποιητής προβάλλει θέματα όπως η κοινωνική αδικία, η κακία και η αγριότητα του ανθρώπου που είναι έτοιμος να “κατασπαράξει” άτομα του ίδιου του είδους ξεπερνώντας σε βαναυσότητα ακόμη και τα πιο άγρια θηρία. Οι άνθρωποι δεν ανέχονται το Φως, την Αλήθεια, τη Δικαιοσύνη… “Χίλιες φορές να γεννηθείς, χίλιες θα σε σταυρώσουν.” , λέει η Παναγιά στον αγέννητο γιο της. “Η μπαλάντα του κυρ Μέντιου” (1956), ένα από τα δημοφιλέστερα ποιήματα του Βάρναλη έχει ως ήρωα ένα γαϊδούρι. Το καρτερικό ζώο παραλληλίζεται με τον σκλαβωμένο, ακάματο, αδιαμαρτύρητο κι υπομονετικό άνθρωπο που τον κακομεταχειρίζονται και τον εκμεταλλεύονται οι “αφεντάδες” του. Μόνη ελπίδα για ένα κόσμο με ανθρωπιά και κοινωνική δικαιοσύνη είναι να αγωνιστεί ο ίδιος ο άνθρωπος για τα δικαιώματά του. |