ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ
Κριτές 6,11 «Και ήλθεν άγγελος Κυρίου και εκάθισεν υπό την τερέμινθον την εν Εφραδά..»
Ονομάζεται και βάλανος. Δένδρο ψηλό που ζει πολλά έτη. Ευδοκιμεί κυρίως σε μεσογειακές χώρες, στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές. Τα βελανίδια της είναι θρεπτική τροφή των γουρουνιών. Ο Ιακώβ έκρυψε κάτω από βελανιδιά τους ειδωλολατρικούς θεούς (Γένεση 35:4). Άγγελος Κυρίου κάθισε κάτω από βελανιδιά όταν ο Γεδεών κοπάνιζε το σιτάρι (Κριτές 6:11-19). Η αναφορά της Αγίας Γραφής στο χωρίο του Ησαΐα (1:30), μαρτυρεί πως η βελανιδιές χρησιμοποιούνταν για ειδωλολατρικές τελετές.
Στην αρχαιότητα η βελανιδιά χρησιμοποιούνταν στην οικοδομική την ναυπηγική και την επιπλοποιία. Ο δε καρπός της βελανιδιάς -το βελανίδι- είναι χρήσιμο για ζωοτροφές και στη βυρσοδεψία. Το καυσόξυλο δρυ συγκαταλέγεται μέσα στα κύρια στερεά καύσιμα για την θέρμανση κατοικιών, είτε σαν καυσόξυλα δρυ ή στη μορφή «πέλετ».
Λόγω της μεγάλης ζωής των αιωνόβιων αυτών δένδρων (μια υγιής βελανιδιά φτάνει μέχρι και τα 1000 χρόνια!), αλλά και λόγω της χρησιμότητας οι λαοί τίμησαν και δόξασαν το δένδρο αυτό στους μύθους και τις θρησκείες τους αφιερώνοντας την δρυ στον κύριο θεό τους. Η βελανιδιά υπήρξε επίσης το ιερό δένδρο των ελληνικών βασιλικών οίκων της Μακεδονίας, ιστορικά και αρχαιολογικά αποδεδειγμένο αυτό με το πλήθος ευρημάτων τα οποία βρέθηκαν στους βασιλικούς μακεδονικούς τάφους.
Τα φύλλα της αποτέλεσαν τις διακοσμήσεις χρυσών στεφάνων και ιδίως του χρυσού στεφανιού του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου Β΄. Εξάλλου η λέξη δρυίδης (Druid), όπως και η λέξη Δρυιδισμός, δηλαδή το μυστικιστικό τάγμα ιερωμένων της κέλτικης θρησκείας. . Η βελανιδιά ήταν το ιερό δένδρο των αρχαίων Ελλήνων.
Σήμερα Ινδιάνοι διδάσκουν την παρασκευή τροφίμων από αλεύρι βελανιδιού. Οι Ινδιάνοι όμως δεν ήταν οι μόνοι που τρέφονταν από το βελανίδι. Αρχαιολογικά ευρήματα καταδεικνύουν ότι τα βελανίδια αποτελούσαν από πολύ παλιά τροφή και στον ελλαδικό χώρο. Ο Ησιόδειος μύθος μάλιστα θέτει το βελανίδι σαν μια κύρια τροφή της προ-αγροτικής εποχής. Δέντρο κατ’ εξοχήν της άγριας ορεινής φύσης, η βελανιδιά αποτελούσε διατροφική πηγή και στην αρχαία Αρκαδία, αφού κατά τον Ηρόδοτο το Δελφικό Μαντείο αναφέρεται σε Αρκάδες ως ‘βαλανοφάγους’.
