Η εξάπλωση των Αράβων, το εμπόριο και ο πολιτισμός τους (Ιστορία Β΄ Γυμνασίου)

Οι Άραβες και ο πολιτισμός τους

• Οι Άραβες κατοικούσαν στην χερσόνησο της Αραβίας.

• Τον 7^ο αιώνα εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Αραβία ο ισλαμισμός. Το Ισλάμ είναι η μονοθεϊστική θρησκεία που ίδρυσε ο Μωάμεθ και επηρεάστηκε από τον Ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό.

• Το Κοράνι (το ιερό βιβλίο των μουσουλμάνων) ζητούσε από τους πιστούς (μουσλίμ) διάδοση του ισλαμισμού με ιερό πόλεμο(τζιχάντ). Οι νεοφώτιστοι στον Ισλαμισμό  Άραβες ξεκινούν τις εξορμήσεις τους κατά των βυζαντινών, κατακτώντας πολλές βυζαντινές και περσικές επαρχίες και δημιουργούν ένα μεγάλο αραβικό κράτος, το Χαλιφάτο.

• Οι βασικότεροι παράγοντες εξάπλωσης των Αράβων ήταν:

 α) η εξάντληση των βυζαντινών και των Περσών από τους μεταξύ τους πολέμους 
 β) οι διώξεις των μονοφυσιτών (αιρετικοί χριστιανοί) στις ανατολικές επαρχίες του βυζαντίου. Πολλοί από τους κατοίκους των ανατολικών επαρχιών, κουρασμένοι από τους διωγμούς, αντιμετώπισαν θετικά την έλευση των Αράβων.

Η ανάπτυξη του εμπορίου

• Από τα μέσα του 8ου αι. οι Άραβες και οι Εβραίοι δραστηριοποιήθηκαν στο διεθνές εμπόριο με επίκεντρο τις μεγάλες πόλεις και έγιναν, όπως ειπώθηκε, οι μεταπράτες του διεθνούς εμπορίου.

• Από τα μέσα του 9ου αι. οι Άραβες ίδρυσαν εμπορικές αποικίες στις ακτές των Ινδιών, της ΝΑ Ασίας και της Κίνας.

• Από τη μακρινή Ανατολή μετέφεραν μπαχαρικά και άλλα είδη πολυτελείας στις αραβικές και βυζαντινές αγορές, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη.

• Οι έμποροι του Ισλάμ υιοθέτησαν πολλές καινοτομίες: συγκρότησαν εμπορικές εταιρείες, επινόησαν την εμπορική επιταγή (τσεκ) και ανέπτυξαν το πιστωτικό σύστημα (αργυραμοιβοί και τράπεζες). Οι καινοτομίες αυτές διευκόλυναν σημαντικά τις συναλλαγές.

β. Γράμματα και τέχνες 

• Τα γράμματα και οι τέχνες αναπτύχθηκαν στο Ισλάμ με επίκεντρο μεγάλες πόλεις όπως ήταν η Κόρδοβα και η Βαγδάτη, όπου ιδρύθηκαν βιβλιοθήκες και πανεπιστήμια. Η αραβική λογοτεχνία ήταν της μόδας ακόμη και ανάμεσα στους χριστιανούς υπηκόους των αραβικών κρατών.

• Οι Άραβες μετέφρασαν τα έργα των Ινδών, των Περσών και των Ελλήνων. Ιδίως οι μεταφράσεις των έργων του ελλήνων σοφών και κυρίως του Αριστοτέλη και των Νεοπλατωνικών επηρέασαν βαθιά την αραβική σκέψη και επιστήμη.

• H τέχνη των Αράβων δανείστηκε τεχνικές, τεχνίτες και υλικά από το Βυζάντιο, αλλά για θρησκευτικούς λόγους έμεινε προσηλωμένη στην ανεικονική τεχνοτροπία.

Χαρακτηριστικά δημιουργήματα της αραβικής τέχνης είναι τα τεμένη (τζαμιά). Ξεχωρίζουν αυτό της Κόρδοβας και το μεγάλο τέμενος της Δαμασκού.

Η επίδραση του αραβικού πολιτισμού στις επιστήμες και τη γλώσσα:

-Οι Άραβες καθιέρωσαν την ινδική αρίθμηση (Μαθηματικά)

-Οργάνωσαν μακρινά ταξίδια (Γεωγραφία)

-Υπολόγισαν την τροχιά του ήλιου και των πλανητών (Αστρονομία)

-Ανακάλυψαν το θεικό οξύ και το οινόπνευμα (Χημεία)

-Καθιέρωσαν νέα φάρμακα και πραγματοποίησαν πολύπλοκες εγχειρήσεις (Ιατρική)

-Εισήγαγαν στη Δύση το χαρτί και νέες καλλιέργειες (βερίκοκα, αγκινάρα, βαμβάκι, σακχαροκάλαμο, κλπ)

-Η παρουσία πολλών αραβικών λέξεων στις ευρωπαϊκές γλώσσες δείχνει το μέγεθος της επίδρασης του αραβικού πολιτισμού:

Άλγεβρα, ζενίθ, ναδίρ, ταρίφα, αλχημεία, αλκοόλ, ρύζι, σαφράνι, κλπ.