Στο σεμινάριο για την πρόληψη της χρήσης ουσιών με τίτλο: «από την Ιθάκη του Καβάφη στην Ιθάκη του ΚΕΘΕΑ», που διοργάνωσε η Δ/νση Δ/θμιας Εκπ/σης Πέλλας το Δεκέμβριο του 2012, δήλωσαν συμμετοχή 104 εκπαιδευτικοί οι οποίοι κατανεμήθηκαν σε 5 ομάδες των 20 περίπου μελών. Η διάρκεια του σεμιναρίου ήταν 5 πραγματικές (όχι διδακτικές) ώρες . Ήμουν ο μοναδικός συντονιστής όλων των ομάδων σε όλη τη διάρκεια λειτουργίας τους.
Γενικά, στα σεμινάρια για ομάδες εκπαιδευτικών που συντονίζω, χρησιμοποιώ συχνά την τεχνική «μελέτη περίπτωσης», η οποία εμπεριέχει στοιχεία από την πραγματική καθημερινότητα, αλλά με αλλαγμένα τα προσωπικά στοιχεία των «ηρώων».
Παρακάτω παραθέτω την περίπτωση του Γρηγόρη, 15 ετών, στην οποία εργάστηκαν οι 5 υπο-ομάδες των 22 συμμετεχόντων εκπαιδευτικών. Η εργασία των υπο-ομάδων ήταν να βοηθήσουν τον Γρηγόρη, στη συγκεκριμένη στιγμή, να πάρει την καλύτερη δυνατή απόφαση. Στη συνέχεια, να τον συμβουλεύσουν σχετικά με την επιθυμία του να μυρίσει υπόκοσμο και κίνδυνο. Τα μέλη των 5 υπο-ομάδων είχαν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν το αποτέλεσμα της εργασίας τους με παίξιμο ρόλων, μέσω γραπτού περιγραφικού κειμένου, ή μέσω σεναρίου.
Γρηγόρης, 15 ετών
Ο Γρηγόρης, 15 ετών που ζει με την οικογένειά του μόνιμα στην Κοζάνη, έχει επισκεφθεί τη θεία του στο Παγκράτι της Αθήνας για τις γιορτές των Χριστουγέννων. Με τα ξαδέλφια του περνάει πολύ ωραία, αλλά σήμερα τόλμησε κάτι που το ήθελε πολύ. Να πάει το βράδυ μόνος του στο Μοναστηράκι και στου Ψυρρή και να περπατήσει στα σοκάκια, για εμπειρίες. Όμως, ήθελε να είναι μόνος του. Έτσι, είπε ένα ψεματάκι στη θεία του, ότι τάχα θα έκαμε μια βόλτα τριγύρω στη γειτονιά, αλλά αυτός πήρε το αστικό και κατέβηκε στο Σύνταγμα. Από εκεί, πήρε την Ερμού. Πήρε να βραδιάζει αλλά τα δυνατά φώτα δεν τον άφηναν να το καταλάβει. Όταν κάπου άφησε την Ερμού κι έστριψε σε ένα στενό σοκάκι κατάλαβε τη διαφορά. Τα φώτα λίγα και οι άνθρωποι αλλιώτικοι. Έβλεπε μεθυσμένους να κοιμούνται στο πεζοδρόμιο. Κάποιους να παζαρεύουν ρολόγια. Κάποιους να τρυπιούνται. Από κάποια μισοσκότεινα παράθυρα ημιυπόγειων διαμερισμάτων να ακούγονται δυνατά τραγούδια και φωνές γλεντιού. Ένιωθε την καρδιά του να κτυπάει. Αυτό ήθελε, παντού μύριζε υπόκοσμο και κίνδυνο. Συνέχισε στα ακόμα πιο βαθιά στενά. Μια γυναίκα μάλωνε με τον πελάτη της, του ζητούσε περισσότερα. Μόλις είδε τον Γρηγόρη τον ρώτησε “παληκαράκι, είσαι για ένα γρήγορο, 30 ευρώ;;”. Την παρέκαμψε κι αυτή συνέχισε τη φασαρία με τον πελάτη της. Σε κάποια στροφή έπεσε πάνω σε πέντε-έξι φιγούρες που τον περιτριγύρισαν τρικλίζοντας. Φαινόταν να είχαν πιεί κάτι, από αυτά που του λέγανε στο σχολείο. Ένας από αυτούς τον ρώτησε: “φιλαράκι, έχεις δέκα ευρώ;”. Ο Γρηγόρης ένιωσε γύρω του τα πεινασμένα μάτια τους και τις ανάσες τους να του χαϊδεύουν το πρόσωπο . .
Σημείωση: Τα προϊόντα της εργασίας των ομάδων τα συγκέντρωσα, τα κωδικοποιώ και τα αναλύω. Όταν ολοκληρωθεί η όλη η διαδικασία, θα ανακοινώσω τα αποτελέσματα στο παρόν blog.
Γενικές πληροφορίες για την εκπαιδευτική εμπειρία του Κωνσταντίνου Κιουρτσή:
Με τις ιδιότητες του εκπαιδευτή ενηλίκων (Med, 2007), του υπευθύνου Αγωγής Υγείας (1996-2012), του επιμορφωτή σε προγράμματα των ΠΙ/ΟΕΠΕΚ/ΑΠΘ, του υπεύθυνου Σχολής Γονέων (2003-2008), του ειδικού συμβούλου πρόληψης των εξαρτήσεων (ICRC, 2004-2013), του εκπαιδευτή σε προγράμματα εκπαίδευσης εκπαιδευτών της ΓΓΔΒΜ (2007-2013) και του ΕΚΔΔΑ (2011-2013) και του ειδικού συνεργάτη των Συμβουλευτικών Σταθμών Νέων (ΣΣΝ), βρίσκομαι συχνά στην τιμητική θέση του συντονιστή ομάδας μάθησης/συμβουλευτικής ενηλίκων. Οι ομάδες κάθε φορά αριθμούν από 12 έως 20 μέλη. Οι βασικές θεωρίες μάθησης είναι ανθρωπιστικών προσεγγίσεων (Carl Rogers, Jack Mezirow, Alan Rogers, Peter Jarvis κά), οι τεχνικές είναι ενεργητικής συμμετοχής και βιωματικού χαρακτήρα (προσομοίωση, μελέτη περίπτωσης, ομαδική εργασία, συζήτηση/διαμεσολάβηση, παιχνίδι ρόλων κά) και τα εργαλεία είναι απλά, σχεδόν ανύπαρκτα, ώστε να μην αποπροσανατολίζουν τον συμμετέχοντα. Για τη λειτουργία της σκέψης χρησιμοποιείται συχνά μια παραλλαγή της τεχνικής των έξι καπέλων της σκέψης (Edward de Bono) και για τα θέματα που αφορούν στα συναισθήματα, η κύρια πηγή πληροφοριών είναι το σύγγραμμα του Daniel Goleman «συναισθηματική νοημοσύνη». Η συνολική μου εμπειρία από το 1996 έχει ξεπεράσει τις 2000 διδακτικές ώρες. Αυτές τις μέρες (Μάιος-Ιούνιος 2013) μετέχω ως εθελοντής επιμορφωτής σε διήμερο πρόγραμμα Συμβουλευτικής του ΣΣΝ Πέλλας (υπεύθυνος ο Αθανάσιος Μπαζούκης) διάρκειας 10 ωρών ανά ομάδα και τίτλο: «διερευνώντας τη βία στο σχολείο». Δήλωσαν συμμετοχή 130 εκπαιδευτικοί, και κατανεμήθηκαν σε έξι ομάδες