ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 26ο ΣΕΛ. 87-89

  1. Ποιο είναι το σημαντικότερο ηφαίστειο στην Ελλάδα;

Το σημαντικότερο ηφαίστειο στην Ελλάδα είναι το ηφαίστειο της Θήρας (Σαντορίνης). Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο Μινωικός Πολιτισμός καταστράφηκε από ισχυρά κύματα (τσουνάμι) που δημιούργησε μια δυνατή έκρηξη αυτού του ηφαιστείου.

 

  1. Ποια ηφαίστεια λέμε ενεργά και ποια σβησμένα;

Ενεργά λέμε τα ηφαίστεια που έκαναν έκρηξη σε περιόδους που ο άνθρωπος έχει ιστορικές μαρτυρίες. Αντίθετα, σβησμένα λέμε τα ηφαίστεια που δραστηριοποιήθηκαν την προϊστορική εποχή, δηλαδή την εποχή από την οποία δεν υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες.

 

  1. Ποιες αλλαγές προκαλούν το γήινο ανάγλυφο τα ηφαίστεια και οι σεισμοί;

Τα ηφαίστεια και οι σεισμοί προκαλούν αλλαγές στο γήινο ανάγλυφο όπως ρήγματα (σπασίματα) , φαράγγια, κατολισθήσεις, βύθιση μεγάλων κομματιών ξηράς και ανύψωση κάποιων άλλων καθώς και δημιουργία νέων εδαφών από τη στερεοποίηση της λάβας στην επιφάνεια της γης (ηφαιστειογενή εδάφη)

 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 23ο ΣΕΛ. 70-71

  1. Ποια εσωτερικά προβλήματα δημιούργησαν οι πόλεμοι;

 

Οι πόλεμοι δημιούργησαν σοβαρά εσωτερικά προβλήματα στο Βυζάντιο. Τα σημαντικότερα ήταν:

α) Στην άμυνα: ο στρατός στα σύνορα αποδιοργανώθηκε.

β) Στην οικονομία: δεν υπήρχαν εργατικά χέρια στην ύπαιθρο.

γ) Στη δικαιοσύνη: οι νόμοι δεν εφαρμόζονταν το ίδιο για όλους.

δ) Στους μικροκαλλιεργητές: έγιναν δούλοι στα χωράφια των δυνατών.

 

  1. Ποιες αλλαγές έκανε ο Λέων ο Γ’ για να αντιμετωπίσει τα εσωτερικά προβλήματα:

 

   α)     στη διοίκηση των διαφόρων περιοχών

   β)     στην άμυνα των ακριτικών περιοχών

   γ)     στην καταγραφή της νομοθεσίας

   δ)     στην προστασία των γεωργών

   ε)       στα προνόμια της εκκλησίας

   στ)   στην τήρηση των νόμων

 

α) Χώρισε την αυτοκρατορία σε μεγάλες περιοχές που ονομάστηκαν «θέματα» και κάθε περιοχή είχε έναν στρατηγό που ήταν υπεύθυνος για την ασφάλειά της

 

β) Μοίρασε γη στους γεωργούς των ακριτικών περιοχών με την υποχρέωση να αναλάβουν την άμυνα όταν το Βυζάντιο δεχόταν επίθεση. Αυτοί ονομάστηκαν Ακρίτες.

 

γ) Μάζεψε όλους τους παλιούς νόμους, τους προσάρμοσε στις ανάγκες της εποχής και τους έγραψε σε απλή και κατανοητή γλώσσα. Τους δημοσίευσε μάλιστα σε ένα βιβλίο με τίτλο «Εκλογή».

 

δ) Με ένα νόμο που ονομάστηκε «γεωργικός νόμος»   προστάτευσε την περιουσία των μικροκαλλιεργητών και βελτίωσε τις συνθήκες ζωής τους στην ύπαιθρο.

 

ε) Αφαίρεσε προνόμια από την εκκλησία (π.χ. τη δημόσια εκπαίδευση) και επέβαλε φόρο στα κτήματά της.

 

στ) Ανέθεσε την τήρηση των νόμων σε δικαστές και θεωρούσε το έργο τους το σημαντικότερο από όλα.

  1. Πώς δέχτηκαν τις αλλαγές οι πολίτες;

Ο απλός λαός δέχτηκε τις αλλαγές με ανακούφιση. Αντίθετα οι πλούσιοι και οι μοναχοί δυσαρεστήθηκαν γιατί τα μέτρα αυτά τους εμπόδιζαν να κερδίζουν περισσότερα χρήματα.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25ο ΣΕΛ. 84-86

  1. Ποιες δυνάμεις έχουν διαμορφώσει το ανάγλυφο της γης;

Το ανάγλυφο, δηλαδή την εικόνα που παρουσιάζει η επιφάνεια της γης έχει διαμορφωθεί από δύο είδη δυνάμεων:

α) Οι δυνάμεις που προέρχονται από το εσωτερικό της (ηφαίστεια και σεισμοί)

β) Οι εξωτερικές δυνάμεις που δρουν στην επιφάνειά της (νερό και άνεμος)

 

  1. Να εξηγήσεις με δικά σου λόγια τι είναι η διάβρωση. Σε ποιες κατηγορίες τη χωρίζουμε;

Διάβρωση είναι το φαινόμενο που το έδαφος σιγά σιγά μειώνεται. Η διάβρωση χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:

α) Υδάτινη διάβρωση: αυτή που οφείλεται στο νερό (βροχή, χιόνι, ποτάμια, θάλασσες)

β) Αιολική διάβρωση: αυτή που οφείλεται στον άνεμο

 

  1. Ποιο έδαφος ονομάζεται προσχωσιγενές; Τι πλεονέκτημα έχει;

Προσχωσιγενές είναι το έδαφος που έχει υλικά τα οποία έχει μεταφέρει ο ποταμός καθώς κινείται ( χώματα, πετρώματα κτλ)

Το έδαφος αυτό είναι πολύ γόνιμο, δηλαδή κατάλληλο για καλλιέργειες.

 

  1. Ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες γίνονται αιτία να προκληθεί διάβρωση;

Δραστηριότητες όπως η καταστροφή των δασών με τις πυρκαγιές και την ανεξέλεγκτη υλοτομία, δηλαδή το υπερβολικό κόψιμο των δέντρων, καθώς και η υπερβόσκηση της βλάστηση από τα ζώα των κτηνοτρόφων γίνονται αιτία να προκληθεί διάβρωση από ανθρώπινη δραστηριότητα

 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22ο ΣΕΛ. 67 (μέρος ΙΙ: Οι Ρώσοι)

  1. Πώς ήταν οι σχέσεις των Ρώσων με το Βυζάντιο όταν κατέβηκαν από τη Σκανδιναβία;

Οι σχέσεις των Ρώσων με το Βυζάντιο όταν κατέβηκαν από την Σκανδιναβία ήταν αρχικά καλές.

 

  1. Τι συνέβη το 860 μ.Χ. με το ρωσικό στόλο;

Ο ρωσικός στόλος επιτέθηκε εναντίον του Βυζαντίου. Λεηλάτησε τις ακτές και επιτέθηκε εναντίον της Κωνσταντινούπολης την ώρα που οι Βυζαντινοί πολεμούσαν με τους Άραβες. Παρόλα αυτά, οι Βυζαντινοί κατάφεραν να αποκρούσουν τις επιθέσεις των Ρώσων και τα επόμενα χρόνια έκαναν συμφωνίες ειρήνης και συνεργασίας μαζί τους.

 

 

  1. Τι συνέβη όταν οι Ρώσοι βοήθησαν τους Βυζαντινούς εναντίον των Βουλγάρων;

Οι Ρώσοι αντί να επιστρέψουν τα εδάφη του Βυζαντίου που πήραν από τους Βουλγάρους τα κράτησαν για το δικό τους κράτος. Τότε οι Βυζαντινοί με αρχηγό τον Ιωάννη Τσιμισκή έκαναν πόλεμο μαζί τους και τα πήραν πίσω.

 

  1. Τι συνέβη όταν οι Ρώσοι εκχριστιανίστηκαν;

Ανάμεσα στα δύο κράτη αναπτύχθηκαν στενές σχέσεις που ωφέλησαν και τους δύο. Οι Ρώσοι γνώρισαν τον βυζαντινό πολιτισμό και προόδευσαν ενώ οι Βυζαντινοί εξασφάλισαν ειρήνη και συνεργασία μαζί τους που κράτησε για πολλούς αιώνες.

Κ.Π.Α ΚΕΦ 3 ΣΕΛ. 68-70

  1. Πώς λειτουργεί η δημοκρατία στα σύγχρονα κράτη;

Στα σύγχρονα κράτη επειδή οι πολίτες είναι πολλοί   και δεν μπορούν να αποφασίζουν οι ίδιοι για όλα τα θέματα, αναθέτουν την εξουσία στους αντιπροσώπους τους. Οι αντιπρόσωποι αυτοί λέγονται βουλευτές.

 

  1. Ποιες είναι οι βασικές αρμοδιότητες της βουλής;

Οι βασικές αρμοδιότητες της βουλής είναι δύο:

α) Η ψήφιση των νόμων (νομοθετικό έργο).

β) Ο έλεγχος της κυβέρνησης (κοινοβουλευτικός έλεγχος)

 

  1. Να περιγράψεις με λίγα λόγια πώς ψηφίζεται ένας νόμος

Η διαδικασία με την οποία ψηφίζεται ένας νόμος είναι η εξής:

Η κυβέρνηση, δηλαδή οι υπουργοί ή κάποιοι βουλευτές προτείνουν ένα σχέδιο νόμου στη βουλή (νομοσχέδιο). Στην αρχή το νομοσχέδιο αυτό συζητιέται σε μία επιτροπή της βουλής στην οποία συμμετέχουν βουλευτές από όλα τα κόμματα. Η επιτροπή συζητάει γι’ αυτό, λέει την άποψή της και αποφασίζει να θα το στείλει για ψήφιση. Αν η πλειοψηφία της επιτροπής δεχτεί να μπει σε ψηφοφορία αυτός ο νόμος τότε ψηφίζουν όλοι οι βουλευτές της βουλής (ολομέλεια). Για να γίνει νόμος πρέπει το νομοσχέδιο να ψηφιστεί από την πλειοψηφία των βουλευτών, δηλαδή από 151 βουλευτές.

  1. Να περιγράψεις με λίγα λόγια πώς οι βουλευτές ελέγχουν το κυβερνητικό έργο

Όταν κάποιοι πολίτες διαπιστώσουν ένα πρόβλημα στην περιοχή τους επικοινωνούν με τους βουλευτές τους για να τους ενημερώσουν. Οι βουλευτές στη συνέχεια μελετούν το θέμα και κάνουν ερώτηση προς τον αρμόδιο υπουργό της κυβέρνησης σχετικά με το πρόβλημα αυτό. Ο υπουργός τότε είναι υποχρεωμένος να απαντήσει στην ερώτηση.

 

 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22ο ΣΕΛ. 66-67 (μέρος Ι : Οι Βούλγαροι)

  1. Ποια συμφωνία είχαν κάνει οι Βούλγαροι προκειμένου να ζουν σε εδάφη του Βυζαντίου; Πώς την παραβίασαν;

Οι Βούλγαροι είχαν συμφωνήσει να μένουν σε εδάφη του Βυζαντίου με αντάλλαγμα να εμποδίζουν άλλους λαούς να εισβάλλουν σε αυτά τα εδάφη. Παραβίασαν όμως αυτή τη συμφωνία όταν ίδρυσαν κράτος και προσπάθησαν να προσαρτήσουν στο κράτος τους όλες τις περιοχές που ως τότε κατοικούσαν Σλάβοι.

 

  1. Τι συνέβη όταν αρχηγός των Βουλγάρων ήταν:

 

   α) ο Κρούμος;

Οι Βούλγαροι έκαναν επιθέσεις στη Θράκη και έφτασαν μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Οι Βυζαντινοί κατάφεραν να αποκρούσουν αυτές τις επιθέσεις. Όμως σε μία από αυτές τις μάχες σκοτώθηκε ο βασιλιάς του Βυζαντίου Νικηφόρος Α’.

 

     β)   ο Βόγορης;

Την περίοδο που βασιλιάς των Βουλγάρων ήταν ο Βόγορης , οι σχέσεις του Βυζαντίου με τους Βουλγάρους ήταν πολύ καλές. Ο Βόγορης βαφτίστηκε χριστιανός όπως και πολλοί άλλοι. Επίσης, οι Βούλγαροι πήραν από τους Σλάβους το κυριλλικό αλφάβητο ενώ αντέγραψαν το Βυζάντιο στον τρόπο ζωής και διοίκησης του κράτους.

 

     γ)   ο Συμεών;

Όταν ο Συμεών έγινε βασιλιάς των Βουλγάρων ξανάρχισαν οι πόλεμοι με το Βυζάντιο. Όμως ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς τους αντιμετώπισε με τη βοήθεια των Ρώσων.

     δ)   ο Σαμουήλ;

Με αρχηγό τον Σαμουήλ οι Βούλγαροι έκαναν φοβερές καταστροφές στα βυζαντινά εδάφη και έφτασαν μέχρι την Πελοπόννησο. Ο στρατηγός Νικηφόρος Ουρανός όμως τους νίκησε στον Σπερχειό ποταμό, ενώ ο αυτοκράτορας Βασίλειος ο Β’ τους νίκησε στη μάχη του Κλειδιού στη Μακεδονία. Έτσι διαλύθηκε το Βουλγαρικό κράτος και τα εδάφη του έγιναν βυζαντινή επαρχία. Γι’ αυτό και ο Βασίλειος ο Β’ ονομάστηκε και βουλγαροκτόνος.

 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21ο ΣΕΛ. 64

  1. Πώς ήταν οι σχέσεις των Βυζαντινών με τους Σλάβους από τον 4ο ως τον 7ο αιώνα;

Οι σχέσεις των Βυζαντινών με τους Σλάβους από τον 4ο ως τον 7ο αιώνα δεν ήταν καλές εξαιτίας των επιθέσεων που έκαναν οι Σλάβοι μαζί με άλλους λαούς στις βυζαντινές περιοχές.

 

  1. Ποιες ήταν οι σχέσεις του Βυζαντίου με τους Σλάβους της νότιας και βόρειας Βαλκανικής τον 8ο αιώνα;

Οι σχέσεις του Βυζαντίου με τους Σλάβους τον 8ο αιώνα βελτιώθηκαν.

Οι Σλάβοι της νότιας Βαλκανικής ενσωματώθηκαν στο Βυζάντιο, υιοθέτησαν τον τρόπο ζωής του και πολλοί από αυτούς βαφτίστηκαν χριστιανοί. Οι Βυζαντινοί τους έδωσαν γη να καλλιεργούν, τους χρησιμοποίησαν ως μισθοφόρους στον στρατό και έδωσαν δουλειά στους τεχνίτες τους.

Οι Σλάβοι της βόρειας Βαλκανικής οργάνωσαν δικά τους κράτη. Ωστόσο το σύστημα διοίκησής τους είχε επηρεαστεί από το βυζαντινό και διατηρούσαν καλές σχέσεις με το Βυζάντιο.

 

  1. Τι ζήτησε ο Ρατισλάβος από τον αυτοκράτορα   Μιχαήλ Γ’ το 862 ; Δέχτηκε ο αυτοκράτορας;

Ο Ρατισλάβος ζήτησε από τον Μιχαήλ Γ’ να στείλει ιεραπόστολους για να διδάξουν στον λαό του τον χριστιανισμό. Ο αυτοκράτορας δέχτηκε και τότε ο πατριάρχης Φώτιος ανέθεσε αυτή την αποστολή σε δύο αδέλφια από την Θεσσαλονίκη, τον Κύριλλο και τον Μεθόδιο, επειδή ήξεραν τη σλαβική γλώσσα.

 

  1. Να πεις με λίγα λόγια το έργο που έκαναν ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος για τους Σλάβους

Τα δύο αδέλφια εργάστηκαν επί 3 χρόνια για να οργανώσουν χριστιανική εκκλησία στη Μοραβία. Μάλιστα, επειδή η σλαβική γλώσσα δεν είχε γραφή, επινόησαν ένα σλαβικό αλφάβητο και μετέφρασαν σε απλό και κατανοητό λόγο τα ιερά κείμενα. Με τον τρόπο αυτό οι Σλάβοι εκχριστιανίστηκαν ενώ ανέπτυξαν και φιλικούς δεσμούς με το Βυζάντιο.

 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20ο ΣΕΛ. 61

 

  1. Ως πού έφταναν τα ανατολικά σύνορα και γιατί ήταν δύσκολη η προστασία τους;

Τα ανατολικά σύνορα του Βυζαντίου έφταναν μέχρι τον Περσικό κόλπο. Η προστασία τους ήταν δύσκολη γιατί οι γειτονικοί λαοί που ζούσαν εκεί έκαναν συνεχώς λεηλασίες και επιδρομές.

 

  1. Τι ήταν οι Ακρίτες; Ποια αποστολή είχαν αναλάβει και πώς ζούσαν σε καιρό ειρήνης;

Οι Ακρίτες ήταν μόνιμοι φρουροί στα σύνορα του Βυζαντίου. Η αποστολή τους ήταν να αντιμετωπίζουν τις επιθέσεις από τους γειτονικούς λαούς. Για το σκοπό αυτό το κράτος που έδινε δωρεάν γη, άλογα και όπλα και δεν ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν φόρους. Όταν δεν πολεμούσαν καλλιεργούσαν τη γη τους, γυμνάζονταν και βοηθούσαν να χτιστούν κάστρα για την άμυνα των πόλεων.

 

  1. Τι ξέρεις για τα ακριτικά τραγούδια; Ποιος ήταν ο πιο ξακουστός ακρίτας που εξυμνούσαν;

Ο λαός αγαπούσε, θαύμαζε και ένιωθε ως προστάτες του τους Ακρίτες. Γι’ αυτό τους υμνούσε στα ακριτικά τραγούδια. Τα τραγούδια αυτά μιλούν για τη ζωή και τα κατορθώματα των Ακριτών. Σώθηκαν γιατί μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά. Ο πιο ξακουστός Ακρίτας ήταν ο Βασίλειος Διγενής που τον θεωρούσαν απόγονο του Ηρακλή, του Αχιλλέα και του Μέγα Αλέξανδρου.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19ο ΣΕΛ. 58-59

  1. Ποιοι εκμεταλλεύτηκαν τους πολέμους ανάμεσα σε Πέρσες και Βυζαντινούς; Με ποιο τρόπο;

Τους πολέμους μεταξύ Περσών και Βυζαντινών εκμεταλλεύτηκαν οι Άραβες. Κατέλαβαν πολλά εδάφη, έκαναν πρωτεύουσά τους τη Δαμασκό και απειλούσαν συνεχώς το Βυζάντιο.

 

 

  1. Πώς κατάφεραν οι Βυζαντινοί να σώσουν την Πόλη από τους Άραβες;

Οι Βυζαντινοί κατάφεραν να σώσουν την Πόλη από τους Άραβες χάρη σε ένα όπλο που ονομαζόταν «υγρό πυρ». Με αυτό έκαψαν μεγάλο μέρος του στόλου των Αράβων και τους ανάγκασαν να σταματήσουν την πολιορκία της Πόλης και να γυρίσουν πίσω στην πατρίδα τους.

 

  1. Τι έκαναν οι Άραβες μετά την αποτυχία τους να κατακτήσουν την πόλη;

Οι Άραβες αφού δεν κατάφεραν να κατακτήσουν την Πόλη, κατέκτησαν την Αίγυπτο, την Καρχηδόνα και πέρασαν από την Αφρική στην Ισπανία. Από κει προσπάθησαν να προχωρήσουν και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όμως οι Φράγκοι με αρχηγό τον Κάρολο Μαρτέλο τους νίκησαν στο Πουατιέ της Γαλλίας και τους ανάγκασαν να γυρίσουν πίσω στην Ισπανία.

 

  1. Γιατί οι Άραβες δεν κατάφεραν τελικά να κατακτήσουν τη Δυτική και κεντρική Ευρώπη;

Οι Άραβες δεν κατάφεραν να κατακτήσουν την Ευρώπη γιατί τους σταμάτησαν οι Βυζαντινοί στην Κωνσταντινούπολη και οι Φράγκοι στο Πουατιέ της Γαλλίας.

 

Κ.Π.Α ΚΕΦ 2, ΕΝΟΤΗΤΑ Γ ΣΕΛ. 64-66

  1. Τι είναι τα πολιτικά κόμματα;

Τα πολιτικά κόμματα είναι ενώσεις πολιτών που σκοπό έχουν να αναλάβουν την κυβέρνηση της χώρας.

 

  1. Τι ψηφίζουν οι πολίτες κάθε 4 χρόνια και τι ψηφίζουν οι βουλευτές κάθε 5 χρόνια;

Οι πολίτες κάθε 4 χρόνια ψηφίζουν τους αντιπροσώπους τους, δηλαδή τους βουλευτές και οι βουλευτές κάθε 5 χρόνια ψηφίζουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας που είναι ο αρχηγός του κράτους.

 

  1. Πώς αναδεικνύεται το συμβούλιο της τάξης; Τι αρμοδιότητες έχει;

Το συμβούλιο της τάξης (μαθητικό συμβούλιο) αναδεικνύεται με εκλογές. Οι αρμοδιότητές του είναι να ενημερώνει τους μαθητές για τα προβλήματα της τάξης και του σχολείου και να μεταφέρει την άποψη της τάξης στο σύλλογο διδασκόντων, δηλαδή στους δασκάλους και τον διευθυντή του σχολείου.