Α/Α Προγράμματος: 1
Τίτλος Προγράμματος: «Το νερό, πηγή ζωής σε κρίση»
Ομάδα στόχος: Μαθητές δημοτικού σχολείου, Γυμνασίου, Λυκείου, Ειδική Αγωγή
Διάρκεια προγράμματος: 3 ώρες
Η κλιματική αλλαγή έχει αναδείξει το νερό ως κεντρικό ζήτημα της περιβαλλοντικής κρίσης, με επιπτώσεις όπως πλημμύρες, ξηρασίες, πυρκαγιές και άνοδο της στάθμης της θάλασσας που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα και ποιότητα του νερού. Το πρόβλημα αφορά όχι μόνο το περιβάλλον, αλλά και την κοινωνία, απειλώντας τη βιοποικιλότητα, την ασφάλεια τροφίμων και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η βιώσιμη διαχείριση των υδάτων είναι κρίσιμη για την προσαρμογή στις αλλαγές και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Στη Βοιωτία, για παράδειγμα, η πτώση της στάθμης της λίμνης Υλίκης, οι μειωμένες βροχοπτώσεις και οι αυξημένες ανάγκες ύδρευσης δείχνουν την πολυπλοκότητα του προβλήματος. Το πρόγραμμα τονίζει την ανάγκη για ατομική, συλλογική και πολιτική δράση, όπως η εξοικονόμηση νερού, η αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών και η ένταξη της διαχείρισης νερού στις στρατηγικές κλιματικής προσαρμογής. Το νερό είναι ζήτημα ζωής και η βιώσιμη διατήρησή του είναι θεμέλιο για το μέλλον μας. Σκοπός του προγράμματος είναι να καλλιεργήσει στους συμμετέχοντες γνώσεις και δεξιότητες για την κατανόηση της σχέσης νερού, κλιματικής αλλαγής και βιωσιμότητας, ώστε να συμβάλουν ενεργά στην προστασία του νερού ως φυσικού αγαθού και κοινωνικού δικαιώματος. Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, οι μαθητές θα παρακολουθήσουν τον υδρολογικό κύκλο, θα μελετήσουν επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, θα δημιουργήσουν ενημερωτικό υλικό και θα εφαρμόσουν πρακτικούς τρόπους εξοικονόμησης νερού. Επιπλέον, θα ενισχυθεί η ομαδική εργασία και η ανάπτυξη δημιουργικών ιδεών για βιώσιμη διαχείριση. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης το εκπαιδευτικό παιχνίδι «Νεροφιδάκι».
Α/Α Προγράμματος: 2
Τίτλος Προγράμματος: «Εκπαιδεύοντας την νατουραλιστική νοημοσύνη με… Δασοπαιχνιδίσματα!»
Ομάδα Στόχος: Μαθητές Νηπιαγωγείου, Α-Β , Γ-Δ Δημοτικού
Διάρκεια Προγράμματος: 3 ώρες
Η νατουραλιστική νοημοσύνη, όπως την περιέγραψε ο Howard Gardner, είναι η ικανότητα να αναγνωρίζουμε και να κατανοούμε τα στοιχεία της φύσης. Άτομα με αυτή τη νοημοσύνη δείχνουν ευαισθησία στο περιβάλλον, μπορούν να ξεχωρίζουν φυτά, ζώα και φυσικά φαινόμενα και έχουν περιβαλλοντική συνείδηση. Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα υλοποιηθεί στο περιαστικό Δάσος του Μοσχοποδίου στη Θήβα (περίπου 18.000 στρέμματα πευκόδασος) στοχεύει να καλλιεργήσει αυτή τη νοημοσύνη στους μαθητές μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων. Στο πρώτο στάδιο του προγράμματος, οι μαθητές κάνουν μία μικρή πεζοπορία, ώστε να έρθουν σε μία πρώτη επαφή με το δάσος, να χαλαρώσουν και να νιώσουν την ομορφιά του και την γαλήνη που αντανακλά. Παράλληλα συζητάμε για την ανάγκη προστασίας του, τους κινδύνους που αντιμετωπίζει αλλά και τα περιβαλλοντικά οφέλη για την ευρύτερη περιοχή. Στην συνέχεια, σε συγκεκριμένο χώρο του δάσους ξεκινάμε τα δασοπαιχνιδίσματα. Υπαίθρια παιχνίδια που αναπτύσσουν την νατουραλιστική νοημοσύνη και προάγουν την συνεργασία, την παρατηρητικότητα, την αισθητηριακή αντίληψη, την κίνηση, την φαντασία την σωματική έκφραση και την βαθιά σύνδεση με το περιβάλλον. Ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών και την ηλικία τα παιχνίδια διαφοροποιούνται ώστε να είναι ελκυστικά και εφαρμόσιμα από τους μαθητές.
Α/Α Προγράμματος: 3
Τίτλος Προγράμματος: «Πίστεψε στη δύναμη του σπόρου»
Ομάδα στόχος: Μαθητές νηπιαγωγείου, δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου και ειδικής αγωγής
Διάρκεια προγράμματος: 3 ώρες.
Στην εποχή μας βιώνουμε ταχύτατους ρυθμούς περιβαλλοντικής καταστροφής, η οικονομική κατάρρευση και η επισιτιστική κρίση, απειλεί τόσο τον άνθρωπο, την φύση και τα ζώα. Ομάδες φυτών εξαφανίζονται και οι καλλιέργειές τους αφήνονται λόγω ασυμφορίας. Η έλλειψη γνώσης περιορίζει τις επιλογές μας. Τι μπορούμε να κάνουμε για να μην χαθούν οι σπόροι, τι μπορώ να κάνω για να πρασινίσουν ξανά οι καμένες πλαγιές, πώς αναγεννάται ένα δάσος; Τι δύναμη μπορεί να έχει ένας σπόρος; Μια βιωματική δράση που κινητοποιεί την ενεργό συμμετοχή των συμμετεχόντων στη διαδικασία δράσης για το μέλλον. Μια δράση που αναγεννά θετικά συναισθήματα για το περιβάλλον βασιζόμενη στην ομαδοσυνεργατικότητα, την βιωματική μάθηση και την ανακαλυπτική μάθηση. Η φυσική καλλιέργεια μπορεί να είναι η λύση για να πρασινίσει ξανά ο πλανήτης. Η μεθοδολογία του προγράμματος βασίζεται πάνω στην συνεργατική και τη βιωματική μάθηση και διαρθρώνεται μέσα από 5 δράσεις στο φυσικό περιβάλλον. Το πρόγραμμα υλοποιείται στον χώρο του δάσους του Μοσχοποδίου στη Θήβα. Σκοπός του προγράμματος είναι οι μαθητές: α) να μάθουν και να αντιληφθούν την σημαντικότητα της βιοποικιλότητας, β) να αναπτύξουν ικανότητα ώστε να συμβάλλουν στην επίλυση περιβαλλοντικών ζητημάτων και γ) να έχουν ενεργό συμμετοχή στη διαδικασία δράσης για το μέλλον και όχι απλή συμβολή στη συζήτηση ή στην συσσώρευση στείρων γνώσεων «για το μέλλον». Το πρόγραμμα ξεκινάει με τους μαθητές να χωρίζονται σε ομάδες (Δράση 1). Η κάθε ομάδα διενεργεί μια περιήγηση, μικρής έκτασης, στο δάσος του Μοσχοποδίου. Οι μαθητές μπορούν να κάνουν χρήση των κιαλιών, του μεγεθυντικού φακού για να εξερευνήσουν και να αντιληφθούν τον περιβάλλοντα χώρο. Μετά από ικανό χρονικό διάστημα συγκεντρώνονται σε μια περιοχή που επιλέγει κάθε ομάδα, στρώνει ηλίοπανα στο έδαφος κάθεται και γίνεται καταγραφή με την τεχνική του καταιγισμού ιδεών, της έννοιας της βιοποικιλότητας. Πραγματοποιείται διάλογος και οι μαθητές παροτρύνονται να εκφραστούν ελεύθερα και διαλογικά. Το επόμενο βήμα του προγράμματος (Δράση 2) αφορά της έννοια του σπόρου και του καρπού. Το πρόγραμμα συνεχίζεται με την θεωρητική ανάπτυξη της θεωρίας του Μασανόμπου Φουκουόκα για την «Φυσική καλλιέργεια» προς όλες τις ομάδες και μετά την συζήτηση με αυτές γίνεται καταγραφή, με την βοήθεια της τεχνικής του καταιγισμού των ιδεών, της έννοιας ΄΄χρησιμότητα της φύσης΄΄ και σε δεύτερη φάση τα προβλήματα που απορρέουν από την επεμβατική συμπεριφορά του ανθρώπου σε αυτή (Δράση 3). Αφού γίνει ανάλυση του θέματος από τις ομάδες και κοινοποίηση στην ολότητα των όσων κατέγραψαν οι μαθητές, ολοκληρώνουν το θεωρητικό κομμάτι και ετοιμάζονται για την πρακτική δραστηριότητα (Δράση 4) που αφορά τους ΄΄Σβώλους σπόρων΄΄. Οι μαθητές φτιάχνουν σβώλους από μείγμα χώματος και σπόρους και στην συνέχεια τους αφήνουν σε ξέφωτα μέρη της περιοχής του δάσους που υπολείπονται φυτών. Ενναλακτικά κάνουν συλλογή σπόρων από το φυσικό περιβάλλον. Η πρακτική άσκηση διεξάγεται με την τεχνική της επίδειξης και οι μαθητές εμπλέκονται άμεσα στην δραστηριότητα. Μετά την επιστροφή των μαθητών στην αρχική θέση έναρξης μοιράζονται φύλλα εργασίας στους μαθητές που αφορούν την Δράση 4 και συνεχίζεται το πρόγραμμα με την Δράση 5 που αφορά την αξιολόγηση του προγράμματος.
Α/Α Προγράμματος: 4
Τίτλος Προγράμματος: «Κυκλοφοριακή αγωγή»
Ομάδα Στόχος: Μαθητές γυμνασίου
Διάρκεια Προγράμματος: 3 ώρες
Σκοπός του εκπαιδευτικού προγράμματος είναι να καλλιεργήσει στους νέους τη σωστή αντίληψη για την οδική ασφάλεια και να προωθήσει υπεύθυνες συμπεριφορές στον δρόμο, τόσο ως πεζοί, όσο και ως μελλοντικοί οδηγοί ή ποδηλάτες. Μέσα από τη γνώση και την εμπειρία, το πρόγραμμα στοχεύει να μειώσει τους κινδύνους ατυχημάτων και να ενισχύσει την αίσθηση ευθύνης απέναντι στη ζωή και την ασφάλεια. Η καινοτομία του προγράμματος βασίζεται στην αξιοποίηση της τεχνολογίας επαυξημένης πραγματικότητας (Augmented Reality – AR). Μέσω αυτής της τεχνολογίας, οι μαθητές ζουν μια διαδραστική και ρεαλιστική εμπειρία μάθησης, αλληλεπιδρώντας με εικονικά κυκλοφοριακά σενάρια, αναγνωρίζοντας πινακίδες, κατανοώντας κινδύνους και εξασκώντας σωστές πρακτικές συμπεριφορές σε περιβάλλον απόλυτα ασφαλές. Η χρήση της επαυξημένης πραγματικότητας καθιστά τη μάθηση πιο ελκυστική και βιωματική, ενισχύοντας την κατανόηση και την εφαρμογή της κυκλοφοριακής αγωγής στην καθημερινή ζωή των μαθητών, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στην πρόληψη ατυχημάτων και στην προστασία της ζωής. Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από το Κέντρο Ελληνικής Ένωσης Έρευνας και Διάσωσης Λιβαδειάς.
Α/Α Προγράμματος: 5
Τίτλος Προγράμματος: «17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης…Ο χρόνος μετρά αντίστροφα»
Ομάδα Στόχος: Μαθητές Λυκείου και ΣΔΕ
Διάρκεια Προγράμματος: 3 ώρες
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται σε μαθητές λυκείου και ΣΔΕ και στόχος του είναι η γνωριμία και κατανόηση των Παγκόσμιων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, η ανάπτυξη κριτικής σκέψης, συνεργασίας και ενεργού πολιτειότητας. Το πρόγραμμα ξεκινά με την παρουσίαση εκπαιδευτικού υλικού (videos, αφίσες, τραγούδια) που εξηγεί τους 17 στόχους και τη σημασία τους, συνδέοντάς τους με ζητήματα της τοπικής κοινωνίας. Ακολουθεί συζήτηση και καταγραφή των υποστόχων και των παγκόσμιων επιπτώσεων. Στη συνέχεια, οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και αναλαμβάνουν ρόλους φορέων όπως κυβερνήσεις, ΜΚΟ, πολίτες και επιχειρήσεις. Μέσα από παιχνίδι ρόλων καλούνται να λάβουν αποφάσεις σε σενάρια σχετικά με τους στόχους, λαμβάνοντας υπόψη την αλληλεξάρτηση των στόχων και τις επιπτώσεις των επιλογών τους. Μετά το παιχνίδι, οι ομάδες αλλάζουν και οι μαθητές επιλέγουν έναν στόχο για να προτείνουν πρακτικές δράσεις και πολιτικές, σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, με στόχο την υλοποίησή του. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με ανταλλαγή εμπειριών, προβληματισμό και παρουσίαση εναλλακτικών λύσεων. Η βιωματική αυτή προσέγγιση ενισχύει το ενδιαφέρον, την ομαδικότητα και τη σύνδεση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης με τον πραγματικό κόσμο, ενεργοποιώντας τους μαθητές ως υπεύθυνους και ενημερωμένους πολίτες.
Α/Α Προγράμματος: 6
Τίτλος Προγράμματος: «Ασφαλής στη θάλασσα: Μαθήματα επιβίωσης»
Ομάδα Στόχος: Μαθητές Λυκείου και ΣΔΕ
Διάρκεια Προγράμματος: 3 ώρες
Το πρόγραμμα «Ασφαλής στη θάλασσα: Μαθήματα επιβίωσης» απευθύνεται σε μαθητές λυκείου και ΣΔΕ και έχει στόχο να εξοπλίσει τους νέους με γνώσεις και δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν με ασφάλεια τους κινδύνους που μπορεί να συναντήσουν στη θάλασσα. Μέσα από θεωρητικές και πρακτικές ασκήσεις, οι συμμετέχοντες θα μάθουν να αναγνωρίζουν σημάδια επικίνδυνων καιρικών αλλαγών, να κατανοούν τους βασικούς κανόνες πρόληψης πνιγμού και να αποκτούν βασικές γνώσεις διάσωσης. Το πρόγραμμα δίνει έμφαση στην πρόληψη, την ευαισθητοποίηση και την υπευθυνότητα κατά την παραμονή στη θάλασσα, με στόχο να μειωθούν τα ατυχήματα και να προωθηθεί η ασφαλής συμπεριφορά. Μέσα από συζητήσεις, βίντεο και βιωματικά παιχνίδια, οι μαθητές θα γίνουν πιο έτοιμοι να προστατεύσουν τον εαυτό τους και τους γύρω τους, αποκτώντας παράλληλα μια ουσιαστική σχέση με τη θάλασσα, μια σχέση σεβασμού και προσοχής. Το πρόγραμμα υποστηρίζει με παρουσίαση το Λιμενικό Τμήμα Θίσβης.
Α/Α Προγράμματος: 7
Τίτλος Προγράμματος: «Πρώτες βοήθειες στο σχολείο»
Ομάδα Στόχος: Μαθητές γυμνασίου, λυκείου
Διάρκεια Προγράμματος: 3 ώρες
Στόχος του εκπ/κου προγράμματος είναι η ενημέρωση και εκπαίδευση των μαθητών στην παροχή πρώτων βοηθειών εντός σχολικού περιβάλλοντος. Οι συμμετέχοντες θα μάθουν πώς να διαχειρίζονται άμεσα και σωστά περιστατικά έκτακτης ανάγκης που μπορεί να συμβούν στο σχολείο, καθώς και τρόπους πρόληψης και δράσης για την αποφυγή ατυχημάτων.Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από το Κέντρο Ελληνικής Ένωσης Έρευνας και Διάσωσης Λιβαδειάς, που προσφέρει παρουσίαση, προσομοίωση και επίδειξη πρακτικών πρώτων βοηθειών, δίνοντας στους μαθητές την ευκαιρία να εξοικειωθούν με τις βασικές δεξιότητες και να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση στην αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών.
Α/Α Προγράμματος: 8
Τίτλος Προγράμματος: «Περιδιαβαίνοντας … την ιστορία της Θήβας»
Ομάδα Στόχος: Μαθητές Ε, ΣΤ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου.
Διάρκεια Προγράμματος: 3 ώρες
Σκοπός του προγράμματος είναι η βιωματική γνωριμία των μαθητών με την τοπική ιστορία και τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της Θήβας. Μέσα από επισκέψεις και στάσεις σε σημαντικά ιστορικά σημεία της πόλης, οι μαθητές ανακαλύπτουν τον πλούτο του μυθολογικού και ιστορικού παρελθόντος, εμβαθύνοντας στην ταυτότητα και τη συλλογική μνήμη του τόπου τους. Η Θήβα, μία από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, γενέτειρα του Ηρακλή, του Πίνδαρου και του Επαμεινώνδα, αποτελεί ένα ανοιχτό «μουσείο» που προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες μάθησης. Στόχοι του προγράμματος είναι η καλλιέργεια ιστορικής συνείδησης, η ενίσχυση της πολιτιστικής ταυτότητας και της κοινοτικής συνείδησης. Οι μαθητές ακολουθούν μια οργανωμένη διαδρομή με σταθμούς όπως: ο Ναός του Ισμηνίου Απόλλωνα, το άγαλμα του Επαμεινώνδα, το Μυκηναϊκό Νεκροταφείο, οι Ηλέκτρες Πύλες, το Καδμείο, το ιερό του Ηρακλή, ο Βυζαντινός Κοιμητηριακός Ναός και ο Μικρασιατικός Συνοικισμός. Σε κάθε σταθμό αναλύονται τα ιστορικά γεγονότα, το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής, ενισχύοντας τη βιωματική μάθηση και τη σύνδεση με την τοπική πολιτιστική ταυτότητα.
Α/Α Προγράμματος: 9
Τίτλος Προγράμματος: «Η φύση δεν είναι δεδομένη: Περπάτησέ την»
Ομάδα Στόχος: Μαθητές νηπιαγωγείου, δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου, ΣΔΕ, ειδικών σχολείων.
Διάρκεια Προγράμματος: 3 ώρες
Το εκπ/κο πρόγραμμα είναι μια βιωματική εκπαιδευτική πεζοπορία που στοχεύει να φέρει τους συμμετέχοντες πιο κοντά στη φύση, καλλιεργώντας το σεβασμό και την ευθύνη για το περιβάλλον. Μέσα από μια οργανωμένη διαδρομή σε φυσικούς βιότοπους, οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν, να μάθουν και να κατανοήσουν τις βασικές αρχές της αειφορίας και της προστασίας της φύσης. Το πρόγραμμα συνδυάζει τη φυσική άσκηση με την περιβαλλοντική εκπαίδευση, προωθώντας την ενεργό συμμετοχή, την οικολογική συνείδηση και την ομαδικότητα. Οι συμμετέχοντες θα ενημερωθούν για τις απειλές που αντιμετωπίζει το φυσικό περιβάλλον, ενώ θα ενθαρρυνθούν να υιοθετήσουν πρακτικές που συμβάλλουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και της ισορροπίας της φύσης.
Α/Α Προγράμματος: 10
Τίτλος Προγράμματος: «Ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση σε περιόδους πολλαπλών κρίσεων»
Ομάδα στόχος: Μαθητές Νηπιαγωγείου, Α, Β, Γ & Δ δημοτικού, Ειδική Αγωγή
Διάρκεια προγράμματος: 3 ώρες
Το εξ αποστάσεως πρόγραμμα στοχεύει στην ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση των παιδιών σε περιόδους κρίσεων, όπως φυσικές καταστροφές ή κοινωνικές αναταραχές. Βασίζεται στο παραμύθι «Πολλαπλές κρίσεις; …υπάρχουν λύσεις!» και αξιοποιεί δραματοποιημένη αφήγηση και θεατροπαιδαγωγικές δραστηριότητες. Τα παιδιά συμμετέχουν ενεργά, υποδύονται ρόλους και αναπαριστούν σκηνές, ενισχύοντας την αυτοέκφραση, την κατανόηση των κρίσεων και τη συναισθηματική ανθεκτικότητα. Κεντρικές αξίες του προγράμματος είναι η συνεργασία, η δημιουργικότητα και η θετική σκέψη. Το πρόγραμμα υλοποιείται μέσω της πλατφόρμας Webex, με απαραίτητο εξοπλισμό υπολογιστή με internet, κάμερα, ηχεία και προβολέα για τους συμμετέχοντες. Προβλέπεται διαδραστική συμμετοχή των παιδιών σε πραγματικό χρόνο. Η εκπαιδευτική αυτή παρέμβαση δίνει στα παιδιά τα πρώτα εργαλεία για να διαχειρίζονται το άγχος, τον φόβο και την αβεβαιότητα, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της συναισθηματικής τους σταθερότητας.
Α/Α Προγράμματος: 11
Τίτλος Προγράμματος: «Διαχείριση άγχους εξετάσεων: Πρακτικές ενδυνάμωσης»
Ομάδα στόχος: Μαθητές Λυκείου, ΕΠΑΛ
Διάρκεια προγράμματος: 3 ώρες
Το πρόγραμμα στοχεύει να βοηθήσει τους μαθητές Λυκείου να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το άγχος που συνοδεύει τις σχολικές και πανελλαδικές εξετάσεις, μέσα από μια σειρά βιωματικών δραστηριοτήτων, ασκήσεων αυτορρύθμισης και πρακτικών εργαλείων. Οι συμμετέχοντες μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα σωματικά και ψυχολογικά σημάδια του άγχους, να κατανοούν πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος υπό πίεση, να εφαρμόζουν τεχνικές χαλάρωσης και θετικής αυτοομιλίας, καθώς και να οργανώνουν αποτελεσματικά τον χρόνο και το διάβασμά τους. Παράλληλα, καλλιεργούν αυτοπεποίθηση μέσα από ρεαλιστικούς στόχους και στρατηγικές επίλυσης δυσκολιών. Το πρόγραμμα συνδυάζει θεωρία και πράξη, ενσωματώνοντας προσομοιώσεις εξετάσεων, παιχνίδια ρόλων, ομαδικές συζητήσεις και σύντομες εξατομικευμένες ασκήσεις, ώστε κάθε μαθητής να ολοκληρώνει τη διαδικασία με μια προσωπική «εργαλειοθήκη διαχείρισης άγχους» που μπορεί να χρησιμοποιεί στην καθημερινότητά του. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη εμπειρία που ενισχύει την ψυχική ανθεκτικότητα, βελτιώνει την αποδοτικότητα και βοηθά τους μαθητές να προσεγγίζουν τις εξετάσεις με μεγαλύτερη ηρεμία, συγκέντρωση και αυτοπεποίθηση.
…………….
Σχολικό έτος: 2024-2025
Πρόγραμμα: Ενδυναμώνοντας τις δεξιότητες διαχείρισης φυσικών κινδύνων
Ομάδα στόχος: Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, Ειδική Αγωγή.
Περίοδος υλοποίησης: Οκτώβριος 2024-Ιούνιος 2025
Διάρκεια προγράμματος: 4 ώρες
Η ενδυνάμωση των δεξιοτήτων διαχείρισης φυσικών κινδύνων είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική πρόληψη και απόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που σχετίζονται με φυσικού κινδύνους. Στο παρόν περιβαλλοντικό πρόγραμμα θα εργαστούμε πάνω σε δεξιότητες διαχείρισης φυσικών κινδύνων που αφορούν στην πρόληψη-ετοιμότητα και στην απόκριση-επέμβαση. Αυτές οι δεξιότητες περιλαμβάνουν μια σειρά από στρατηγικές διαχείρισης φυσικών κινδύνων και προσωπικών δεξιοτήτων που επιτρέπουν την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων, την άρση της επικινδυνότητας και τον μετριασμό των επιπτώσεων. Σκοπός του προγράμματος είναι οι μαθητές, μέσω βιωματικής, ανακαλυπτικής και παιγνιώδης μάθησης να κατανοήσουν τις έννοιες των φυσικών κινδύνων και των καταστροφών οι οποίες απειλούν ολοένα και συχνότερα τον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των μαθητών όσον αφορά τα μέτρα πρόληψης και την απόκριση-επέμβαση κατά τη διάρκεια εκδήλωσης φυσικών φαινομένων. Η ανάλυση αυτών των ζητημάτων έχει ως στόχο να εξοπλίσει τα παιδιά με τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες ώστε να είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν τόσο σωματικά όσο και ψυχικά στις επιπτώσεις των φυσικών κινδύνων. Το πρόγραμμα υλοποιείται σε τρεις φάσεις διαδοχικά. Στην πρώτη φάση οι μαθητές επισκέπτονται το πάρκο Χρυσορροά στην Θήβα και με ανακαλυπτική προσέγγιση, εξετάζουν την σχέση φυτών – βροχής – διάβρωση εδάφους. Μέσω προσομοίωσης, θα πραγματοποιηθεί δραστηριότητα διερεύνησης της ροής του νερού σε διάφορους τύπους εδαφών προκειμένου να εξεταστεί η απορροφητικότητά τους σε σχέση με την ύπαρξη ή μη φυτών. Στην συνέχεια, μέσω ερωταποκρίσεων θα γίνει συσχέτιση με το φαινόμενο της καταιγίδας. Στη δεύτερη φάση, οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και μέσω της ομαδοσυνεργατικής τεχνικής, θα εμπλακούν με κάρτες ευαισθητοποίησης διαχείρισης φυσικών κινδύνων. Το εκπαιδευτικό υλικό βασισμένο στην παιγνιώδη μάθηση, έχει στόχο την ενδυνάμωση της ικανότητας απόκρισης και λήψης αποφάσεων σε περίπτωση κινδύνου. Οι μαθητές καλούνται σε υποθετικές καταστάσεις να λάβουν άμεσες αποφάσεις, βελτιώνοντας τις ικανότητές τους στην λήψη απόφασης, στην αξιολόγηση της κατάστασης και στην ανάληψη δράσης. Μετά την ολοκλήρωση του παιχνιδιού με τις κάρτες, ακολουθεί η εφαρμογή τεχνικών χαλάρωσης, οι οποίες αποσκοπούν στην εκμάθηση της διαχείρισης του άγχους που προκύπτει από φυσικούς κινδύνους, καθώς και στην ενίσχυση των θετικών συναισθημάτων. Αυτό επιτυγχάνεται με βιωματικές δράσεις που εστιάζουν σε τεχνικές βαθιάς αναπνοής, οπτικοποίησης θετικών εικόνων και αυτοματοποιημένες υποδείξεις με επαναλαμβανόμενες φράσεις. Στην τρίτη φάση, οι μαθητές χωρίζονται εκ νέου σε ομάδες και καλούνται να αναγνωρίσουν και να «διαβάσουν» ένα Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης, το οποίο θα αναλύσουν μέσω διαλογικής συζήτησης εστιάζοντας στην διαχείριση κινδύνου. Τέλος, η φάση αυτή ολοκληρώνεται με τη βιωματική δραστηριότητα «Σακίδιο Έκτακτης Ανάγκης», κατά την οποία οι μαθητές καλούνται μέσω ιδεοθύελλας να συμπληρώσουν με τα απαραίτητα εφόδια το σακίδιο. Η ολοκλήρωση του προγράμματος θα πραγματοποιηθεί με τη διαδικασία της αξιολόγησης, μέσω της συμπλήρωσης σχετικού ερωτηματολογίου από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, το οποίο θα λειτουργήσει ως εργαλείο ανατροφοδότησης για την αποτίμηση και τη βελτίωση του προγράμματος.
Πρόγραμμα: Περιδιαβαίνοντας … την ιστορία της Θήβας
Ομάδα στόχος: Μαθητές Ε, ΣΤ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου.
Περίοδος υλοποίησης: Οκτώβριος 2024-Ιούνιος 2025
Διάρκεια προγράμματος: 4 ώρες
Σκοπός του προγράμματος, είναι μία πρώτη γνωριμία με την τοπική ιστορία μέσω μίας βιωματικής επαφής με τα μνημεία της τοπικής πολιτισμικής κληρονομιάς του τόπου μας. Η τοπική ιστορία μπορεί να λειτουργήσει ως ένα πολύτιμο εργαλείο εκπαίδευσης, καθώς προσφέρει ζωντανά παραδείγματα και συγκεκριμένα γεγονότα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οι μαθητές μπορούν να μάθουν για την ιστορία του τόπου τους και να κατανοήσουν καλύτερα την ευρύτερη ιστορία. Ζούμε στη Θήβα! Μία από τις 7 αρχαιότερες πόλεις του κόσμου, την πόλη των ποιητών και των ηρώων, την πόλη που ενέπνευσε τους μεγάλους τραγικούς να γράψουν αριστουργήματα παγκοσμίως γνωστά. Είναι γενέτειρα του μυθικού Ηρακλή, του θεού Διόνυσου, του ποιητή Πίνδαρου, του Οιδίποδα, της Αντιγόνης και του περίφημου στρατηγού Επαμεινώνδα, ο οποίος υπήρξε ο εμπνευστής της Λοξής Φάλαγγας. Το μυθολογικό παρελθόν της Θήβας είναι ίσως πλουσιότερο από κάθε άλλη Ελληνική πόλη και αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό τμήμα του συνόλου της Ελληνικής Μυθολογίας με μαγευτικούς μύθους. Η ενασχόληση με την τοπική ιστορία έχει μεγάλη αξία και συμβάλλει σε διάφορους τομείς της προσωπικής και κοινωνικής ζωής ειδικά στη σχολική ηλικία: 1) Κατανόηση της Ταυτότητας: Η γνώση της τοπικής ιστορίας βοηθά στην κατανόηση της ταυτότητας μιας κοινότητας. Μέσα από τα ιστορικά γεγονότα και τις ιστορίες των προηγούμενων γενεών, οι μαθητές μπορούν να αναγνωρίσουν και να εκτιμήσουν τις ρίζες τους και την πολιτιστική τους κληρονομιά. 2) Διατήρηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Η μελέτη και η καταγραφή της τοπικής ιστορίας συμβάλλει στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. 3) Ενίσχυση της Κοινοτικής Συνείδησης: Η κοινή γνώση της ιστορίας μπορεί να ενισχύσει την κοινοτική συνείδηση και να προωθήσει την αίσθηση της ενότητας και της αλληλεγγύης μεταξύ των μαθητών μιας σχολικής κοινότητας. 4) Ανάπτυξη Κοινωνικής και Πολιτικής Συνείδηση: Η γνώση της τοπικής ιστορίας βοηθά στην κατανόηση των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων. Οι ιστορικές γνώσεις επιτρέπουν στους μαθητές και αυριανούς ενήλικες πολίτες να κατανοήσουν καλύτερα τα παρόντα ζητήματα και να λάβουν ενημερωμένες αποφάσεις για το μέλλον. Οι μαθητές μέσα σε ένα ταξίδι στον χρόνο, υπό την καθοδήγηση μας, επισκέπτονται και ανακαλύπτουν τους θησαυρούς της Θήβας και…. ταξιδεύουν στην ιστορία. Σε κάθε σταθμό αναλύουμε τα ιστορικά γεγονότα με τα οποία συνδέεται ο σταθμός, την εκάστοτε εποχή, τις κοινωνικοοικονομικές συγκυρίες κ.α. Ενδεικτικοί σταθμοί είναι: Ο βυζαντινός κοιμητηριακός ναός, ο Ναός του Ισμηνίου Απόλλωνα, Το άγαλμα του στρατηγού Επαμεινώνδα, το ιερό του Ηρακλή, το Μυκηναϊκό Νεκροταφείο, τις Ηλέκτρες Πύλες, το Καδμείο, ο Μικρασιατικός Συνοικισμός κ.ά.
Πρόγραμμα: Ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση σε περιόδους πολλαπλών κρίσεων
Ομάδα στόχος: Μαθητές Νηπιαγωγείου, Α, Β, Γ & Δ δημοτικού, Ειδική Αγωγή
Περίοδος υλοποίησης: Οκτώβριος 2024-Ιούνιος 2025
Διάρκεια προγράμματος: 2-2,5 ώρες
Το εξ αποστάσεως εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση σε περιόδους πολλαπλών κρίσεων» απευθύνεται σε παιδιά νηπιαγωγείου και δημοτικού και στοχεύει στην ψυχολογική ενδυνάμωση τους σε περιόδους κρίσεων. Ζούμε σε μια εποχή όπου πυρκαγιές, φυσικές καταστροφές, πλημμύρες και άλλες σοβαρές κρίσεις επηρεάζουν τις κοινότητες και την καθημερινότητά μας. Τα παιδιά, ως ευαίσθητες ψυχές, συχνά αισθάνονται φόβο, άγχος και αβεβαιότητα μπροστά σε αυτές τις καταστάσεις. Η ανάγκη για μια εκπαιδευτική παρέμβαση που θα τα βοηθήσει να κατανοήσουν τις εκάστοτε κρίσεις και να αναπτύξουν συναισθηματική ανθεκτικότητα είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Μέσα από την αφήγηση και το θέατρο, το πρόγραμμα προσφέρει στα παιδιά ένα ασφαλές πλαίσιο, όπου μπορούν να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, να φανταστούν λύσεις και να δουν τις κρίσεις ως ευκαιρίες για συνεργασία και δημιουργικότητα. Βασισμένο στο παραμύθι «Πολλαπλές κρίσεις; …υπάρχουν λύσεις!», το πρόγραμμα στοχεύει να ενισχύσει την ψυχολογική ανθεκτικότητα, την κατανόηση των κρίσεων, την αυτοπεποίθηση και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Μέσω λογοτεχνικών και θεατροπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων, τα παιδιά μαθαίνουν ότι, ακόμα και στις πιο δύσκολες καταστάσεις, η κοινότητα και η συνεργασία μπορούν να προσφέρουν λύσεις. Η μεθοδολογία του προγράμματος περιλαμβάνει διαδραστικές αφηγήσεις του παραμυθιού. Ακολουθούν θεατροπαιδαγωγικές δραστηριότητες, κατά τις οποίες τα παιδιά αναλαμβάνουν ρόλους και αναπαριστούν σκηνές από το παραμύθι, αναδεικνύοντας τη σημασία της συνεργασίας, της δημιουργικότητας και της θετικής σκέψης. Το πρόγραμμα προσφέρεται εξ αποστάσεως μέσω της πλατφόρμας Webex και απαιτεί από τους ενδιαφερόμενους εκπαιδευτικούς που επιθυμούν να το παρακολουθήσουν με τους μαθητές τους να διαθέτουν στην τάξη τους υπολογιστή με σύνδεση στο διαδίκτυο, ηχεία, κάμερα και προτζέκτορα για την προβολή του υλικού. Είναι απαραίτητο τα παιδιά να έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν και να αλληλεπιδρούν σε πραγματικό χρόνο, ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη εκπαιδευτική εμπειρία. Η αναγκαιότητα ενός τέτοιου προγράμματος πηγάζει από την αυξανόμενη συχνότητα κρίσεων που βιώνουμε ως κοινωνία. Τα παιδιά πρέπει να αποκτήσουν τα εφόδια για να διαχειρίζονται τις καταστάσεις αυτές με ψυχραιμία και δημιουργικότητα, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση και την ανθεκτικότητά τους. Η παρέμβαση αυτή αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, προσφέροντας στα παιδιά τα εργαλεία για να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και να συμβάλλουν ενεργά στη συλλογική προσπάθεια αντιμετώπισης των κρίσεων.
Πρόγραμμα: Πρώτες βοήθειες στο σχολείο
Ομάδα στόχος: Γυμνάσιο, Λύκειο
Περίοδος υλοποίησης: Οκτώβριος 2024-Ιούνιος 2025
Διάρκεια προγράμματος: 2-2,5 ώρες.
Το πρόγραμμα έχει στόχο την ενημέρωση και την εκπαίδευση για την παροχή πρώτων βοηθειών στο σχολείο. Ενδεικτικά ειδικότεροι στόχοι είναι πάσης φύσεως διαχείριση περιστατικών άμεσης βοήθειας από το σχολείο και την ενημέρωση στους τρόπους πρόληψης και δράσης.
Πρόγραμμα: Η θαυμαστή μέλισσα
Ομάδα στόχος: Μαθητές Νηπιαγωγείου, Δημοτικού, Ειδική Αγωγή
Περίοδος υλοποίησης: Οκτώβριος 2024-Ιούνιος 2025
Διάρκεια προγράμματος: 2 ώρες.
Σύμπραξη με: Σύλλογος Μελισσοκόμων Θήβας
Το πρόγραμμα έχει στόχο να γνωρίσει στα σχολεία, και ιδίως στους μαθητές, τον κόσμο της μέλισσας και της μελισσοκομίας, και να αναδείξει τις αρετές που διέπουν την οργάνωση, τη λειτουργία και τη δομή της κοινωνίας των μελισσών. Παράλληλα, υπογραμμίζει τη σημασία των μελισσών για το οικοσύστημα, την εξέλιξη και τη διαιώνιση των ειδών, τη διατήρηση της βιολογικής ισορροπίας και την παραγωγή ειδών διατροφής, μέσω της επικονίασης. Παρουσιάζονται στα παιδιά η κυψέλη και τα προϊόντα της, γίνονται σχετικές θεματικές δραστηριότητες και εξηγείται η σπουδαιότητά της στη διατροφή και την υγεία του ανθρώπου. Το θέμα επιλέχθηκε διότι υπάρχει η ανάγκη ανάδειξης της σημασίας της μέλισσας και προστασίας της από διάφορες (ανθρωπογενούς προέλευσης) απειλές που αντιμετωπίζει. Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και ιδίως των παιδιών, είναι κρίσιμη. Τα τελευταία έτη, εκφράζεται ολοένα και πιο δυναμικά η αγωνία των τοπικών κοινωνιών και των σχολικών μονάδων να ενημερωθούν για τη μέλισσα και να συμβάλλουν θετικά.
Πρόγραμμα: Πίστεψε στη δύναμη του σπόρου
Ομάδα στόχος: Μαθητές δημοτικού, μαθητές γυμνασίου, λυκείου και ειδικής αγωγής
Περίοδος υλοποίησης: Ιανουάριος 2025-Ιούνιος 2025
Διάρκεια προγράμματος: 3 ώρες.
Στην εποχή μας βιώνουμε ταχύτατους ρυθμούς περιβαλλοντικής καταστροφής, η οικονομική κατάρρευση και η επισιτιστική κρίση, απειλεί τόσο τον άνθρωπο, την φύση και τα ζώα. Ομάδες φυτών εξαφανίζονται και οι καλλιέργειές τους αφήνονται λόγω ασυμφορίας. Η έλλειψη γνώσης περιορίζει τις επιλογές μας. Τι μπορούμε να κάνουμε για να μην χαθούν οι σπόροι, τι μπορώ να κάνω για να πρασινίσουν ξανά οι καμένες πλαγιές, πώς αναγεννάται ένα δάσος; Τι δύναμη μπορεί να έχει ένας σπόρος; Μια βιωματική δράση που κινητοποιεί την ενεργό συμμετοχή των συμμετεχόντων στη διαδικασία δράσης για το μέλλον. Μια δράση που αναγεννά θετικά συναισθήματα για το περιβάλλον βασιζόμενη στην ομαδοσυνεργατικότητα, την βιωματική μάθηση και την ανακαλυπτική μάθηση. Η φυσική καλλιέργεια μπορεί να είναι η λύση για να πρασινίσει ξανά ο πλανήτης. Η μεθοδολογία του προγράμματος βασίζεται πάνω στην συνεργατική και τη βιωματική μάθηση και διαρθρώνεται μέσα από 5 δράσεις στο φυσικό περιβάλλον. Το πρόγραμμα υλοποιείται στον χώρο του δάσους του Μοσχοποδίου στη Θήβα. Σκοπός του προγράμματος είναι οι μαθητές: α) να μάθουν και να αντιληφθούν την σημαντικότητα της βιοποικιλότητας, β) να αναπτύξουν ικανότητα ώστε να συμβάλλουν στην επίλυση περιβαλλοντικών ζητημάτων και γ) να έχουν ενεργό συμμετοχή στη διαδικασία δράσης για το μέλλον και όχι απλή συμβολή στη συζήτηση ή στην συσσώρευση στείρων γνώσεων «για το μέλλον». Το πρόγραμμα ξεκινάει με τους μαθητές να χωρίζονται σε ομάδες (Δράση 1). Η κάθε ομάδα διενεργεί μια περιήγηση, μικρής έκτασης, στο δάσος του Μοσχοποδίου. Οι μαθητές μπορούν να κάνουν χρήση των κιαλιών, του μεγεθυντικού φακού για να εξερευνήσουν και να αντιληφθούν τον περιβάλλοντα χώρο. Μετά από ικανό χρονικό διάστημα συγκεντρώνονται σε μια περιοχή που επιλέγει κάθε ομάδα, στρώνει ηλίοπανα στο έδαφος κάθεται και γίνεται καταγραφή με την τεχνική του καταιγισμού ιδεών, της έννοιας της βιοποικιλότητας. Πραγματοποιείται διάλογος και οι μαθητές παροτρύνονται να εκφραστούν ελεύθερα και διαλογικά. Το επόμενο βήμα του προγράμματος (Δράση 2) αφορά της έννοια του σπόρου και του καρπού. Το πρόγραμμα συνεχίζεται με την θεωρητική ανάπτυξη της θεωρίας του Μασανόμπου Φουκουόκα – Masanobu Fukuoka για την «Φυσική καλλιέργεια» προς όλες τις ομάδες και μετά την συζήτηση με αυτές γίνεται καταγραφή, με την βοήθεια της τεχνικής του καταιγισμού των ιδεών, της έννοιας ΄΄χρησιμότητα της φύσης΄΄ και σε δεύτερη φάση τα προβλήματα που απορρέουν από την επεμβατική συμπεριφορά του ανθρώπου σε αυτή (Δράση 3). Αφού γίνει ανάλυση του θέματος από τις ομάδες και κοινοποίηση στην ολότητα των όσων κατέγραψαν οι μαθητές, ολοκληρώνουν το θεωρητικό κομμάτι και ετοιμάζονται για την πρακτική δραστηριότητα (Δράση 4) που αφορά τους ΄΄Σβώλους σπόρων΄΄. Οι μαθητές φτιάχνουν σβώλους από μείγμα χώματος και σπόρους και στην συνέχεια τους αφήνουν σε ξέφωτα μέρη της περιοχής του δάσους που υπολείπονται φυτών. Ενναλακτικά κάνουν συλλογή σπόρων από το φυσικό περιβάλλον. Η πρακτική άσκηση διεξάγεται με την τεχνική της επίδειξης και οι μαθητές εμπλέκονται άμεσα στην δραστηριότητα. Μετά την επιστροφή των μαθητών στην αρχική θέση έναρξης μοιράζονται φύλλα εργασίας στους μαθητές που αφορούν την Δράση 4 και συνεχίζεται το πρόγραμμα με την Δράση 5 που αφορά την αξιολόγηση του προγράμματος.
Πατώντας ΕΔΩ και ΕΔΩ μπορείτε να δείτε ενδεικτικές φωτογραφίες από τις μέχρι τώρα δράσεις μας με σχολικές μονάδες.