Η πρώτη από τις δύο κινητικότητες των μελών της παιδαγωγικής ομάδας του σχεδίου μας, Erasmus+ KA1 “Χτίζοντας γέφυρες, όχι τείχη!”, της κας Καπούτση Σύρμως και της κας Κιτσάτη Μαρίας, πραγματοποιήθηκε το διάστημα 24-29/07/17 στις Αζόρες της Πορτογαλίας, στη διάρκεια της οποίας οι συμμετέχουσες καθηγήτριες παρακολούθησαν τον κύκλο μαθημάτων: «Στην αναζήτηση της Δύσης: οι Αζόρες».

Πριν από την έναρξη της κινητικότητας τα μέλη της παιδαγωγικής ομάδας συνέβαλαν με άρθρα τους στη δημιουργία του εκπαιδευτικού υλικού που δημοσιεύτηκε από τον διοργανωτή οργανισμό στο βιβλίο του προγράμματος, η κα Καπούτση με το άρθρο της Greek History: a history of migration και η κα Κιτσάτη με το άρθρο της The volcanoes of Greece.

Βασική γλώσσα της επιμόρφωσης, στην οποία έγιναν οι δημοσιεύσεις, οι μεταφράσεις και οι διαλέξεις, ήταν τα Αγγλικά. Συμμετείχαν συνολικά είκοσι εκπαιδευτικοί από την Ολλανδία, Γερμανία, Φινλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία και Ελλάδα.

Ο κύκλος μαθημάτων: «Στην αναζήτηση της Δύσης: οι Αζόρες» επικεντρώθηκε σε δύο θέματα: «Η έννοια της Ευρώπης» (οι Αζόρες αποτελούν το δυτικότερο σημείο της Ευρωπαϊκής ηπείρου)  και  «Η ώθηση προς τη Δύση στην Ευρώπη – ο Ατλαντικός ως εμπόδιο και πρόκληση». Μέσα από τη  μελέτη των θεμάτων αυτών οι συμμετέχοντες/ουσες γνώρισαν τη μοναδική γεωγραφική και πολιτιστική κληρονομιά των Αζορών: το τοπίο και τα ηφαίστεια, την ιστορία των Αζορών και τη σχέση της με την ηπειρωτική Πορτογαλία, το ταξίδι του ανθρώπου στην άγνωστη γη, την περίοδο της ανακάλυψης του «νέου» κόσμου και της αποικιοκρατίας, τις αλληλεπιδράσεις και σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού, τις μεταναστευτικές ροές που χαρακτήρισαν την ιστορική αυτή περίοδο και τη συμβολή τους, με τις αρνητικές και τις θετικές της πτυχές, στην ιστορική εξέλιξη της ανθρωπότητας εν γένει και της Ευρώπης ειδικότερα. Όπως προαναφέρθηκε, στο συγκεκριμένο πρόγραμμα ο Ατλαντικός παρουσιάστηκε υπό μια διπλή οπτική: ως σύνορο και ως πέρασμα, γέφυρα μεταξύ των δύο κόσμων. Με τη συμμετοχή τους σ΄ αυτό οι συμμετέχουσες όχι μόνο κατανόησαν μια σημαντική για την Ευρώπη και τον κόσμο ιστορική περίοδο,  αλλά και συνειδητοποίησαν ότι η Ευρώπη ιστορικά δεν αποτέλεσε μόνο φορέα υποδοχής ξένων πληθυσμών, αλλά και εξαγωγής ευρωπαϊκών πληθυσμών σε άλλες ηπείρους.

Ειδικότερα, στην πρωτεύουσα Angra do Heroismo του νησιού Terceira, ενός από τα εννέα νησιά των Αζορών, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο Bettencourt Palace, βιβλιοθήκη της πόλης, όπου οι συμμετέχοντες/ουσες παρατήρησαν τα χαρακτηριστικά γαλανόλευκα πλακάκια «αζουλέζου» (azulejo), στα οποία απεικονίζονται  σκηνές από την ιστορία των Αζορών και της ηπειρωτικής Πορτογαλίας. Στον χώρο αυτόν οι εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι ομαδοσυνεργατικά, σχεδίασαν και προετοίμασαν  παραστάσεις βασισμένες στις ιστορικές σκηνές των «αζουλέζου». Η δραματοποίηση των ιστορικών σκηνών The first colonists, Arrival of Vasco da Gama, The battle of Salga Bay, Under Spanish rule, Free again πραγματοποιήθηκε στο Alto da Memoria, στην Patio da Alfondega, στην οποία δεσπόζει το άγαλμα του Vasco da Gama και στο κάστρο Sao Joao Baptista, που κτίστηκε από τους κατακτητές Ισπανούς για να προστατεύει την πόλη από τους πειρατές και από επιθέσεις Άγγλων, Ολλανδών και Γάλλων. Οι  συμμετέχοντες/ουσες εκπαιδεύτηκαν βιωματικά στην αξιοποίηση της δραματοποίησης και άλλων θεατρικών τεχνικών  για τη διδασκαλία της Ιστορίας και της Γλώσσας, οι οποίες βοηθούν τους  μαθητές να προσεγγίσουν με βιωματικό τρόπο τα γεγονότα και να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία της μάθησης.

Οι συμμετέχοντες επίσης μελέτησαν τον παλιό χάρτη της Angra do Heroismo από τον Ολλανδό εξερευνητή Jan Huyghen van Linschoten (16oς αι.), που έζησε στην Angra για δύο χρόνια (1590-92) μετά από ναυάγιο και συγκέντρωσε από τα ταξίδια του πολύ σημαντικές πληροφορίες για τους Ολλανδούς εξερευνητές. Στη συνέχεια, περιηγούμενοι στους δρόμους της πόλης, σύγκριναν τον χάρτη με τη σημερινή κατάσταση στην πόλη και διαπίστωσαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Πορτογαλίας την Εποχή των Ανακαλύψεων και τη σχέση των  Αζορών με την ηπειρωτική Πορτογαλία.

Στη χερσόνησο του Μonte Brasil, που δημιουργήθηκε από βίαιες ηφαιστειακές εκρήξεις  τουλάχιστον 20.000 χρόνια πριν, πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο  μνημείο που σηματοδοτεί την κατοχή των Αζορών από την Πορτογαλία κατά την εποχή των ανακαλύψεων και όλοι απόλαυσαν την πανοραμική θέα της πόλης  Angra do Heroismo, αναγνωρισμένης από την Unesco ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ταξιδεύοντας στον Ατλαντικό ωκεανό από το νησί Terceira στα νησιά Pico και Faial οι συμμετέχοντες/ουσες βάδισαν στα χνάρια των Πορτογάλων εξερευνητών, που συχνά χρησιμοποιούσαν τα νησιά των Αζορών ως ενδιάμεσο σταθμό  στο ταξίδι τους από και προς την Αμερική.

Κατά τη διάρκεια της επιμόρφωσης, οι συμμετέχοντες επιμορφώθηκαν στην αξιοποίηση εικαστικών έργων τέχνης  για τη μελέτη μιας ιστορικής περιόδου, στην ανάδειξη της ιστορικότητας της τέχνης και τη σύνδεση  των έργων τέχνης με την εποχή τους.

Επιπλέον, διδάχθηκαν διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια βασισμένα στη μέθοδο διδασκαλίας Playing CLIL (Content and Language Integrated Learning inspired by Drama Pedagogy), η οποία μπορεί να εφαρμοστεί σε ποικίλα διδακτικά αντικείμενα.

Όσον αφορά τη Λογοτεχνία, μελέτησαν ποιήματα Πορτογάλων ποιητών, όπως του  Fernando Pessoa, ενός από τους μεγαλύτερους ποιητές της Πορτογαλίας, του Manuel  Alegre, της Sophia de Mello Breyner. Οι συμμετέχοντες/ουσες προσέγγισαν βιωματικά και μετέφρασαν στη μητρική τους γλώσσα το ποίημα Azores της Sophia de Mello Breyner, το οποίο και στη συνέχεια απήγγειλαν στον κρατήρα του ηφαιστείου  Capelinhos, όπου σημειώθηκε  η πιο πρόσφατη έκρηξη (1957) στο νησί Faial και στο αρχιπέλαγος των Αζορών.

Στον ίδιο χώρο δόθηκαν και οι τελευταίες παραστάσεις Conception and birth, Life and culture, History and conflict, Celebration and survival, The end and new life που σχεδιάστηκαν και πραγματοποιήθηκαν από τις ομάδες των εκπαιδευτικών με θέματα από τη γεωγραφική, ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά των Αζορών. Σε κλίμα χαράς και συγκίνησης ακολούθησε η αξιολόγηση του σεμιναρίου και η επίδοση των πιστοποιητικών συμμετοχής στους/στις συμμετέχοντες/ουσες από τους διοργανωτές του σεμιναρίου.

Η πρώτη φάση  υλοποίησης του  ευρωπαϊκού σχεδίου του σχολείου μας ολοκληρώθηκε με τους καλύτερους οιωνούς για τη συνέχιση και ολοκλήρωσή του.  Η διάχυσή  του εξάλλου θα επικυρωθεί με τις εργασίες των μαθητών από την εφαρμογή του στην τάξη και στα πολιτιστικά προγράμματα, όπως θα παρουσιαστούν μέσα από το blog του προγράμματος.