Ξαφνικά ένας ιός μας έκλεισε μέσα στα σπίτια μας, δίνοντάς μας το χρόνο που δεν είχαμε με τα μέλη της οικογένειάς μας. Ωστόσο, δεν πρόκειται για επιλογή, αλλά για εξαναγκασμό και η απαγόρευση έχει την τάση να προκαλεί ένταση, μέσα μας και με τους γύρω μας. Η καραντίνα έγινε, λοιπόν, η καθημερινή μας πραγματικότητα και καλό είναι να δούμε πως μπορούμε να επωφεληθούμε από αυτήν.
Τα παιδιά είναι πιθανό να αναστατωθούν από αυτή τη νέα κατάσταση, καθώς ξαφνικά όλη η ρουτίνα τους αλλάζει. Ας τους εξηγήσουμε με απλά λόγια, αντίστοιχα της ηλικίας τους, τι συμβαίνει, τι είναι ο κορονοϊός και τι πρέπει να κάνουμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό και τους αγαπημένους μας. Χωρίς πανικό και άγχος και σίγουρα χωρίς να ταΐζουμε τον φόβο μας μέσα από τα δελτία των ειδήσεων. Μπορούμε να τους μεταφέρουμε την δική μας αίσθηση και συναισθήματα ή να χρησιμοποιήσουμε υλικό για παιδιά που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο (βίντεο, παραμύθια).
Ας έχουμε, όμως, στο μυαλό μας πως πολλά παιδιά-αν όχι τα περισσότερα- αρχικά, τουλάχιστον, νιώθουν πολύ χαρούμενα με την νέα κατάσταση. Πρώτα πρώτα δεν έχουν σχολείο, άρα και διάβασμα και έχει μειωθεί η αίσθηση της πίεσης του χρόνου για να προλάβουν όλες τους τις δραστηριότητες. Αλλά, κυρίως, έχουν περισσότερο κοντά του τους γονείς τους, που λόγω εργασίας και υποχρεώσεων τους έβλεπαν ουσιαστικά ελάχιστα μέσα στη μέρα. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, την αύξηση της πραγματικής επαφής με τους γονείς τους, ποσοτικά και ποιοτικά, τα παιδιά μπορεί να αισθάνονται πως «περνούν παραδεισένια αυτές τις μέρες», όπως ανέφερε η εξάχρονη ανιψιά μου!
Για να μην έχουμε όμως και αυταπάτες, η συνύπαρξη όλων των μελών μιας οικογένειας σε κλειστό χώρο για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση. Σίγουρα, θα υπάρξουν εντάσεις και κούραση που ενδέχεται να μας προκαλέσει αίσθημα απογοήτευσης και παραίτησης. Ίσως, επειδή, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η κουλτούρα μας τα τελευταία χρόνια, αποδεκτό συναίσθημα είναι μόνο η χαρά. Η συνύπαρξη, όμως, είναι γέλιο και χαμόγελα, αλλά και δάκρυ και ένταση. Είναι ευκαιρία, τώρα, να παρατηρήσουμε και να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας. Θα γελάσουμε, θα αγκαλιαστούμε, θα παίξουμε. Τέλεια! Αλλά, θα θυμώσουμε, θα στενοχωρηθούμε και θα φοβηθούμε. Έχουμε, όμως, πλέον το χρόνο να συζητήσουμε το πώς και το γιατί κάθε συναισθήματος και να καλέσουμε και τα παιδιά μας να το κάνουν. Και αυτός είναι ο τρόπος να γνωρίσουμε και να έρθουμε πιο κοντά με τους άλλους.
Τα παιδιά και η χρήση του διαδικτύου είναι άλλο ένα θέμα που σίγουρα μας απασχολεί αυτόν τον καιρό ίσως περισσότερο και μοιραία τα παιδιά πιθανά θα περάσουν περισσότερο χρόνο μπροστά σε οθόνες. Όμως, είναι πολύ σημαντικό να τηρούμε ένα πρόγραμμά παρόμοιο με αυτό που ακολουθούσαμε προ καραντίνας απασχολώντας με άλλους τρόπους τα παιδιά, ώστε να είναι εύκολη η επαναφορά. Στο διαδίκτυο, άλλωστε, κυκλοφορούν δεκάδες ιδέες με εκπαιδευτικό και δημιουργικό υλικό που μπορούμε να εφαρμόσουμε εύκολα στο σπίτι. Αλλά πέρα από τις έτοιμες ιδέες, ως γονείς ας αφήσουμε και λίγο το ένστικτό μας να λειτουργήσει. Ας γυρίσουμε λίγο στο εσωτερικό μας παιδί και ας το αφήσουμε για λίγο να αναλάβει την κατάσταση.
Η τέχνη κάθε μορφής θα μπορούσε να είναι ο οδηγός μας σε αυτή την διαδρομή: είτε είναι ζωγραφική ή μουσική, είτε λόγος ή κίνηση.
Ας πάρουμε, λοιπό, χρώματα και ας πειραματιστούμε με μορφές και υλικά χωρίς να μας απασχολεί το αποτέλεσμα. Ακόμη, και οι τυχαίες μορφές μιας μουντζούρας μπορούν να εξάψουν την φαντασία των παιδιών. Ας φτιάξουμε, λοιπόν, τις δικές μας οπτικές ιστορίες ζωγραφίζοντας, κόβοντας και κολλώντας.
Ας ακούσουμε και ας τραγουδήσουμε αγαπημένα μας τραγούδια μαζί με τα παιδιά και ας δώσουμε την προσοχή μας και στην δική τους μουσική, ακόμη και αν είναι πολύ διαφορετική από τις δικές μας προτιμήσεις.
Ας διαβάσουμε παραμύθια χρησιμοποιώντας τους ήρωες σαν αφορμή κίνησης ή για να κάνουμε ένα αυτοσχέδιο θεατρικό δρώμενο. Ας γράψουμε και ας διηγηθούμε τα δικά μας παραμύθια ή ας συνδέσουμε τα παιδιά με παλιότερες ιστορίες, πραγματικές ή φανταστικές που ακούγαμε μικροί.
Πέρα, από τις δημιουργικές δραστηριότητες ας ενισχύσουμε την κοινωνικότητά μας έστω και από απόσταση μέσα από το τηλέφωνο ή τα κοινωνικά δίκτυα. Ας μην ξεχνάμε τους μεγαλύτερους ή μοναχικότερους διπλανούς μας που πιθανά έχουν ανάγκη βοήθειας και κάνουμε γι’ αυτούς μια πράξη αλληλεγγύης στο μέτρου του δυνατού. Γιατί η καραντίνα θα τελειώσει, ας ελπίσουμε σύντομα, και με αυτό τον τρόπο θα έχουμε δώσει στα παιδιά ένα πολύ σημαντικό μάθημα για τη ζωή τους.
Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, μην ξεχνάμε τον παππού και τη γιαγιά. Άλλωστε, εκείνους, κυρίως, προστατεύουμε υπομένοντας την καραντίνα. Ας τους τηλεφωνήσουμε έστω για να ακούσουμε και να ακούσουν τη φωνή μας.
Μοίρου Δέσποινα
Ψυχολόγος ΚΕΣΥ Πρέβεζας