Σε διδακτικό σενάριο που υλοποιήσαμε με τα παιδιά στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας τη; Γ΄Γυμνασίου με θέμα τη μετανάστευση – προσφυγιά αξιοποιήσαμε, μεταξύ άλλων, και το εκπαιδευτικό παιχνίδι προσομοίωσης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες με τίτλο “Ταξίδι φυγής” (http://www.taxidifygis.org.cy/)

Στόχος του παιχνιδιού είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των παιδιών για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όσοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους πριν, κατά τη διάρκεια της μετακίνησης αλλά και στη συνέχεια, στην προσπάθειά τους να ενσωματωθούν σε μια νέα κοινωνία και να αρχίσουν μια νέα ζωή. Τα παιδιά συγκέντρωσαν αρχικά πληροφορίες μέσω του παιχνιδιού, που τους βοήθησαν να διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ του μετανάστη και του πρόσφυγα. Στη συνέχεια, σε παιχνίδι ρόλων μέσα στην τάξη, υποδύθηκαν πρόσωπα του παιχνιδιού, μετανάστες και πρόσφυγες, και κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις των συμμαθητών τους για την κατάστασή τους, τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Σε επόμενο διδακτικό δίωρο, αφού ολοκλήρωσαν τα στάδια του παιχνιδιού, αποτύπωσαν σε σελίδα ημερολογίου τις εντυπώσεις τους απ’ αυτό, νωπές ακόμη, τις οποίες στη συνέχεια μοιράστηκαν με τους/τις συμμαθητές/τριές τους  στην τάξη.

Ακολουθούν ενδεικτικά αποσπάσματα από τις σελίδες ημερολογίου των μαθητών/τριών:

 

“Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

Σήμερα το απόγευμα έπαιξα ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι που με βοήθησε να καταλάβω πράγματα που δεν τα είχα συνειδητοποιήσει πριν. Μπόρεσα να μπω στη θέση ανθρώπων που είναι πρόσφυγες και να τους καταλάβω. Ένιωσα φόβο και πίεση γιατί έπρεπε να απαρνηθώ τα πιστεύω και δικαιώματά μου, ειδάλλως θα έπρεπε να μπω φυλακή, άγχος, γιατί έπρεπε να αποδράσω από την πόλη χωρίς να με δουν οι φρουροί, αγωνία για το αν θα αναγνώριζαν τα διαβατήριά μας στα σύνορα ή όχι. Γενικά υπήρχαν πολλές συναισθηματικές μεταβολές κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, αλλά ευτυχώς δόθηκε ένα αισιόδοξο τέλος.”

Χριστίνα B.

 

“Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

Σήμερα, εκτός από τις συνηθισμένες εργασίες μου, είχα να παίξω κι ένα παιχνίδι, το οποίο μπορώ να πω πως με προβλημάτισε ιδιαίτερα. Το παιχνίδι αυτό αφορούσε τους πρόσφυγες, και η αλήθεια είναι πως δεν ήξερα πώς να αντιδράσω σε κάποιες καταστάσεις γιατί ήταν πολύ δύσκολες… Κατάλαβα πόσο δύσκολο είναι να πηγαίνεις σε μια ξένη χώρα, χωρίς να έχεις τίποτε! Όλοι οι πρόσφυγες χρειάζονται τη βοήθειά μας, όχι μόνο σε ρούχα και τρόφιμα, αλλά κυρίως την ηθική μας υποστήριξη. Μου άρεσε πολύ αυτό το παιχνίδι, το βρήκα χρήσιμο και εποικοδομητικό!”

Αγγελική B.

 

“Υπήρχε μια ενότητα  όπου έπρεπε ως μια δεκατετράχρονη προσφυγοπούλα με το όνομα Αμελί να αποφύγω τους στρατιώτες και να καταφέρω χωρίς να με δουν να πηδήξω από τα τείχη της πόλης μου για να γλιτώσω από τον πόλεμο. Χρειάστηκε να παίξω αυτήν την πίστα 8 φορές για να τα καταφέρω. Και τότε σκέφτηκα, αν εγώ έκανα τόση ώρα να φύγω από την πόλη, πόσο πιο δύσκολο είναι να  τα καταφέρει ένας άνθρωπος που βιώνει κάτι ανάλογο στην καθημερινότητά του και στην πραγματικότητα εξαρτάται η ζωή του από αυτήν την αντίδραση! Υπήρχαν στιγμές που έπρεπε να διαλέξω ανάμεσα στην οικογένεια και τους φίλους μου, ανάμεσα σε αυτούς που χρειάζομαι και σε όσους με χρειάζονται. Χρειάστηκε να πάρω αποφάσεις που δύσκολα θα έπαιρνα στην πραγματική ζωή. Κι όλα αυτά με τη δυνατότητα να επαναλάβω ένα στάδιο ώστε να επιλέξω το σωστό αυτή τη φορά, μια δυνατότητα που οι άνθρωποι που βιώνουν στ’ αλήθεια τέτοια γεγονότα δεν θα την έχουν ποτέ… Τώρα καταλαβαίνω την ψυχική δύναμη που χρειάζεται να έχεις για να αντέξεις τέτοιου είδους δυσκολίες!”

Ιωάννα K.

 

“Όλοι οι πρόσφυγες έχουν το δικαίωμα να δουλέψουν, να βοηθηθούν και να προσαρμοστούν στη νέα χώρα διαμονής τους. Ο ρατσισμός είναι ένα άσχημο βίωμα γι’ τους ανθρώπους  που μεταναστεύουν ή έρχονται από άλλες χώρες επειδή μπορεί να υπάρχει πόλεμος και βία, γι’ αυτό πρέπει να τους βοηθήσουμε και όχι να τους διώχνουμε.”

Δήμητρα A.

 

Πραγματικά οι άνθρωποι αυτοί περνούν πολύ δύσκολες στιγμές. Δεν είχα φανταστεί ότι είναι τόσο σκληρά. Γενικά το παιχνίδι με έβαλε σε σκέψεις, με έκανε να δω τους μετανάστες και τους πρόσφυγες με άλλο μάτι. Στενοχωριέμαι για τους ανθρώπους αυτούς, λυπάμαι για την τύχη τους, σκέφτομαι πώς ζούνε και τι περνάνε. Βέβαια, πάντοτε υπάρχει μια αισιοδοξία, μια ελπίδα πως τα πράγματα θα πάνε καλύτερα στο μέλλον.
Μαρία Γ. 

 

“Στ’ αλήθεια, έτσι είναι η ζωή αυτών των ανθρώπων; Το παιχνίδι με έκανε να συλλογιστώ κάποια πράγματα που ίσως δεν θα είχα την ευκαιρία να σκεφτώ αν δεν είχα ασχοληθεί μ’ αυτό. Κατάλαβα πόσο δύσκολο είναι να βγεις από τη χώρα σου και να πας σε άλλη αν είσαι πρόσφυγας. Σε κάποιο σημείο έπρεπε να αποχωριστώ ή τους γονείς μου ή τους φίλους μου και μετά έπρεπε να αφήσω στον δρόμο τον καλύτερό μου φίλο! Εκεί πραγματικά δεν ήξερα τι να κάνω! Δεν υπήρχε επιλογή να μην συνεχίσω ούτε εγώ, αλλιώς αυτό θα έκανα!”

Ελένη B.

 

“Παίζοντας το παιχνίδι ένιωσα πολλά συναισθήματα. Κατάλαβα ότι υπάρχει προκατάληψη για τους πρόσφυγες, κατάλαβα πόσο υποφέρουν και ταλαιπωρούνται αυτοί οι άνθρωποι και κατάλαβα ότι σε κάποιο βαθμό φταίμε κι εμείς σ’ αυτό. Σκέφτηκα «Τι θα έκανα αν ήμουν στη θέση τους;» αλλά δεν ήξερα. Είδα αληθινές ιστορίες  προσφύγων και μεταναστών και κατάλαβα την πίεση που δέχονται, την αγωνία και τη θλίψη τους. Ελπίζω κάποτε όλα αυτά να αλλάξουν…”

Χρήστος  A.

 

“Το παιχνίδι αυτό μου δημιούργησε περίεργα συναισθήματα. Ήτανε τόσο ζωντανό που σε κάποια στιγμή ένιωσα πως είμαι κι εγώ η ίδια πρόσφυγας. Ποτέ δεν είχα αναλύσει στο μυαλό μου όλες αυτές τις δυσκολίες που περνούν οι άνθρωποι στις ξένες χώρες, μακριά από την πατρίδα τους. Άδικα πολλές φορές έκρινα με το μυαλό μου ανθρώπους οι οποίοι ήρθαν ως πρόσφυγες στη χώρα μου και τους θεώρησα επικίνδυνους. Μέσα από αυτό το παιχνίδι άλλαξε ο τρόπος σκέψης μου και είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτό!”

Σέβη B.