ΕΚΘΕΣΗ

Μόλις σας δοθεί το θέμα, προσέχετε ποια είναι η κεντρική έννοιά του για να μη βγείτε «εκτός θέματος». Στη συνέχεια υπογραμμίζετε εκείνα τα σημεία του θέματος, που στρέφονται γύρω από την κεντρική εννοια. Πάντα στο θέμα υπάρχει «το διδόμενο» και «το ζητούμενο», όπως στα Μαθηματικά. Θα πρέπει με λογικά επιχειρήματα να αναλύσετε το θέμα και να καταλήξετε σε συμπεράσματα, ακολουθώντας μια λογική σειρά. Δεν μπορείτε π.χ. να τονίσετε στην αρχή της ανάπτυξης του θέματος τις συνέπειες κάποιου προβλήματος, αν δεν αναφερθείτε προηγουμένως στις αιτίες που το δημιούργησαν.

Προσπαθήστε να μην είστε ποτέ απόλυτοι στις απόψεις σας, γιατί «τα πάντα είναι σχετικά», όπως αποδεικνύει η ζωή αλλά και η ίδια η επιστήμη. «Μερικές φορές», «κάποτε», «συχνά», είναι μερικές εκφράσεις που θα σας βοηθήσουν να μην είστε απόλυτοι στις θέσεις σας.

Βασικά στοιχεία που πρέπει να προσέξετε αρκετά για να είναι ικανοποιητική η έκθεσή σας:                     1) Μορφή

                                      2) Περιεχόμενο

                                      3) Δομή

1) Λέγοντας μορφή εννοούμε απλά την εξωτερική εμφάνιση του γραπτού σας. Ένα καθαρογραμμένο και όμορφο γραπτό επηρεάζει σημαντικά τον αναγνώστη, γιατί διαβάζεται ευχάριστα και δημιουργείται μια καλή εντύπωση για τον συγγραφέα του κειμένου.Ένα γραπτό, από μορφική άποψη, χαρακτηρίζεται καλό, όταν έχει τα εξής στοιχεία: παραγράφους, ορθογραφία, στίξη, καλά γράμματα, όχι μουντζούρες.

2) Περιεχόμενο είναι το σύνολο των απόψεων, κρίσεων, επιχειρημάτων, για την ανάλυση και την τεκμηρίωση του θέματος.

Τι προσέχουμε: – Σαφήνεια στις προτάσεις

–         Όχι στόμφος: ο ρητορισμός, οι ηχηρές εκφράσεις προδιαθέτουν άσχημα και μειώνουν το βάρος των νοημάτων.

–         Απλό και γεμάτο ύφος χωρίς λυρισμούς και επιφωνήματα

–         Όχι άστοχες λέξεις αραδιασμένες χωρίς συνοχή και νόημα

–         Όχι ρητορικός τόνος, δεν κάνουμε κήρυγμα

–         Καλό είναι να αποφεύγουμε το α’ ενικό πρόσωπο, γιατί η έκθεσή μας χάνει σε «βάθος» και αποκτά έναν υποκειμενικό χαρακτήρα, που κουράζει τον αναγνώστη.

–         Δε χρησιμοποιούμε ποτέ β’ ενικό ή β’ πληθυντικό πρόσωπο. Στα δοκίμια δεν υποδεικνύουμε αλλά αποδεικνύουμε.

–         Να αποφεύγονται οι καθημερινές τετριμμένες λέξεις που είναι ανεπίτρεπτες για ένα δοκίμιο, όπως λέξεις της μόδας, της «αργκώ», του ποδοσφαίρου, της μικροπολιτικής.

–         Όχι βλάσφημους χαρακτηρισμούς.

–         Όχι χρήση λέξεων, που αγνοούμε τη σημασία τους.

–         Όχι ασυνταξίες, γιατί χάνεται το νόημα της έκφρασης. Σε κάθε πρόταση πρέπει αναγκαία να υπάρχουν ρήμα, υποκείμενο, αντικείμενο.

–         Όχι λέξεις που θίγουν την ανθώπινη οντότητα.

–         Όχι συντομογραφίες, όπως: κλπ, κ.α., π.χ….

–         Ο λόγος πρέπει να έχει ροή. Το ένα νόημα να  διαδέχεται λογικά το άλλο.

–         Τα σημεία στίξης να είναι τοποθετημένα κατάλληλα.

–         Όχι επαναλήψεις, γιατί κουράζουν τον αναγνώστη.

–         Όχι πλατιασμοί, γιατί ξεφεύγετε από το θέμα και έτσι διαταράσσεται η δομή της έκθεσης.

3) Δομή: είναι ο τρόπος που συνδέουμε τα νοήματά μας. Όλα πρέπει να συγκλίνουν προς την κεντρική ιδέα του θέματος. Για να είναι πετυχημένη, πρέπει να υπάρχει μια λογική σειρά. Η δομή είναι καλή, όταν ο πρόλογος, το κυρίως θέμα και ο επίλογος είναι αρμονικά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Το ίδιο ισχύει και για τα επιμέρους νοήματα.