ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ 13/2/2016
Το Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2016, στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ), Μεγάλο Αρσενάλι, πραγματοποιήθηκε ημερίδα που συνδιοργάνωσαν η ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ, η Περιφέρεια Κρήτης, η Εταιρεία Εθελοντικής Προσφοράς Εκπαιδευτικών και Φίλων ΠΟΛΥΔΡΑΣΗ και το Κέντρο Διαφοροδιάγνωσης, Διάγνωσης και Υποστήριξης Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών (ΚΕ.Δ.Δ.Υ.) Χανίων σε συνεργασία με τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ν. Χανίων και την Περιφερειακή Διεύθυνση Π/θμιας και Δ/θμιας Εκ/σης Κρήτης με θέμα: «Τρόποι υποστήριξης μαθητών και μαθητριών με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) και συναισθηματικές δυσκολίες στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση».
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ
8.30 – 8.45 : Εγγραφές εκπαιδευτικών
8.45 – 9.15 : Χαιρετισμοί
9.15 – 9.45 : Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) και συνοδές συναισθηματικές δυσκολίες στο περιβάλλον ανάπτυξης του εφήβου. Παπαδαντωνάκης Γεώργιος –Παιδοψυχίατρος, ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Χανίων.
9.45 – 10.15 : Η «συμπερίληψη» στην εκπαίδευση των μαθητών/τριών με ΔΑΦ και οι δομές που την υποστηρίζουν. Βόκα Ελένη – Κοινωνική Λειτουργός, ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Χανίων.
10.15 – 10.45 : Η συνεργασία του σχολείου με την οικογένεια των μαθητών/τριών με ΔΑΦ και συναισθηματικές δυσκολίες. Περιστεράκη Ερασμία – Κοινωνική Λειτουργός, ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Χανίων, Καραγιάννη Πασχαλιά – Κοινωνική Λειτουργός, ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Χανίων.
10.45 – 11.30 : ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ -ΣΥΖΗΤΗΣΗ
11.30 – 12.00 : ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
12.00 – 12.30 : Η συνεργασία των εκπαιδευτικών στη σχολική μονάδα ως κλειδί για την αποτελεσματική εκπαίδευση μαθητών/τριών με ΔΑΦ. (PhD) Βενιανάκη Αικατερίνη- αναπληρώτρια προϊσταμένη, ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Χανίων.
12.30 – 13.00 : Παρεμβάσεις στην τάξη σε επίπεδο συμπεριφοράς και οργάνωσης. (MSc) Μαυράκη Ζαχαρένια – Ψυχολόγος, ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Χανίων.
13.00 – 13.30 : Εκπαιδευτική υποστήριξη μαθητών/τριών με ΔΑΦ στο σχολείο. Η αξιολόγηση της επίδοσής τους. Σακελλαρίου Σταυρούλα-εκπαιδευτικός Δ/θμιας Εκπ/σης, ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Χανίων.
13.30 – 14.15 : ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ
14.15 – 14.45 : Συμπεράσματα
14.45 – 15.00 : Κλείσιμο
ΣΤΟΝ ΑΠΟΗΧΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ
Το προσωπικό του ΚΕ.Δ.Δ.Υ Χανίων, εδώ και αρκετά χρόνια, συμμετέχει σε διαδικασίες υποστήριξης των μαθητών και των οικογενειών τους που εμπίπτουν στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Επομένως, δε θα μπορούσε να μη συνδιοργανώσει μια τέτοια ημερίδα με στόχο την ευαισθητοποίηση της εκπαιδευτικής κοινότητας και της τοπικής κοινωνίας, η οποία μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση στάσεων σεβασμού της διαφορετικότητας, στην άρση των προκαταλήψεων και των εμποδίων που επηρεάζουν την ένταξη και την ισότιμη συμμετοχή και παρουσία των μαθητών που είναι στο φάσμα του αυτισμού στην εκπαίδευση, καθώς και στην αλλαγή της νοοτροπίας που οδηγεί σε διακρίσεις.
Η ημερίδα αυτή αποτελεί μια μορφή συμμετοχής στον ευρύτερο εθνικό – κοινωνικό διάλογο που διεξάγεται αυτή τη χρονική περίοδο για την παιδεία για πλήρη και σύγχρονη νομοθέτηση στην Ειδική Αγωγή. Όλες οι εισηγήσεις επιδίωξαν την κάλυψη όλων των θεμάτων που αφορούν τη στήριξη των μαθητών με διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), από την έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση, μέχρι την ενηλικίωση. Οι μορφές υποστήριξης και όλα όσα ενδείκνυνται να γίνουν στο σχολείο και την οικογένεια συμπεριλαμβάνονταν στις εισηγήσεις των παρακάτω μελών της διεπιστημονικής ομάδας του ΚΕ.Δ.Δ.Υ, με τη διαδοχική αλληλοσυμπλήρωση των εισηγήσεων.
Ο Παιδοψυχίατρος κ. Παπαδαντωνάκης Γεώργιος στην εισήγησή του με θέμα: «Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) και συνοδές συναισθηματικές δυσκολίες στο περιβάλλον ανάπτυξης του εφήβου» ανέλυσε τι είναι οι Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), ποια τα αίτια, ποιοι τομείς της ανάπτυξης πλήττονται, πώς εκδηλώνονται από τη γέννηση και μέχρι την εφηβεία. Ανάπτυξε περαιτέρω τις συνοδές συναισθηματικές δυσκολίες στην εφηβεία, καθώς και πώς το σχολείο στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει, να συνεργαστεί στη «μετάβαση» με τις «μετά σχολείο» Υπηρεσίες. Ο στόχος δεν είναι μόνο η σωστή διάγνωση, αλλά και πώς θα μειωθούν τα συμπτώματα και θα αυξηθεί η ικανότητα προσαρμογής στο περιβάλλον αυτών των νέων.
Η Κοινωνική Λειτουργός Βόκα Ελένη στην εισήγησή της με θέμα: «Συμπεριληπτική Εκπαίδευση Μαθητών με Διαταραχές Αυτιστικού φάσματος – Υποστηρικτικές Δομές», αναφέρθηκε στην πορεία και το περιεχόμενο της «συμπεριληπτικής εκπαίδευσης» όπως αυτή υποστηρίζεται από παγκόσμιες και διεθνείς συμβάσεις (UNESCO, O.H.E, Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης) από το 1990 μέχρι και σήμερα. Αναφέρθηκε επίσης στις υπάρχουσες δομές και θεσμούς της χώρας μας που υποστηρίζουν τη «συμπεριληπτική εκπαίδευση» (Τμήματα Ένταξης, Παράλληλη Στήριξη, Σ.Δ.Ε.Υ- Ε.Δ.Ε.Α.Υ, Σχολικοί Σύμβουλοι Ειδικής & Γενικής Αγωγής, ΚΕ.Δ.Δ.Υ). Επιπρόσθετα αναφέρθηκε στα πλεονεκτήματα της «συμπεριληπτικής εκπαίδευσης» καθώς και τις προϋποθέσεις που καθορίζουν την επιτυχία της. Τέλος, έδωσε στατιστικά στοιχεία ως προς τον αριθμό των μαθητών που υποστηρίζονται από παράλληλη στήριξη και τον αριθμό των στελεχωμένων Σ.Δ.Ε.Υ (Σχολικά Δίκτυα Εκπαίδευσης και Υποστήριξης) – Ε.Δ.Ε.Α.Υ (Επιτροπές Διαγνωστικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης) σε όλη την Κρήτη.
Η συνεργασία σχολείου –οικογένειας μαθητών/τριών με Δ.Α.Φ και συναισθηματικές δυσκολίες αναπτύχθηκε από τις δύο Κοινωνικούς Λειτουργούς Περιστεράκη Ερασμία και Καραγιάννη Πασχαλιά. Αναφέρθηκε η σημασία και η αναγκαιότητα της συνεργασίας των οικογενειών παιδιών με Δ.Α.Φ με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου καθώς και η θετική επίδραση της «γονεϊκής εμπλοκής» στις επιδόσεις, αλλά και στην εδραίωση θετικών συμπεριφορών. Αναλύθηκαν διεξοδικά οι δυσκολίες και τα εμπόδια που μπορεί να συναντηθούν στην επικοινωνία των γονέων με τους εκπαιδευτικούς, αλλά και τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν από αυτή τη συνεργασία για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, με απώτερο στόχο την ομαλή ένταξη και συμπερίληψη του μαθητή στο σχολικό πλαίσιο. Τέλος, προτάθηκαν τόσο στους γονείς μαθητών με Δ.Α.Φ όσο και στους εκπαιδευτικούς τρόποι και δεξιότητες με τους οποίους μπορεί να διευκολυνθεί η επικοινωνία.
Η συνεργασία των εκπαιδευτικών στη σχολική μονάδα ως κλειδί για την αποτελεσματική εκπαίδευση μαθητών/τριών με Δ.Α.Φ ήταν το θέμα της εισήγησης της αναπληρώτριας προϊσταμένης, ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Χανίων, Βενιανάκη Αικατερίνης. Αρχικά έγινε αναφορά στην πολυσημία του όρου «συνεργασία», αναλύθηκε ο όρος «συνεργασία» και τα είδη της στο χώρο της εκπαίδευσης. Η εισηγήτρια επικεντρώθηκε στη συνεργασία των καθηγητών Γενικής και Ειδικής Αγωγής, δηλαδή στην από κοινού σχεδίαση, λήψη αποφάσεων και λύση προβλημάτων, κατά την υλοποίηση ενός κοινού σκοπού, αναλύοντας βήμα-βήμα τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούν οι δύο (καθηγητής Παράλληλης Στήριξης ή καθηγητής Τμήματος Ένταξης με τον καθηγητή Γενικής Αγωγής) μέχρι το σχεδιασμό του προγράμματος για τους μαθητές με Δ.Α.Φ που θα υλοποιηθεί στην τάξη. Επιπλέον, έθεσε και τα ερωτήματα που πρέπει να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, οι καθηγητές Γενικής και Ειδικής Αγωγής με το διευθυντή της σχολικής μονάδας σε συνάρτηση με τις παραπάνω ενέργειες, ενώ έγινε και αναφορά στα εμπόδια που αντιμετωπίζει σήμερα το σχολείο ως προς την εφαρμογή της συνεργασίας αυτής. Τέλος, έγινε παράθεση όλων των τρόπων με τους οποίους μπορούν να «συνδιδάξουν» οι δύο καθηγητές μέσα στην τάξη, όταν σε αυτήν φοιτούν μαθητές με Δ.Α.Φ.
Ακολούθησαν οι «παρεμβάσεις στην τάξη σε επίπεδο συμπεριφοράς και οργάνωσης», θέμα που ανέλυσε η Ψυχολόγος Μαυράκη Ζαχαρένια. Η κ. Μαυράκη επικεντρώθηκε στις πρακτικές και στρατηγικές που μπορούν να εφαρμοστούν μέσα στην τάξη για τους μαθητές με αυτισμό, προκειμένου να ενταχθούν κοινωνικά και να αποδώσουν ικανοποιητικά στα μαθήματα. Προτείνεται η κατάλληλη δόμηση του περιβάλλοντος της τάξης, η καλή και εξατομικευμένη οργάνωση του ημερήσιου προγράμματος του μαθητή, η ευαισθητοποίηση των συμμαθητών του στις δυσκολίες του και η συνεργασία προγραμματισμένα μέσα σε ομάδες συμμαθητών που θα τον βοηθούν και θα τον καθοδηγούν. Η εισαγωγή νέων στρατηγικών διδασκαλίας με εμβόλιμες πρακτικές θα βοηθήσουν τόσο στην καλλιέργεια δεξιοτήτων όσο και τη βελτίωση της κατανόησης του μαθήματος και ερμηνείας των καταστάσεων που βιώνει.
Η κα. Σακελλαρίου με θέμα: Εκπαιδευτική υποστήριξη μαθητών/τριών με Δ.Α.Φ στο σχολείο και η αξιολόγηση της επίδοσής τους κατέθεσε προτάσεις μέσα από μία Μελέτη Περίπτωσης για τον τρόπο προσέγγισης των μαθητών με Δ.Α.Φ, είτε μέσα από τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά τους είτε μέσα από τη διδασκαλία λογοτεχνικών κειμένων, στα οποία πρωταγωνιστούν παιδιά με παρόμοιες δυσκολίες. Ο διδάσκων μέσα από παραβολές και μεταφορές (σχήματα λόγου, στα οποία δυσκολεύονται οι μαθητές με Δ.Α.Φ), προσπαθεί να καλλιεργήσει και την ενσυναίσθηση των συμμαθητών, αλλά και να βοηθήσει και τον ίδιο το μαθητή να κατανοήσει καλύτερα τις ιδιαιτερότητές του. Έτσι, μπορεί να διευκολυνθεί και επιτευχθεί η μάθηση των μαθητών με ΔΑΦ στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση.