Audietur et altera pars…
Στην “Ελευθεροτυπία” του Σαββάτου (2 Μαΐου) διάβασα αυτό το πολύ ενδιαφέρον κείμενο και το αναδημοσιεύω. Τα σχόλια δικά σας.
Οχι στις κάμερες και στους κανόνες
Τη δική τους νεανική και ριζοσπαστική απάντηση στο σημερινό γκρίζο σχολείο του αυταρχισμού και της απουσίας συνεννόησης δίνουν οι μαθητές. Επιζητούν ένα σχολείο δημοκρατικό, ανοικτό στην κοινωνία, χωρίς διακρίσεις και αναξιοπρεπείς συμπεριφορές. Επιθυμούν επίλυση των σχολικών διαφορών και παραπτωμάτων με διαδικασίες πειθούς και αναλογική τιμωρία των υπευθύνων, αντί της μονόπλευρης επιβολής ποινών. Λένε όχι στις κάμερες μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας και στους προαύλιους χώρους, ζητούν σεβασμό στις ιδιαιτερότητές τους και δικαίωμα προαιρετικής συμμετοχής στις παρελάσεις και σε άλλες εξωσχολικές εκδηλώσεις.
Οι μαθητές δεν συμμετέχουν βέβαια στον εθνικό διάλογο για την Παιδεία, όπου προετοιμάζεται, χωρίς αυτούς, το δικό τους μέλλον. Είχαν όμως την ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους σε συναντήσεις με τον Συνήγορο του παιδιού. Σε μία από τις συναντήσεις αυτές, στη Θεσσαλονίκη, τον περασμένο μήνα, 130 μαθητές από 60 γυμνάσια και λύκεια του νομού κατέθεσαν με τόλμη τις απόψεις τους για ένα σχολείο διαφορετικό: Με περισσότερο χρώμα, ανοχή και δημιουργικότητα. Ιδού οι πιο ενδιαφέρουσες απόψεις, όπως τις συνόψισαν οι εκπρόσωποι του Συνηγόρου, συνθέτοντας ορισμένες φορές και τις διαφορετικές θέσεις που ακούστηκαν:
1. Κάθε σχολείο πρέπει να έχει τον δικό του κανονισμό λειτουργίας, κάτι σαν «τοπικό Σύνταγμα». Η σύνταξή του γίνεται έπειτα από διάλογο. Θα περιλαμβάνει υποχρεώσεις, αλλά και δικαιώματα των μαθητών. Θα λειτουργεί περισσότερο προληπτικά, εισάγοντας στο σχολείο τις αρχές της δημοκρατίας, του αλληλοσεβασμού, της επικοινωνίας, της ισότητας, της συμμετοχής, της ανεκτικότητας και της αλληλεγγύης. Θα πρέπει να προωθεί την ισότιμη ενσωμάτωση των αλλοδαπών μαθητών και την αποφυγή των διακρίσεων.
2. Το περιεχόμενο του κανονισμού συζητείται σε όλες τις τάξεις στην αρχή της χρονιάς. Σε περίπτωση διαφωνίας με τους καθηγητές, να γίνεται ανοικτός διάλογος και να υπάρχει αμοιβαία συναίνεση. Ο κανονισμός κάθε χρόνο θα αναθεωρείται με βάση τις αλλαγές αναγκών και αντιλήψεων στην κοινωνία και τις ιδιαιτερότητες του σχολείου.
3. Οι μαθητές ζητούν καθαρούς κανόνες στα σχολεία. Δεν έχουν αντίρρηση για την αυστηρότητα, αρκεί να πηγάζει και να νομιμοποιείται από δημοκρατικές διαδικασίες. Οι μαθητές αντιδρούν στην αυταρχικότητα και στην επιβολή ποινής χωρίς διάλογο και προηγούμενη ενημέρωση.
4. Να απαγορεύεται αυστηρά η χρήση κινητών τηλεφώνων την ώρα του μαθήματος απ’ όλους. Να μην παρακρατείται όμως το κινητό του παραβάτη από το σχολείο, αλλά να επιβάλλεται η προβλεπόμενη κύρωση και το κινητό να παραδίδεται στον μαθητή ή στον κηδεμόνα του.
5. Το κάπνισμα να μην επιτρέπεται σε δημόσιους χώρους του σχολείου ούτε σε μαθητές ούτε σε εκπαιδευτικούς. Μεγαλύτεροι σε ηλικία μαθητές υποστήριξαν ότι πρέπει να επιτραπεί το κάπνισμα σε επιλεγμένους προαύλιους χώρους, εφόσον υπάρχει η σύμφωνη γνώμη των γονέων τους. Χρειάζεται επομένως εκτεταμένη συζήτηση και δέσμευση όλων των μερών για την τήρηση των αποφάσεων που λαμβάνονται.
6. Οι καθηγητές να είναι συνεπείς στην τήρηση των κανόνων, δίνοντας πρώτοι το παράδειγμα. Εκπαιδευτικοί που καπνίζουν στους διαδρόμους και απαντούν στο κινητό τους μέσα στην τάξη, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση των μαθητών για τον λόγο που επιβάλλει παρέκκλιση από τον κανόνα, δεν βοηθούν στον αλληλοσεβασμό.
7. Κάμερες δεν πρέπει να τοποθετούνται στα προαύλια και στους εσωτερικούς χώρους του σχολείου. Αν αυτό κρίνεται απαραίτητο για λόγους ασφάλειας, π.χ. αποτροπή κλοπών ή βανδαλισμών, να εξασφαλισθεί ότι δεν θα λειτουργούν τις ώρες του σχολείου.
8. Η συμμετοχή των μαθητών σε παρελάσεις και στις δραστηριότητες του σχολείου εκτός προγράμματος να είναι προαιρετική. Τα θέματα της πρωινής προσευχής και του εκκλησιασμού πρέπει να συζητιούνται με σεβασμό στις θρησκευτικές ανάγκες και τις πεποιθήσεις των μαθητών. Με δεδομένο το δικαίωμα κάθε ανηλίκου να έχει τις δικές του θρησκευτικές πεποιθήσεις και να επιλέγει σε ποιες λατρευτικές εκδηλώσεις θα συμμετέχει, η υποχρεωτικότητα ή μη της προσευχής και του εκκλησιασμού να αποφασίζεται με προσοχή και ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του σχολικού πληθυσμού.
9. Η εμφάνιση των μαθητών να αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερο σεβασμό στην ιδιαιτερότητά τους και με παιδαγωγική ευαισθησία. Να αποφεύγονται δημόσια επικριτικά σχόλια. Σε περίπτωση που εκτιμάται από τους εκπαιδευτικούς ότι μαθητής παρεκκλίνει από τους κανόνες ευπρέπειας, να γίνεται σύσταση και συζήτηση με τους εκπροσώπους των μαθητών. Επειδή δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για την ευπρέπεια και την κοσμιότητα, απαιτείται διαρκής διάλογος.
10. Ο στιγματισμός των μαθητών εκ μέρους των καθηγητών, είτε για λόγους συμπεριφοράς είτε για λόγους απόδοσης (καλοί-κακοί μαθητές), δεν διευκολύνει το κλίμα συνεργασίας στο σχολείο.
11. Οι ποινές που θα επιβάλλονται στους μαθητές να είναι ανάλογες των πράξεων και της εν γένει συμπεριφοράς τους. Να προβλεφθούν και άλλες «ποινές», όπως η αποκατάσταση της ζημιάς από τους ίδιους τους μαθητές σε περίπτωση φθοράς και η προσφορά κοινωφελούς εργασίας στο σχολείο.
12. Η επιβολή ποινών να μη συνδυάζεται με την προσβολή της αξιοπρέπειας και τη δημόσια διαπόμπευση των μαθητών. Οι κυρώσεις να μη χρησιμοποιούνται ως απειλές ή μέσα εκφοβισμού, αλλά ως συμφωνημένες συνέπειες μέσω του κανονισμού του σχολείου. Να μην επιβάλλεται ως ποινή η μείωση της βαθμολογίας εξαιτίας πειθαρχικών παραπτωμάτων. Η ωριαία αποβολή να μη γίνεται καταχρηστικά και να έχει εκπαιδευτική χρησιμότητα (π.χ. ένταξη σε άλλη διαδικασία).
13. Η διακίνηση ιδεών και εντύπων που δεν έχουν προσβλητικό ή ρατσιστικό περιεχόμενο να είναι ελεύθερη. Να ενισχυθούν οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες, οι σχολικές εφημερίδες, οι ηλεκτρονικές σελίδες των σχολείων. Τα σχολικά κτήρια να αποκτήσουν περισσότερο χρώμα, να δοθεί η δυνατότητα φύλαξης στις τάξεις των προσωπικών ειδών των μαθητών (π.χ. βιβλία, ρούχα). Να δημιουργηθούν βιβλιοθήκες σε κάθε σχολείο.
14. Οι μαθητές να συμμετέχουν στον σχεδιασμό και στην επιλογή των σχολικών εκδρομών. Θέλουν επίσης να έχουν λόγο στη λήψη των αποφάσεων και να μπορούν να αξιολογούν τόσο τα βιβλία όσο και το έργο των καθηγητών τους. Να καθιερωθούν τακτικές ώρες διαλόγου και επικοινωνίας για θέματα που απασχολούν τους μαθητές.
15. Να αναβαθμιστεί ο ρόλος των μαθητικών συμβουλίων. Οι διευθυντές των σχολείων να συνομιλούν τακτικά με τα 15μελή συμβούλια και τα 5μελή συμβούλια των τάξεων, για να ακούν τις απόψεις των μαθητών. Στα 15μελή να εκπροσωπούνται οι μαθητές όλων των τάξεων (π.χ. με ποσόστωση).
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.