Προετοιμασία
1.
Έχουμε ξεκουρασθεί τις προηγούμενες ώρες. Τώρα ρυθμίζουμε το κάθισμα
μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή στις 110-120 μοίρες και την οθόνη
έτσι, ώστε το υψηλότερο σημείο της χρήσιμης επιφάνειάς της να είναι
κάτω από το ύψος των ματιών μας σε οριζόντιο επίπεδο. Καλό είναι ο
φωτισμός να έρχεται από μπροστά ή από τα πλάγια.
2. Πολλοί
φοβούνται μήπως χάσουν τα Windows. Αν το μηχάνημα έχει ήδη
εγκατεστημένο άλλο λειτουργικό λοιπόν, βεβαιωθείτε, ότι αυτό δεν
πρόκειται να πειραχθεί. Ναι, το να πειράξω το σκληρό δίσκο μπορεί να
έχει απρόοπτα, αλλά αυτή καθαυτή η διαδικασία δεν ενέχει κινδύνους, αν
κάνω σωστά βήματα.
Αυτό που χρειάζεται να σκεφτούμε είναι τι
κατατμήσεις θα δώσουμε σε κάθε λειτουργικό και ποιο θα έχει τον κύριο
λόγο στην εκκίνηση (bootloader). Θα τα δούμε παρακάτω.
3. Οποτεδήποτε πειράζουμε τον σκληρό δίσκο (partitioning και παρόμοια) οφείλουμε να κρατήσουμε αντίγραφα ασφαλείας των σημαντικών μας αρχείων. Κανένας δεν μας φταίει, αν πατήσουμε ένα λάθος ΟΚ ή συμβεί μια απότομη διακοπή ρεύματος.
1) ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ UBUNTU ΣΕ ΣΚΛΗΡΟ ΔΙΣΚΟ ME ΚΑΤΑΤΜΗΣΕΙΣ (PARTITIONS)
Έχουμε ήδη κατεβάσει από έναν από τους πολλούς ανά τον κόσμο servers την τελευταία έκδοση του Ubuntu σε μορφή .iso. Τους servers αυτούς μπορείτε να τους βρείτε στην επίσημη ιστοσελίδα download του Ubuntu: http://www.ubuntu.com/getubuntu/download.
Καίμε το .iso σε ένα CD.
Αν έχετε τον χρόνο και την υπομονή, καλό είναι να το γράψετε σε
χαμηλότερη της μέγιστης ταχύτητας, ώστε να αποφύγουμε τις όποιες
–μικρές– πιθανότητες να στραβώσει το κάψιμο — και χάσουμε έτσι ένα
πολύτιμο CD.
** Θυμίζουμε ότι αυτό είναι ένα liveCD. Δηλαδή, ο υπολογιστής εκκινώντας από αυτό φορτώνει στη RAM
τα αρχεία του λειτουργικού και έχουμε ένα λειτουργικότατο λειτουργικό,
που δεν έχει πειράξει στο ελάχιστο τον σκληρό μας δίσκο. **
Ρυθμίστε το BIOS του υπολογιστή σας έτσι ώστε κατά την εκκίνησή του να διαβάζει πρώτα το CD/DVD drive.
Αν έχετε modem/ router που συνδέεται μέσω Ethernet, θα αναγνωριστεί η σύνδεση στο Διαδίκτυο από το live Ubuntu αυτόματα. Μην ξεχάσετε λοιπόν να το ενεργοποιήσετε.
Εισάγετε το liveCD του Ubuntu στο CD/DVD drive.
Περιμένετε να διαβάσει ο υπολογιστής το CD και να ξεκινήσει από εκεί.
Η πρώτη οθόνη που θα αντικρίσετε είναι αυτή:

Εδώ μπορείτε να διαλέξετε την γλώσσα,
στην οποία θέλετε να σας μιλάει η εγκατάσταση. Εμείς θα
χρησιμοποιήσουμε τα Αγγλικά, ώστε να είμαστε σαφείς στους τεχνολογικούς
όρους που θα συναντήσουμε παρακάτω. Ζητούμε την κατανόησή σας. ![]()

Αυτή είναι η κύρια οθόνη με 5 επιλογές εκκίνησης και άλλες ρυθμίσεις.
Η πρώτη επιλογή (Try Ubuntu without any change to your computer) θα αρχίσει να φορτώνει αμέσως τα αρχεία του Ubuntu Linux στη RAM, μέχρι να βγει σε ένα πλήρες λειτουργικό που θα τρέχει ΜΟΝΟ από τη RAM και δεν θα έχει πειράξει καθόλου το σύστημά σας. Αν αποφασίσετε να προχωρήσετε σε εγκατάσταση μετά τη δοκιμή, μπορείτε να το κάνετε από εκεί (αυτό θα κάνουμε παρακάτω).
Η δεύτερη επιλογή (Install Ubuntu)
θα φορτώσει πάλι κάποια απαραίτητα αρχεία, αλλά έπειτα θα ξεκινήσει
κατευθείαν ο γραφικός installer της διανομής, χωρίς να έχετε δυνατότητα
κατά την διάρκεια της εγκατάστασης να δοκιμάζετε τίποτε άλλο.
Οι άλλες επιλογές είναι σαφείς και δεν θα σας απασχολήσουν σε συνήθεις περιπτώσεις.
Στο κάτω μέρος του παραθύρου έχετε την δυνατότητα κάποιων ρυθμίσεων, όπως περιγράφονται. Πατώντας τα αντίστοιχα λειτουργικά πλήκτρα (F1-F6) θα έχετε τα βοηθητικά παράθυρα:





Κανένα από αυτά δεν χρειάζεται να σας απασχολήσει σε συνήθεις καταστάσεις. Παρετέθησαν για λόγους ξενάγησης. ![]()
Για τις ανάγκες του οδηγού μας, θα διαλέξουμε την πρώτη επιλογή.
Ξεκινάει η φόρτωση του λειτουργικού. ![]()
Όταν τελειώσει με το καλό η φόρτωση, θα βρεθούμε στο απίστευτου κάλλους default desktop του Ubuntu Hardy. Παρακαλώ υποκλιθείτε. ![]()

Όπως
βλέπετε από την παρακάτω εικόνα, το λειτουργικό που τρέχει από τη RAM
είναι πλήρως λειτουργικό και μπορείτε να το γνωρίσετε από κοντά.
Ανοίξτε τα μενού, δείτε τα διαθέσιμα προγράμματα, μπείτε στο Internet
για να ελέγξετε τη σύνδεσή σας, μιλήστε στο MSN, κάντε ό,τι αγαπάτε…

Αφού
τελειώσετε τις δοκιμές σας και μείνετε ικανοποιημένοι, μπορείτε να
προχωρήσετε σε κανονική εγκατάσταση. Το λειτουργικό θα εγκατασταθεί
στον υπολογιστή σας και θα εκκινεί από εκεί μετά το πέρας της
διαδικασίας.
Αν διπλοτικάρετε λοιπόν στο εικονίδιο Install
στην επιφάνεια εργασίας, θα ξεκινήσει ο γραφικός installer της
διανομής. Αν εσείς είχατε επιλέξει ελληνικά από την αρχή, θα είναι έτσι:

Όπως και νά ‘χει, από αυτήν την οθόνη διαλέγετε σε ποια γλώσσα θα σας μιλάει ο installer από εδώ και πέρα.
Στην επόμενη οθόνη διαλέγετε την χώρα.
Αυτό μπορεί να γίνει είτε από τον διαδραστικό χάρτη είτε κατευθείαν από
το drop-down μενού. Η επιλογή σας έχει σημασία για τον καθορισμό της
ώρας προφανώς. Εμείς στη Θεσσαλονίκη διαλέγουμε Αθήνα. ![]()

Η ώρα ρυθμίστηκε από την αρχή σωστά. Τώρα ρυθμίστηκε και ως GMT+3:00.
Έπειτα (πάντα με το πλήκτρο Forward) διαλέγουμε τη γλώσσα πληκτρολογίου
που θα χρησιμοποιήσουμε κατά την διάρκεια του οδηγού (όταν μας ζητηθεί
για παράδειγμα username κτλ.). Εγώ διαλέγω πάντα αγγλικά… Αν
διαλέξετε ελληνικά, θα δείτε ότι μπορείτε να αλλάζετε το πληκτρολόγιο
με το γνωστό συνδυασμό Alt-Shift και να δοκιμάζετε στο πλαίσιο
εισαγωγής κειμένου πιο κάτω.

Αν τελειώσετε κι από δω, προχωράμε στα… κρισιμότερα. Πατήστε Forward και κρατείστε την ανάσα σας. ![]()
Ξεκινάει o partitioner με τον οποίο θα φτιάξετε τις κατατμήσεις σας.

Η
δικιά μας εγκατάσταση γινόταν σε έναν άδειο δίσκο χωρητικότητας 40 GB.
Πιθανότατα σε σας η παρακάτω εικόνα θα είναι διαφορετική. Ίσως υπάρχει
επιλογή για αυτόματη εγκατάσταση του λειτουργικού στον μεγαλύτερο συνεχόμενο κενό χώρο στον δίσκο και άλλη επιλογή στην οποία θα μπορείτε να ορίσετε πόσο χώρο θέλετε να καταλάβει η εγκατάσταση του Ubuntu. Μπορείτε ελεύθερα να επιλέξετε ανάμεσα σε εκείνες.

Εμείς
εδώ για “διδακτικούς” λόγους θα επιλέξουμε την manual (χειροκίνητη), η
οποία μας δίνει πλήρη ελευθερία να διαμορφώσουμε τον δίσκο μας όπως
θέλουμε. Μπήκαμε που μπήκαμε στην διαδικασία, θεωρούμε καλύτερο να πάμε
έτσι…

Διαλέξαμε manual λοιπόν και πατήσαμε Forward…
Εμφανίζεται ένας πίνακας με τους διαθέσιμους σκληρούς δίσκους. Εμείς έχουμε μόνον ένα. Προσέξτε πώς ονομάζεται: sda. Ο δεύτερος θα ονομαζόταν sdb, ο τρίτος sdc κ.ο.κ.. Κάνουμε διπλό κλικ πάνω του για να φτιάξουμε κατατμήσεις σε αυτόν.
Θυμίζουμε,
ότι ο δικός μας σκληρός εδώ ήταν κενός. Άρα στην δική σας περίπτωση
μπορεί να είναι διαφορετική η παρακάτω εικόνα. Σε κάθε περίπτωση, η
χρήση του partitioner είναι αρκετά σαφής.


Αν δειλιάσετε, πατήστε Go Back και φωνάξτε “Βοήθεια!”.
Αν προχωρήσετε, θα βρεθείτε απέναντι στο εσωτερικό του σκληρού. Εδώ κενός.

2) ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ UBUNTU ΣΕ ΣΚΛΗΡΟ ΔΙΣΚΟ ΧΩΡΙΣ ΚΑΤΑΤΜΗΣΕΙΣ (PARTITIONS)
Εμείς που δεν έχουμε καμία κατάτμηση, θα αρχίσουμε τώρα να φτιάχνουμε.
Όσοι έχετε κάποιες, μπορείτε να σμικρύνετε, να μεγεθύνετε, να
διαγράψετε κάποιες, ώστε να φτιάξετε τουλάχιστον τις απαραίτητες
κατατμήσεις για τη λειτουργία του Ubuntu. Όλα αυτά με το προγραμματάκι
που άνοιξε μπροστά σας.
Οι απαραίτητες κατατμήσεις είναι:
- Μία τουλάχιστον 4 GB για τα αρχεία συστήματος (root
– ριζικός κατάλογος) [προτείνεται αν έχετε χώρο να δώσετε γύρω στα 10
GB, αν όχι τουλάχιστον 6-7 — εννοείται, ότι δεν θα αποθηκεύετε
προσωπικά σας αρχεία εδώ σε τόσο λίγο χώρο] - Μία για το swap,
για το μέγεθος της οποίας ίσχυε 2x του μεγέθους της RAM. Σε σύγχρονο
σύστημα όμως με πάνω από 1-2 GB, αυτό δεν έχει νόημα, οπότε τότε αρκεί
και 1 GB ακόμα…
Προαιρετικά μπορείτε να δημιουργήσετε:
Μία κατάτμηση για το home.
Αυτός είναι ο φάκελος, όπου αποθηκεύονται επιλεκτικά όλα τα προσωπικά
μας αρχεία, ας πούμε χάριν συνεννοήσεως για τους χρήστες των Windows,
ότι αντιστοιχεί στο Documents and Settings, μόνο που η φιλοσοφία είναι
αρκετά διαφορετική… Η ξεχωριστή κατάτμηση home έχει το
πλεονέκτημα, ότι μπορούμε να την διαχειριζόμαστε ανεξάρτητα από τα
αρχεία συστήματος, με την τεράστια ευκολία, ελευθερία και ασφάλεια που
αυτό συνεπάγεται.
Να σημειώσουμε για να μην παρεξηγηθούμε, ότι το home
θα δημιουργηθεί ούτως ή άλλως. Τότε όμως θα είναι στο ίδιο διαμέρισμα
με την κατάτμηση για τα αρχεία του λειτουργικού (root) και αν
ξεχαστείτε και αποθηκεύεται εκεί αρχεία, θα εξαντληθεί ο χώρος για το
λειτουργικό!
Στις παρακάτω εικόνες θα δείτε ότι μπορείτε να ορίσετε κι άλλες προαιρετικές κατατμήσεις, εκείνες όμως είναι για προχωρημένους.
Ασφαλώς πρέπει να ορίσουμε και σε ποιο σύστημα αρχείων
θα δομηθεί η νέα κατάτμηση. Από τις παρακάτω εικόνες πάλι θα δείτε ότι
υποστηρίζονται αρκετά. Το πιο διαδεδομένο όμως αυτή τη στιγμή στο Linux
είναι το ext3. Είναι αξιόπιστο, αρκετά ταχύ, αντέχει στους
κραδασμούς και τα απότομα reset/ διακοπές ρεύματος, οπότε και
προτείνεται εδώ. Έχετε κάθε ελευθερία να αναζητήσετε μόνοι σας στο
διαδίκτυο τα πλεονεκτήματα των άλλων συστημάτων αρχείων (reiserfs, jfs,
xfs κτλ.).
Μια ακόμα σημείωση: ΔΕΝ πρόκειται με τα σημερινά
δεδομένα να κάνετε σοβαρή δουλειά από τα Windows με ένα διαμέρισμα σε
ext3. Οπότε σκεφτείτε πόση βαρύτητα θα δώσετε σε μία κατάτμηση που θα
έχει αρχεία που δεν θα μπορείτε να διαχειριστείτε πλήρως από τα
Windows, όσοι ενδιαφέρεστε. ![]()

Σημείωση: ΔΕΝ μπορείτε να φτιάξετε πάνω από 4 πρωτεύουσες (primary) κατατμήσεις στον ίδιο φυσικό σκληρό δίσκο. Μπορείτε όμως να φτιάξετε μία ή παραπάνω extended και μέσα σε αυτές άλλες logical. Αυτά θα πρέπει να τα σκεφτείτε όσο πιο νωρίς γίνεται, για να αποφύγετε στο μέλλον ανάγκη για ανακατανομή του σκληρού. Το Ubuntu μπορεί να εγκατασταθεί μια χαρά και στα δύο είδη κατατμήσεων. Εμείς εδώ θα δημιουργήσουμε τρεις πρωτεύουσες (primary) κατατμήσεις (root, swap, home).
Πριν από αυτό, δείτε στα γρήγορα τα διαθέσιμα file systems και…

…τις διαθέσιμες προσαρτήσεις των κατατμήσεων που θα φτιάξετε. Θυμίζουμε, ότι από αυτές που βλέπετε, πρέπει να ορίσετε υποχρεωτικά κατάτμηση μόνο για το / (root – ριζικός φάκελος). Από τα υπόλοιπα χρησιμότερο είναι το /home.

Πάμε να φτιάξουμε λοιπόν την πρώτη μας κατάτμηση!
Αυτή θα είναι για το root. Εμείς εδώ θα δώσουμε περίπου 10 από τα 40GB του δίσκου μας (ΥΠΕΡαρκετά για αποκλειστική χρήση του λειτουργικού).
Δείτε τι διαλέξαμε σε κάθε πεδίο:

Πατώντας ΟΚ εμφανίζεται μετά από ένα σκανάρισμα των δίσκων ο νέος πίνακας διαμέρισης, ο οποίος ΔΕΝ έχει εφαρμοστεί ακόμα!
Στον εναπομείναντα κενό χώρο θα φτιάξουμε τις άλλες μας κατατμήσεις.
Σημείωση: Δείτε πώς ονομάζονται οι κατατμήσεις: sda1. Η επόμενη θα είναι sda2, sda3 κ.ο.κ. κατά σειρά δημιουργίας.

Για το swap λοιπόν, η εικόνα τα λέει όλα. Δώσαμε 1GB ακριβώς:

Εμείς
που θέλουμε να έχουμε τα αρχεία μας σε μια κατάτμηση πιο κοντά στον
κόσμο του Linux, θα διαθέσουμε όλο τον υπόλοιπο χώρο σε μια ακόμα ext3 primary κατάτμηση, την οποία θα προσαρτήσουμε ως /home.

Να ο πίνακας της διαμέρισης στο τέλος των ενεργειών μας:

Ακόμα τίποτα δεν εφαρμόστηκε στην πραγματικότητα!!! Αυτό θα γίνει μόλις ξεκινήσει η εγκατάσταση…
Ξεφυσάμε με ανακούφιση που καταφέραμε να ξεφύγουμε από τον σκόπελο των κατατμήσεων (έλα, εύκολο ήταν τελικά
).
Forward και στην επόμενη οθόνη εισάγουμε το όνομά μας και το username και password που θέλουμε να χρησιμοποιούμε για την είσοδό μας στο λειτουργικό.
Κάπως έτσι: ![]()

Η επόμενη οθόνη σε συστήματα που έχουν ήδη εγκατεστημένα Windows θα ανοίξει τον Migration Assistant.
Αυτός εντοπίζει τους λογαριασμούς σας στα Windows (ακόμα και από άλλες
διανομές Linux) και σας προτείνει να αναλάβει να μεταφέρει τις
ρυθμίσεις και τα έγγραφά σας στην νέα σας εγκατάσταση Ubuntu. Δεν θα
ασχοληθούμε καθόλου εδώ. Σε όποιον κέντρισε το ενδιαφέρον υπάρχει το
πλούσιο σε πηγές Διαδίκτυο. Ίσως μελλοντικά αφιερώσουμε κάποια λόγια
και για αυτό το εργαλείο.
Έτσι προσπερνάμε το Step 6 και πάμε στο Step 7: Ready to install!
Εδώ έχουμε σε μία σελίδα μία περίληψη με τα στοιχεία, τις ρυθμίσεις και τις κατατμήσεις που φτιάξαμε διαγραμματικά. Ελέγχουμε ΚΑΛΑ, αν όλα είναι όπως τα θέλουμε:

Στο τέλος της σελίδας αναφέρονται οι κατατμήσεις που θα δημιουργηθούν και θα φορμαριστούν. Από δω και πέρα δεν υπάρχει επιστροφή… Γι’ αυτό σιγουρευτείτε, τι επιλέξατε να διαγραφεί και να φτιαχτεί.
Στο
ίδιο παράθυρο όμως υπάρχει ένα πλήκτρο, που δεν του δίνουμε συνήθως
πολλή σημασία. Ίσως δεν το τονίζει αρκετά και ο installer… Το πλήκτρο
Advanced… κάτω δεξιά.

Πατώντας αυτό το πλήκτρο μπορούμε να ορίσουμε πού θα εγκατασταθεί ο GRUB.
Όπα! Άγνωστη λέξη;
GRUB
είναι ο bootloader που χρησιμοποιεί πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των
διανομών Linux. Είναι αντίστοιχος του NTloader των Windows. Είναι το
πρόγραμμα που αναλαμβάνει να κατευθύνει τον υπολογιστή στην ορθή
εκκίνηση του λειτουργικού που θα επιλέξουμε. Με την διαφορά, ότι ο GRUB
με χαρά θα ξεκινήσει τα Windows, ενώ το αντίστροφο δεν προβλέπεται. ![]()
Εκ
προεπιλογής λοιπόν ο GRUB θα εγκατασταθεί στο MBR του σκληρού δίσκου
όπου μπαίνει το Ubuntu. Το παράθυρο με τις ρυθμίσεις που ανοίξαμε, μας
δίνει την δυνατότητα να ορίσουμε άλλο σημείο: μια κατάτμηση αντί του
MBR, μία δισκέτα floppy, ίσως ένα stick ή να μην εγκαταστήσουμε καθόλου
τον GRUB. Δείτε τι δυνατότητες μας δίνει στο drop-down μενού:

Τώρα θα πείτε, “εγώ τι διαλέγω τελικά;“. Εξηγούμαστε:
Αν θέλετε να φτιάξετε dual boot σύστημα με Windows που βρίσκονται στον ίδιο φυσικό δίσκο,
αφήστε την ρύθμιση ως έχει. Θα αναλάβει ο GRUB να ξεκινάει και τα
Windows και το Linux. Κατά την εκκίνηση του υπολογιστή θα βλέπετε την
οθόνη του GRUB πλέον για επιλογή λειτουργικού.
Να σημειώσουμε
ότι, αν για οποιονδήποτε λόγο διαγράψετε την κατάτμηση του Linux, θα
πρέπει να περάσετε από μια γρήγορη και απλή συνήθως διαδικασία
αποκατάστασης του NTloader στο MBR μέσα από recovery console του CD των
Windows.
Αν θέλετε να φτιάξετε dual boot σύστημα με Windows που βρίσκονται σε άλλο σκληρό δίσκο,
σκεφτείτε τι θέλετε… Ο GRUB μπορεί ευχαρίστως να αναλάβει όπως
παραπάνω, αρκεί να είναι συνδεδεμένος ο δεύτερος δίσκος κατά την
διάρκεια της εγκατάστασης. Κάποιοι για δικούς τους λόγους θέλουν να
έχουν στον ένα δίσκο τον NTloader να ξεκινά τα Windows και στον άλλο
τον GRUB να ξεκινά το Linux. Τότε όμως πρέπει να αλλάζουν κάθε φορά την
σειρά εκκίνησης των δίσκων από το BIOS.
Αν είστε έμπειρος χρήστης, μπορείτε να κάνετε ό,τι θέλετε, ακόμα και να μην εγκαταστήσετε τον GRUB, αλλά άλλον τρίτο bootloader.
Εν
κατακλείδι, αν δεν ξέρετε, δεν χάνετε τίποτα να το αφήσετε ως έχει. Γι’
αυτό και οι ρυθμίσεις αυτές δεν προβάλλονται πολύ. Το μόνο που πρέπει
να προσέξετε είναι να μην πειράξετε λάθος κατατμήσεις. Από λάθος
bootloader δεν πέθανε ποτέ κανείς. Αυτό φτιάχνεται και αργότερα. ![]()
Το πιστεύετε; Φτάσαμε στο τέλος! Με ένα κλικ στο Install
δεν πρόκειται να πάρετε ΚΑΜΙΑ άλλη ερώτηση. Θα ξεκινήσει η εγκατάσταση
του Ubuntu με μια λιτή μπάρα που θα σας ενημερώνει μες στις άκρες τι
τρέχει κάθε στιγμή.


Σε ένα σύγχρονο υπολογιστή η διαδικασία δεν θα πάρει από δω και πέρα πάνω από 20-25 λεπτά.


Εδώ
ο installer συνδέεται με servers του Ubuntu και βλέπει αν όλα πάνε καλά
με τις συνδέσεις. Γι’ αυτό και το ιδανικό είναι να έχετε ένα modem/
router σε Ethernet που θα αναγνωριστεί αμέσως αυτόματα. Μην ξεχνάτε ότι
ό,τι πρόγραμμα θέλετε θα το κατεβάζετε από τις αποθήκες της διανομής. ![]()
Και να που η εγκατάσταση ολοκληρώθηκε! Με ένα απέριττο μήνυμα σας προτείνει να κάνει reboot στο νέο σας λειτουργικό ή να συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε το liveCD. Αν κάνετε reboot, σε λίγα δευτερόλεπτα θα πετάξει το CD από το drive και σε λίγο θα είστε στο νέο Ubuntu σας. Σημειώνουμε
ότι δεν θα βρεθείτε μπροστά σε άλλες εκπλήξεις/ ερωτήσεις/ μέτρηση του
σκορ του υπολογιστή σας/ ρύθμιση του desktop κτλ. ![]()

Πηγή: http://www.e-pcmag.gr/forum/index.php?showtopic=46230










