Das weisse Band

 (Η Λευκή Κορδέλα)

Palme d’Or

Cannes Festival 2009

Written and Directed

by

Michael Haneke

Χιλιάδες αριστοτεχνικές, αλλά επώδυνες βελονιές συνθέτουν αυτόν τον εξαίσιο καμβά,

που είναι η καινούργια ταινία του Haneke, του σκηνοθέτη, που λατρεύω να λατρεύω.

Η κατακλείδα του έργου απλή, κατανοητή, αληθινή, πέρα από κάθε αμφισβήτηση

και διαχρονική όσο ο ίδιος ο άνθρωπος!

Η βία γεννάει βία!

Η στρέβλωση, η στέρηση και απομάκρυνση από τους φυσικούς νόμους

κατά την διαπαιδαγώγηση του ατόμου και δη του μικρού και “αθώου” παιδιού,

μόνο στρεβλώσεις, ανωμαλίες και βίαιους-φασιστικούς χαρακτήρες μπορεί να μαιεύσει.

Επάνω σ’ αυτήν την θεμελιώδη αρχή βασίζονται όλα τα φασιστικά-κυριαρχικά καθεστώτα

ανά την υφήλιο.

Αλλά, αυτό είναι ένα θέμα, στο οποίο έχω αναφερθεί επανειλημμένα, 
με αφορμή είτε άλλες ταινίες, είτε πολιτικά δρώμενα.

Aς επανέλθω,λοιπόν, στον Haneke και στην “Λευκή Κορδέλα” του.

Τι είναι αυτή η περίφημη λευκή κορδέλα;

Είναι το σύμβολο της αγνότητας, που ο πάστορας της μικρής κωμόπολης,

όπου διαδραματίζεται η ιστορία, περνάει στα χέρια των παιδιών του

για να τούς υπενθυμίζει το ύψιστο καθήκον να παραμένουν αγνά.

Μακριά από όλα τα αμαρτήματα κατά την Καινή Διαθήκη.

Μια θεοκρατική αντίληψη, λοιπόν, διέπει όλα τα μέλη της ευυπόληπτης μικρής κοινωνίας,

η οποία, σαφώς είναι μια μικρογραφία σύμπασας της κοινωνίας

στην οποίαν διαβιεί το ανθρώπινο ον.

Τα νοήματα της ταινίας απλά και καθαρά σαν το γάργαρο νερό!

Πολλοί μεγάλοι σκηνοθέτες έχουν κάνει κινηματογραφικές διατριβές

στα τεράστια θέματα της κοινωνικής προκατάληψης, της κοινωνικής διάβρωσης,

της κοινωνικής υποκρισίας, της υποβόσκουσας βίας κλπ

Και πολλοί έχουν δώσει αριστουργήματα!

Έτσι αρκετοί, κριτικοί ταινιών και μη, παραλλήλισαν τον Haneke

με τον Carl Dreyer και τον Ingmar Bergman.

Εγώ θεωρώ, ότι ο Haneke, με τις ταινίες-αριστουργήματα της μέχρι τώρα πορείας του,

είναι μια σχολή από μόνος του.

Με την “Λευκή Κορδέλα” πατάει γερά στον γερμανικό ιμπρεσιονισμό,

για να δώσει το δικό του μοναδικό στίγμα στην 7η Τέχνη.

Συντονισμένα στην εντέλεια κάδρα, ακίνητη κάμερα, μαυρόασπρο αλλά θολό φιλμ,

χωρίς τη λάμψη του μαυρόασπρου αμερικανικού film noir,

ή του τέλειου contrast της γαλλικής nouvelle vague, με λόγια που αρθρώνονται

και λόγια που αποσιωπούνται,

με διάχυτο, καθαρό φωτισμό, που αποφεύγει τις γωνίες και τις βαριές φωτοσκιάσεις,

όλα στο φως του καθωσπρεπισμού και της εϋυποληψίας, 
αλλά με κλειστές πόρτες, σφραγισμένα παράθυρα, σφιγμένα στόματα

και μουντές, σκυθρωπές εκφράσεις,

ο Haneke κάνει μια πραγματεία επάνω στην υποτυπώδη ζωή και στην αληθινή ζωή,

στον κατ’ επίφασιν έρωτα, αλλά και στον αληθινό έρωτα, στα κατά συνθήκη ψεύδη

και στα ψεύδη που καταστρέφουν ολόκληρες κοινωνικές δομές.

Μια συγκλονιστική πραγματεία, μια αριστουργηματική ηθογραφία,

μια διεισδυτική ανάγνωση των κοινωνικών δρώμενων από καταβολής κόσμου!

Κι όλα αυτά τόσο απλά, απέριττα, λιτά, μινιμαλιστικά και σχεδόν βουβά!

Κι έχοντας κατορθώσει, όπως σε όλες του τις ταινίες,

να εκμαιεύσει το μέγιστο των δυνατοτήτων των ηθοποιών του!

Ένας σκηνοθέτης-δημιουργός, σύγχρονός μας,

στην πλήρη δημιουργική του άνθιση!

Μα, δεν είμαστε απίστευτα τυχεροί;

Κάτια Α. 2009 – 10