Αρχεία για Προγράμματα – Εργασίες
Οι δημιουργοί της “Λιλιπούπολης”
ΕΔΩ ΛΙΛΙΠΟΥΠΟΛΗ!!!
Η παρουσίαση της εκδήλωσης:
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ: “ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΡΩΜΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ – ΠΑΡΑΔΟΣΗ”
Το 9ο Δημοτικό Σχολείο Λάρισας κι εγώ προσωπικά σας προσκαλούμε στην εκδήλωση που διοργανώνει το σχολείο με θέμα “Ανατολική Ρωμυλία Πολιτισμός και Παράδοση”.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 7 Ιουνίου 2013 και ώρα 20.30 μ.μ. στον αύλειο χώρο του σχολείου.
Η παρουσία σας θα μας τιμήσει ιδιαίτερα.
Πατήστε ΕΔΩ για να δείτε την πρόσκληση και να ενημερωθείτε για το πρόγραμμα της εκδήλωσης.
Μουσική Σαρακοστή από το ολοήμερο!
Το παραδοσιακό ημερολόγιο της Σαρακοστής διακόσμησαν οι μαθητές του ολοήμερου! Όχι με νηστίσιμα τρόφιμα αλλά συμπλήρωσαν τις ρυθμικές αξίες και παύσεις που λείπουν από την ποδιά της! Σειρά είχε η ρυθμική ανάγνωση των ρυθμικών αξιών αλλά και η ρυθμική – ομαδική απαγγελία των ποιημάτων της Σαρακοστής.
Ο Γαργαληστής!
Το παραμύθι του “Γαργαληστή” ακούσαμε, διαβάσαμε και τραγουδήσαμε με τους μαθητές της Α’ τάξης!
Στο τέλος της γνωριμίας μας με τον παράξενο ληστή τα παιδιά εικονογράφησαν το δικό τους βιβλίο!
[Εδώ να σημειώσουμε ότι την μουσική και τους στίχους του παραμυθιού έχει γράψει ο Δημήτρης Μπασλάμ.
Την εικονογράφηση έχει κάνει ο Βίκτωρ Μοσχόπουλος και το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Επόμενος Σταθμός. ]
ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
Μπορεί η μουσική να περιγράψει εικόνες από την φύση και την ζωή των ανθρώπων; Μπορούν τα μουσικά όργανα να «ζωγραφίσουν» όπως το πινέλο ενός ζωγράφου τις αλλαγές στα χρώματα των εποχών; Μπορούν οι μουσικοί ήχοι άλλοτε δυνατοί κι άλλοτε σιγανοί να περιγράψουν τα συναισθήματα των ανθρώπων απέναντι στο μεγαλείο της φύσης;
Ένα ζωγράφος αποτυπώνει με το πινέλο του τις εικόνες, ένας ποιητής εκφράζεται μέσα από τα ποιήματα του, ένας χορευτής μέσα από τις κινήσεις του σώματος, ένας συγγραφέας μέσα από το λογοτεχνικό του έργο….. ένας συνθέτης; Χρησιμοποιώντας τους ήχους και τα ηχοχρώματα των μουσικών οργάνων!
Σ’ αυτήν την διαπίστωση κατέληξαν και οι μαθητές της Γ’ τάξης μέσα από την ακρόαση τριών μουσικών έργων και την γνωριμίας τους με τρεις συνθέτες:
- Αντόνιο Βιβάλντι, Τέσσερις Εποχές, Χειμώνας – Καλοκαιρινή καταιγίδα
- Κλωντ Νεμπισί, Το χιόνι που χορεύει
- Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, 6η Συμφωνία «Ποιμενική», Καταιγίδα
Τρία έργα, τρεις συνθέτες, τρεις διαφορετικές εποχές. Τα παιδιά άκουσαν τα παραπάνω αποσπάσματα και βρήκαν ποιες εικόνες προσπαθούν οι συνθέτες μέσα από τους ήχους των μουσικών οργάνων να περιγράψουν. Κατανόησαν μέσα από την ακρόαση τον τρόπο που χρησιμοποίησαν αλλά και έπαιξαν οι συνθέτες με τα ηχοχρώματα των οργάνων για να περιγράψουν την φύση: οι ψηλές νότες του φλάουτου που κάνει τον αέρα που σφυρίζει αλλά και το τύμπανο που μιμείται τις βροντές στην καταιγίδα του Μπετόβεν, ο γλυκός και απαλός ήχος του πιάνου περιγράφει το χιόνι που μοιάζει να χορεύει καθώς πέφτει στο έργο του Ντεμπισί, η δυνατή ένταση σε συνδυασμό με την γρήγορη ταχύτητα των βιολιών και των άλλων εγχόρδων της ορχήστρας περιγράφουν γλαφυρά την ένταση της καλοκαιρινής καταιγίδας του Βιβάλντι.
Αμέσως μετά ήρθε η ώρα της γνωριμίας με τους συνθέτες και τα μουσικά όργανα: το βιολί, το πιάνο αλλά και την συμφωνική ορχήστρα. Σ’ αυτό το σημείο βοήθησαν και τα παιδιά φέρνοντας εικόνες ή πληροφορίες. Πότε έζησε περίπου ο καθένας, από ποια χώρα καταγόταν, τι μουσικό όργανο έπαιζε, πότε άρχισε να χάνει την ακοή του ο Μπετόβεν, έγραψε έργα όταν ήταν κουφός;
Το μάθημα τελείωσε με μια μικρή δοκιμή – εργασία: αναφέρθηκα στα παιδιά για την αγάπη που είχε ο Μπετόβεν για την φύση. Πόσο του άρεσε να φεύγει από την πόλη της Βιέννης για να επισκέπτεται ένα κοντινό χωριό και να κάνει βόλτες στη φύση. Γι αυτό και θέλησε μέσα από την μουσική της 6ης Συμφωνίας να περιγράψει όχι μόνο την φύση αλλά κυρίως τα συναισθήματα που ένιωθε όταν ήταν κοντά σε αυτήν! Έδωσα στα παιδιά ένα κομμάτι χαρτί και τους ζήτησα να αφήσουν την φαντασία τους ελεύθερη ακούγοντας το τρίτο μέρος της Συμφωνίας («Χαρούμενη συγκέντρωση των χωρικών», αλλέγκρο). Δεν φανέρωσα τι θέλει να περιγράψει ο Μπετόβεν.
Ζήτησα από τα παιδιά να εκφραστούν είτε ζωγραφίζοντας αυτό που φανταζόταν, είτε γράφοντας. Κάποια παιδιά απεικόνισαν την περιγραφή και με τους δύο τρόπους. Βλέποντας τις εργασίες των παιδιών οφείλω να παραδεχτώ δύο πράγματα:
α) μάλλον τα παιδιά ήταν επηρεασμένα από την ακρόαση της καταιγίδας που είχε προηγηθεί και η σκέψη τους περιστράφηκε κυρίως γύρω από εικόνες της φύσης και όχι τόσο γύρω από εικόνες των ανθρώπων που χαίρονται στη φύση.
β) τα συναισθήματα της ηρεμίας και της χαράς ήταν αυτά που επικράτησαν τελικά.
Αξίζει τέλος να σημειώσω ότι υπήρξαν δύο εργασίες στις οποίες οι μαθητές φαντάστηκαν πως η μουσική περιγράφει ανθρώπους χαρούμενους που χορεύουν!
ΤΟ ΡΥΘΜΙΚΟ ΕΞΠΡΕΣ!
Tο ρυθμικό εξπρές σφύριξε και ξεκίνησε το ταξίδι του μεταφέροντας στα βαγόνια του ρυθμικές αξίες και παύσεις! Έκανε στάση σε πολλές τάξεις και έδωσε στα παιδιά την ευκαιρία να επιβιβαστούν και να κάνουν ένα χαρούμενο και δημιουργικό μουσικό ταξίδι στη χώρα του ρυθμού!
Στο πλαίσιο του μαθήματος των ρυθμικών αξιών για την Γ΄και Δ΄τάξη καθώς και της έννοιας του μέτρου οι μαθητές δημιούργησαν ένα δικό τους μέτρο 3/4 και 4/4. Στη συνέχεια το αντέγραψαν μέσα στο βαγόνι που τους είχα μοιράσει και το διακόσμησαν με χρώματα και ιδέες φτιάχνοντας έτσι κάθε τμήμα το δικό του ρυθμικό τρένο!
Αφού κολλήσαμε το τρένο σε κάποιο μέρος της τάξης τα παιδιά διάβασαν τα ρυθμικά σχήματα των βαγονιών είτε εναλλάξ χωρισμένα σε ομάδες είτε όλα μαζί!
Το τρένο έκανε στάση και στην Α’ τάξη όπου κάθε μαθητής διάλεξε ανάμεσα σε ρυθμικές αξίες (τέταρτο και δύο όγδοα) και παύσεις (παύση τέταρτου) τον “επιβάτη” και τον σχεδίασε πάνω στα παράθυρα των βαγονιών!
ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
Ορμώμενοι από το μάθημα της Γλώσσας για την μουσική (β’ τεύχος, ενότητα 7η) κατασκευάσαμε με τους μαθητές της Ε’ τάξης χορδόφωνα, αερόφωνα και ιδιόφωνα “μουσικά όργανα”.
Με σκοπό να καταλάβουν τα παιδιά μέσα από βιωματικές δράσεις τον τρόπο παραγωγής του ήχου αλλά και την λειτουργία των οργάνων φτιάξαμε:
1. Αυλούς του Πανός από πολύχρωμα καλαμάκια!
2. Χορδόκουτα απλά αλλά και με καβαλάρη!
3. Έγχορδες κρεμάστρες!
4. Βροχή και μαράκες από πλαστικά μπουκάλια!
Με μεγάλη χαρά ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της κατασκευής αυτοσχέδιων οργάνων και οι μαθητές του τμήματος των αθιγγάνων φτιάχνοντας μαράκες από πλαστικά μπουκάλια και διακοσμώντας τα κατάλληλα!
4 ΕΠΟΧΕΣ – 4 ΧΟΡΔΕΣ
Το πρόγραμμα με τίτλο 4 εποχές – 4 χορδές πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Α’ τριμήνου στο πλαίσιο του μαθήματος της μουσικής στα τρία τμήματα της Α’ τάξης. Σκοπός του προγράμματος είναι η γνωριμία των παιδιών με τη μουσική του συνθέτη Αντόνιο Βιβάλντι, αλλά και το βιολί. Ακόμη πιο συγκεκριμένα ασχοληθήκαμε με το έργο 4 Εποχές του Βιβάλντι: το έργο αποτελείται από 4 κοντσέρτα (ένα για κάθε εποχή) και κάθε ένα κοντσέρτο αποτελείται από τρία μέρη. Πρωταρχικός στόχος είναι να εξοικειωθούν τα παιδιά με την ακρόαση του πρώτου μέρους κάθε κοντσέρτου.
Για τον σκοπό αυτό την ακρόαση των τεσσάρων μερών του έργου συνόδευσα με την ανάγνωση των στίχων που ο ίδιος ο συνθέτης έγραψε για να περιγράψει με λόγια τις εικόνες που ήθελε να αποτυπώσει με τους ήχους της μουσικής.
Η Άνοιξη – Allegro
Ήρθε και πάλι η άνοιξη, τον ερχομό της γιορτάζουν με χαρούμενα τιτιβίσματα τα πουλιά
στο φύσημα του Ζέφυρου οι πηγές κελαρύζουν
Όταν ο ουρανός γεμίζει μαύρα σύννεφα αστραπές και βροντές ξεσπούν
μόλις όμως η καταιγίδα κοπάσει τα πουλιά ξαναρχίζουν το χαρωπό τους κελάηδημα
Το Καλοκαίρι – Allegro non molto
Στον ζεστό ήλιο του καλοκαιριού
άνθρωποι, ζώα και φυτά χαλαρώνουν και γέρνουν
να την η φωνή του κούκου,
το τραγούδι της τρυγόνας και του σπίνου!
Φυσά ένα απαλό αεράκι, μα ξάφνου σηκώνεται βοριάς
κι ο βοσκός φοβάται την καταιγίδα που πλησιάζει
Το Φθινόπωρο – Allegro
Με χορούς και τραγούδια γιορτάζουν οι χωρικοί
τους πλούσιους καρπούς της φετινής σοδειάς
όσοι μέσα στην έξαψη της γιορτής ήπιαν λίγο περισσότερο
τελειώνουν τη βραδιά τους μ΄έναν βαθύ ύπνο.
Ο Χειμώνας – Allegro non molto
Οι άνθρωποι τουρτουρίζουν απ’το κρύο,
φυσά ένας παγωμένος αέρας
ο κόσμος βαδίζει βιαστικά χτυπώντας τα πόδια στη γη,
το κρύο δυναμώνει, τα δόντια αρχίζουν να τρίζουν.
Τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να δραματοποιήσουν με κινήσεις και ήχους τους παραπάνω στίχους κατά την ώρα της ακρόασης.
Στη συνέχεια ακολούθησε συζήτηση για τον συνθέτη και την εποχή που έζησε.
Αμέσως μετά τα παιδιά εξοικειώνονται με το βιολί: τα μέρη από τα οποία αποτελείται, οι χορδές, το δοξάρι, πώς παράγεται ο ήχος. Για τον λόγο αυτό έμαθα στα παιδιά ένα μικρό, αυτοσχέδιο ποιηματάκι:” Το βιολί με το δοξάρι, έχει 4 χορδές και έναν καβαλάρη” και τους μοιράσα την παρακάτω εικόνα για να έχουν μια πρώτη οπτική επαφή με το μουσικό όργανο.
Για να μπορέσουν πιο εύκολα τα παιδιά να θυμούνται τον αριθμό των χορδών του βιολιού συσχετίσαμε τον αριθμό «4» με τις 4 πλευρές του τετραγώνου, τις 4 ρόδες του αυτοκινήτου, τα 4 πόδια της καρέκλας και φυσικά τις 4 εποχές!
Τέλος έφτιαξα το παρακάτω φύλλο εργασίας στο οποίο τα παιδιά αφού έκοψαν τις εικόνες των 4 εποχών, τις κόλλησαν στο σωστό κουτί με την σειρά που έβαλα να τις ακούσουν και εν συνεχεία τις χρωμάτισαν!
Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με την πολύτιμη βοήθεια και συνεργασία της καθηγήτριας της πληροφορικής. Στην ώρα του μαθήματος τα παιδιά παρακολούθησαν 4 σχετικά βίντεο. Εκεί είχαν τη δυνατότητα να δούνε την πόλη στην οποία έζησε και έδρασε ο Βιβάλντι, τη Βενετία και φυσικά τα μουσικά όργανα της ορχήστρας.
Α tempo!
Για την καλύτερη κατανόηση των ρυθμικών αξιών και των παύσεων δημιουργήσαμε μαζί με τους μαθητές της ΣΤ’ τάξης ρυθμικά σχήματα με τη μορφή “ρυθμικών” τρένων!
Περνώντας από την θεωρία στην πράξη κάθε μαθητής σχημάτισε 3 μέτρα (3 “βαγόνια”): ένα μέτρο 2/4, ένα μέτρο 3/4 και ένα μέτρο 4/4. Το μόνο που χρειάστηκε ήταν ένα χαρτόνι κάνσον κομμένο σε 3 μέρη και ένας μαρκαδόρος!
Οι μαθητές χτύπησαν τα ρυθμικά σχήματα που έφτιαξαν παίζοντας διάφορα ρυθμικά παιχνίδια!
