ΙΩΑΝΝΑ ΠΟΥΛΙΔΑΚΗ

1. Πώς ήταν οι σχέσεις των Ρώσων με το Βυζάντιο όταν κατέβηκαν από τη Σκανδιναβία;

Οι σχέσεις των Ρώσων με το Βυζάντιο όταν κατέβηκαν από την Σκανδιναβία ήταν αρχικά καλές.

2. Τι συνέβη το 860 μ.Χ. με το ρωσικό στόλο;

Ο ρωσικός στόλος επιτέθηκε εναντίον του Βυζαντίου. Λεηλάτησε τις ακτές και επιτέθηκε εναντίον της Κωνσταντινούπολης την ώρα που οι Βυζαντινοί πολεμούσαν με τους Άραβες. Παρόλα αυτά, οι Βυζαντινοί κατάφεραν να αποκρούσουν τις επιθέσεις των Ρώσων και τα επόμενα χρόνια έκαναν συμφωνίες ειρήνης και συνεργασίας μαζί τους.

3. Τι συνέβη όταν οι Ρώσοι βοήθησαν τους Βυζαντινούς εναντίον των Βουλγάρων;

Οι Ρώσοι αντί να επιστρέψουν τα εδάφη του Βυζαντίου που πήραν από τους Βουλγάρους τα κράτησαν για το δικό τους κράτος. Τότε οι Βυζαντινοί με αρχηγό τον Ιωάννη Τσιμισκή έκαναν πόλεμο μαζί τους και τα πήραν πίσω.

4. Τι συνέβη όταν οι Ρώσοι εκχριστιανίστηκαν;

Ανάμεσα στα δύο κράτη αναπτύχθηκαν στενές σχέσεις που ωφέλησαν και τους δύο. Οι Ρώσοι γνώρισαν τον βυζαντινό πολιτισμό και προόδευσαν ενώ οι Βυζαντινοί εξασφάλισαν ειρήνη και συνεργασία μαζί τους που κράτησε για πολλούς αιώνες.

1. Ποια συμφωνία είχαν κάνει οι Βούλγαροι προκειμένου να ζουν σε εδάφη του Βυζαντίου; Πώς την παραβίασαν;

Οι Βούλγαροι είχαν συμφωνήσει να μένουν σε εδάφη του Βυζαντίου με αντάλλαγμα να εμποδίζουν άλλους λαούς να εισβάλλουν σε αυτά τα εδάφη. Παραβίασαν όμως αυτή τη συμφωνία όταν ίδρυσαν κράτος και προσπάθησαν να προσαρτήσουν στο κράτος τους όλες τις περιοχές που ως τότε κατοικούσαν Σλάβοι.

2. Τι συνέβη όταν αρχηγός των Βουλγάρων ήταν:

   α) ο Κρούμος;

Οι Βούλγαροι έκαναν επιθέσεις στη Θράκη και έφτασαν μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Οι Βυζαντινοί κατάφεραν να αποκρούσουν αυτές τις επιθέσεις. Όμως σε μία από αυτές τις μάχες σκοτώθηκε ο βασιλιάς του Βυζαντίου Νικηφόρος Α’.

     β)   ο Βόγορης;

Την περίοδο που βασιλιάς των Βουλγάρων ήταν ο Βόγορης , οι σχέσεις του Βυζαντίου με τους Βουλγάρους ήταν πολύ καλές. Ο Βόγορης βαφτίστηκε χριστιανός όπως και πολλοί άλλοι. Επίσης, οι Βούλγαροι πήραν από τους Σλάβους το κυριλλικό αλφάβητο ενώ αντέγραψαν το Βυζάντιο στον τρόπο ζωής και διοίκησης του κράτους.

     γ)   ο Συμεών;

Όταν ο Συμεών έγινε βασιλιάς των Βουλγάρων ξανάρχισαν οι πόλεμοι με το Βυζάντιο. Όμως ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς τους αντιμετώπισε με τη βοήθεια των Ρώσων.

     δ)   ο Σαμουήλ;

Με αρχηγό τον Σαμουήλ οι Βούλγαροι έκαναν φοβερές καταστροφές στα βυζαντινά εδάφη και έφτασαν μέχρι την Πελοπόννησο. Ο στρατηγός Νικηφόρος Ουρανός όμως τους νίκησε στον Σπερχειό ποταμό, ενώ ο αυτοκράτορας Βασίλειος ο Β’ τους νίκησε στη μάχη του Κλειδιού στη Μακεδονία. Έτσι διαλύθηκε το Βουλγαρικό κράτος και τα εδάφη του έγιναν βυζαντινή επαρχία. Γι’ αυτό και ο Βασίλειος ο Β’ ονομάστηκε και βουλγαροκτόνος.

1. Πώς ήταν οι σχέσεις των Βυζαντινών με τους Σλάβους από τον 4ο ως τον 7ο αιώνα;

Οι σχέσεις των Βυζαντινών με τους Σλάβους από τον 4ο ως τον 7ο αιώνα δεν ήταν καλές εξαιτίας των επιθέσεων που έκαναν οι Σλάβοι μαζί με άλλους λαούς στις βυζαντινές περιοχές.

2. Ποιες ήταν οι σχέσεις του Βυζαντίου με τους Σλάβους της νότιας και βόρειας Βαλκανικής τον 8ο αιώνα;

Οι σχέσεις του Βυζαντίου με τους Σλάβους τον 8ο αιώνα βελτιώθηκαν.

Οι Σλάβοι της νότιας Βαλκανικής ενσωματώθηκαν στο Βυζάντιο, υιοθέτησαν τον τρόπο ζωής του και πολλοί από αυτούς βαφτίστηκαν χριστιανοί. Οι Βυζαντινοί τους έδωσαν γη να καλλιεργούν, τους χρησιμοποίησαν ως μισθοφόρους στον στρατό και έδωσαν δουλειά στους τεχνίτες τους.

Οι Σλάβοι της βόρειας Βαλκανικής οργάνωσαν δικά τους κράτη. Ωστόσο το σύστημα διοίκησής τους είχε επηρεαστεί από το βυζαντινό και διατηρούσαν καλές σχέσεις με το Βυζάντιο.

3. Τι ζήτησε ο Ρατισλάβος από τον αυτοκράτορα   Μιχαήλ Γ’ το 862 ; Δέχτηκε ο αυτοκράτορας;

Ο Ρατισλάβος ζήτησε από τον Μιχαήλ Γ’ να στείλει ιεραπόστολους για να διδάξουν στον λαό του τον χριστιανισμό. Ο αυτοκράτορας δέχτηκε και τότε ο πατριάρχης Φώτιος ανέθεσε αυτή την αποστολή σε δύο αδέλφια από την Θεσσαλονίκη, τον Κύριλλο και τον Μεθόδιο, επειδή ήξεραν τη σλαβική γλώσσα.

4. Να πεις με λίγα λόγια το έργο που έκαναν ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος για τους Σλάβους

Τα δύο αδέλφια εργάστηκαν επί 3 χρόνια για να οργανώσουν χριστιανική εκκλησία στη Μοραβία. Μάλιστα, επειδή η σλαβική γλώσσα δεν είχε γραφή, επινόησαν ένα σλαβικό αλφάβητο και μετέφρασαν σε απλό και κατανοητό λόγο τα ιερά κείμενα. Με τον τρόπο αυτό οι Σλάβοι εκχριστιανίστηκαν ενώ ανέπτυξαν και φιλικούς δεσμούς με το Βυζάντιο.

1. Ως πού έφταναν τα ανατολικά σύνορα και γιατί ήταν δύσκολη η προστασία τους;

Τα ανατολικά σύνορα του Βυζαντίου έφταναν μέχρι τον Περσικό κόλπο. Η προστασία τους ήταν δύσκολη γιατί οι γειτονικοί λαοί που ζούσαν εκεί έκαναν συνεχώς λεηλασίες και επιδρομές.

2. Τι ήταν οι Ακρίτες; Ποια αποστολή είχαν αναλάβει και πώς ζούσαν σε καιρό ειρήνης;

Οι Ακρίτες ήταν μόνιμοι φρουροί στα σύνορα του Βυζαντίου. Η αποστολή τους ήταν να αντιμετωπίζουν τις επιθέσεις από τους γειτονικούς λαούς. Για το σκοπό αυτό το κράτος που έδινε δωρεάν γη, άλογα και όπλα και δεν ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν φόρους. Όταν δεν πολεμούσαν καλλιεργούσαν τη γη τους, γυμνάζονταν και βοηθούσαν να χτιστούν κάστρα για την άμυνα των πόλεων.

3. Τι ξέρεις για τα ακριτικά τραγούδια; Ποιος ήταν ο πιο ξακουστός ακρίτας που εξυμνούσαν;

Ο λαός αγαπούσε, θαύμαζε και ένιωθε ως προστάτες του τους Ακρίτες. Γι’ αυτό τους υμνούσε στα ακριτικά τραγούδια. Τα τραγούδια αυτά μιλούν για τη ζωή και τα κατορθώματα των Ακριτών. Σώθηκαν γιατί μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά. Ο πιο ξακουστός Ακρίτας ήταν ο Βασίλειος Διγενής που τον θεωρούσαν απόγονο του Ηρακλή, του Αχιλλέα και του Μέγα Αλέξανδρου.

1. Ποιοι εκμεταλλεύτηκαν τους πολέμους ανάμεσα σε Πέρσες και Βυζαντινούς; Με ποιο τρόπο;

Τους πολέμους μεταξύ Περσών και Βυζαντινών εκμεταλλεύτηκαν οι Άραβες. Κατέλαβαν πολλά εδάφη, έκαναν πρωτεύουσά τους τη Δαμασκό και απειλούσαν συνεχώς το Βυζάντιο.

2. Πώς κατάφεραν οι Βυζαντινοί να σώσουν την Πόλη από τους Άραβες;

Οι Βυζαντινοί κατάφεραν να σώσουν την Πόλη από τους Άραβες χάρη σε ένα όπλο που ονομαζόταν «υγρό πυρ». Με αυτό έκαψαν μεγάλο μέρος του στόλου των Αράβων και τους ανάγκασαν να σταματήσουν την πολιορκία της Πόλης και να γυρίσουν πίσω στην πατρίδα τους.

3. Τι έκαναν οι Άραβες μετά την αποτυχία τους να κατακτήσουν την πόλη;

Οι Άραβες αφού δεν κατάφεραν να κατακτήσουν την Πόλη, κατέκτησαν την Αίγυπτο, την Καρχηδόνα και πέρασαν από την Αφρική στην Ισπανία. Από κει προσπάθησαν να προχωρήσουν και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όμως οι Φράγκοι με αρχηγό τον Κάρολο Μαρτέλο τους νίκησαν στο Πουατιέ της Γαλλίας και τους ανάγκασαν να γυρίσουν πίσω στην Ισπανία.

4. Γιατί οι Άραβες δεν κατάφεραν τελικά να κατακτήσουν τη Δυτική και κεντρική Ευρώπη;

Οι Άραβες δεν κατάφεραν να κατακτήσουν την Ευρώπη γιατί τους σταμάτησαν οι Βυζαντινοί στην Κωνσταντινούπολη και οι Φράγκοι στο Πουατιέ της Γαλλίας.

1. Τι συνέβη στην πρώτη εκστρατεία εναντίον των Περσών;

          Τι είχαν κάνει οι Πέρσες που εξόργισε τους Βυζαντινούς;

Στην πρώτη εκστρατεία ο Ηράκλειος ,οδηγώντας ο ίδιος τον στρατό του, διέσχισε όλη την Μικρά Ασία και πήγε να χτυπήσει τους Πέρσες κατευθείαν στην πρωτεύουσά τους. Οι Πέρσες με βασιλιά το Χοσρόη είχαν κατακτήσει τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο, Μάλιστα είχαν αιχμαλωτίσει τον Πατριάρχη Ιερουσολύμων και είχαν μεταφέρει τον Τίμιο Σταυρό στην πρωτεύουσά τους την Κτησιφώντα. Πίσω στην Κωνσταντινούπολη είχαν μείνει ο Πατριάρχης Σέργιος και ο μάγιστρος Βώνος για να την προστατεύσουν. Το σχέδιο πέτυχε και οι Πέρσες αναγκάστηκαν να φύγουν από τη Μικρά Ασία και να γυρίσουν πίσω στην Περσία.

2. Πώς αιφνιδίασαν οι Πέρσες τους Βυζαντινούς κατά τη διάρκεια της δεύτερης εκστρατείας;

Οι Πέρσες κατά τη διάρκεια της δεύτερης εκστρατείας εναντίον τους, αιφνιδίασαν τους Βυζαντινούς. Συνεννοήθηκαν με τους Αβάρους και πολιόρκησαν την Κωνσταντινούπολη από στεριά και θάλασσα. Ο Ηράκλειος βρισκόταν πολύ μακριά και δεν μπορούσε να επιστρέψει.

3. Να περιγράψετε με λίγα λόγια την πολιορκία της Πόλης από τους Πέρσες και τους Αβάρους. Πώς την αντιμετώπισαν οι Βυζαντινοί;

Ο Πατριάρχης Σέργιος και ο μάγιστρος Βώνος πρόσφεραν περισσότερα χρήματα στους Αβάρους για να λύσουν την πολιορκία. Εκείνοι όμως αρνήθηκαν και μάλιστα ζήτησαν από τους Βυζαντινούς να παραδοθούν. Χαρακτηριστικά τους είπαν «Δεν έχετε καμία ελπίδα να σωθείτε παρά μόνο αν γίνετε πουλιά και πετάξετε ή ψάρια και φύγετε κολυμπώντας». Οι Βυζαντινοί εξοργίστηκαν και πολέμησαν με ακόμη μεγαλύτερο θάρρος για να υπερασπιστούν την Πόλη. Απέκρουσαν τις επιθέσεις από τη στεριά ενώ με τα πολεμικά τους πλοία, τους δρόμωνες, βύθισαν τα πλοία των Αβάρων. Οι Πέρσες φοβήθηκαν, σταμάτησαν την πολιορκία και έφυγαν πίσω για τη χώρα τους. Η Πόλη σώθηκε.

4. Τι συνέβη μετά τη σωτηρία της Πόλης; Τι πέτυχε ο Ηράκλειος;

Οι κάτοικοι ήταν σίγουροι ότι τη σωτηρία της Πόλης τη χρωστούσαν στην Παναγία. Πήγαν λοιπόν στην Αγία Σοφία και όλη τη νύχτα έψαλλαν όρθιοι τον Ακάθιστο Ύμνο για να την ευχαριστήσουν.

Ο Ηράκλειος και οι στρατιώτες του όταν έμαθαν τα ευχάριστα νέα πήραν ακόμη μεγαλύτερο θάρρος και νίκησαν σε συνεχείς μάχες τους Πέρσες. Με τις νίκες αυτές :

α) Απελευθέρωσαν υποδουλωμένες περιοχές.

β) Ανάγκασαν τους Πέρσες να υπογράψουν συνθήκη ειρήνης.

γ) Πήραν πίσω τον Τίμιο Σταυρό.

Έτσι ο Ηράκλειος γύρισε πίσω στην Κωνσταντινούπολη θριαμβευτής.