Ένα τραγούδι, μια ιστορία: Άγια Νύχτα!

Ένα ακόμη αγαπημένο χριστουγεννιάτικο τραγούδι που τις ημέρες αυτές έχει την τιμητική του είναι η Άγια Νύχτα! 194 ετών, αυστριακής καταγωγής το τραγούδι ακούγεται σήμερα μεταφρασμένο σε όλες σχεδόν τις γλώσσες του χριστιανικού κόσμου.

Στις 24 Δεκεμβρίου 1818 ο καθολικός ιερέας Γιόζεφ Μορ (Josef Mohr) που εκτελούσε χρέη βοηθού ιερέα στο ναό του Αγίου Νικολάου στο Όμπερντορφ (Oberndorf), ένα χωριό του Ζάλτσμπουργκ έδειξε στον συνθέτη και οργανίστα της εκκλησίας Φραντς Γκρούμπερ (Franz Xaver Gruber) ένα εξάστροφο ποίημά του που είχε γράψει δύο χρόνια νωρίτερα, το 1816, ζητώντας του να συνθέσει μια μελωδία για το ποίημα με συνοδεία κιθάρας. Κατά τη διάρκεια της Χριστουγεννιάτικης Λειτουργίας κι ενώ ο Μορ έπαιζε στην κιθάρα τη μελωδία, οι δύο μουσικοί (Μορ και Γκρούμπερ) τραγούδησαν για πρώτη φορά την Άγια Νύχτα (Stille Nacht). Παράλληλα η χορωδία της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου επαναλάμβανε τους δύο τελευταίους στίχους κάθε στροφής του ποιήματος.

η χειρόγραφη παρτιτούρα του συνθέτη Franz Gruber

Αργότερα ο Γκρούμπερ συνέθεσε νέες διασκευές του τραγουδιού για εκκλησιαστικό όργανο, για εκκλησιαστικό όργανο και ορχήστρα καθώς επίσης κάλαντα και λειτουργίες. Πολλές από τις συνθέσεις του ακούγονται ακόμη και σήμερα σε εκκλησίες της Αυστρίας.

Ο Φραντς Γκρούμπερ (25 Νοεμβρίου 1787 – 7 Ιουνίου 1863) γεννήθηκε και έζησε στην Αυστρία. Ήταν δάσκαλος σε δημοτικό σχολείο και οργανίστας της κοινότητας Αρνσντορφ. Παράλληλα κατείχε τη θέση του οργανίστα και του διευθυντή χορωδίας στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου της γειτονικής κοινότητας Όμπερντορφ του Ζάλτσμπουργκ.

O Γιόζεφ Μορ γεννήθηκε στο Ζάλτσμποργκ της Αυστρίας στις 11 Δεκεμβρίου 1792. Καθώς το μουσικό του ταλέντο δεν τύχαινε αναγνώρισης ο Μορ κατάφερε να βρει έναν χορηγό που θα τον βοηθούσε και θα τον οδηγούσε στα σκαλιά της ανώτερης εκπαίδευσης. O πατέρας του, Φραντς Μορ, λιποτάκτης του στρατού είχε εγκαταλείψει την μητέρα του Γιόζεφ πριν ακόμη αυτός γεννηθεί. Ως νόθο παιδί ο Γιόζεφ Μορ έπρεπε απαραιτήτως να λάβει ειδική άδεια από τον Πάπα προκειμένου να σπουδάσει στην ιερατική σχολή καταφέρνοντας έτσι να εξασφαλίσει τη θέση του ιερέα το 1815. Ο Μορ εστάλη σε μια εκκλησία προσκυνητών σε ένα απομακρυσμένο χωριό των Άλπεων όπου το 1816 έγραψε τους στίχους της Άγιας Νύχτας που έμελλε να γίνει το δημοφιλέστερο σε όλον τον κόσμο χριστουγεννιάτικο τραγούδι!

Ο Μορ ήταν ένα γενναιόδωρος άνθρωπος που δώριζε το μεγαλύτερο μέρος του μισθού του σε φιλανθρωπικά έργα και μετακινούνταν από περιοχή σε περιοχή έως ότου έγινε ιερέας στην ενορία του Βάγκραιν. Εκεί ίδρυσε ένα νέο σχολείο και ένα ίδρυμα που επέτρεπε σε παιδιά άπορων οικογενειών να φοιτήσουν στο σχολείο. Επίσης εγκαθίδρυσε ένα νέο σύστημα φροντίδας των ηλικιωμένων.

Έως το 2006 θεωρούνταν ότι ο Μορ και ο Γκρούμπερ συνεργάστηκαν μόνο στη σύνθεση της Άγιας Νύστας. Όμως μια νέα σύνθεση σε ποίηση του Μορ και μουσική του Γκρούμπερ εντοπίστηκε στο αρχείο της ενορίας του Βάγκραιν. Πρόκειται για ένα Te Deum.

Ο Μορ έφυγε από τη ζωή εξαιτίας μιας ασθένειας των πνευμόνων στις 4 Δεκεμβρίου 1848.