1. Τι είναι η αστυφιλία και πού οφείλεται;

Αστυφυλία είναι η μετακίνηση των πληθυσμών της υπαίθρου προς τις μεγάλες πόλεις.

Οφείλεται σε κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες. Κοινωνικοί παράγοντες π.χ. είναι η ανάγκη για καλύτερη ποιότητα ζωής και ανασφάλεια που νιώθουν πολλοί κάτοικοι των απομακρυσμένων περιοχών για την έλλειψη άμεσης πρόσβασης σε κέντρα υγείας. Οικονομικοί παράγοντες είναι η αναζήτηση εργασίας και η ανάπτυξη των πόλεων σε σχέση με την ύπαιθρο.

2. Ποιες είναι οι συνέπειες της αστυφιλίας;

Συνέπειες της αστυφιλίας είναι η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού των πόλεων και η ανάπτυξή τους σε βάρος της υπαίθρου που ερημώνεται.

3. Ποια ιδιαιτερότητα παρουσιάζει η αστυφιλία στην Ελλάδα;

Η ιδιαιτερότητα της αστυφυλίας στην Ελλάδα είναι ότι οι κάτοικοι της περιφέρειας δεν έχουν συγκεντρωθεί ομοιόμορφα σε όλες τις μεγάλες πόλεις αλλά κυρίως στις δύο μεγαλύτερες, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Αυτό με τη σειρά του δημιουργεί πολλά προβλήματα τόσο στην ανάπτυξη των διαφόρων περιοχών της Ελλάδας όσο και στις ίδιες τις δύο μεγάλες πόλεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά πολεοδομικά, συγκοινωνιακά και περιβαλλοντικά προβλήματα.

4. Με ποιο τρόπο προσπαθούν κάποιες περιοχές της Ελλάδας να αποφύγουν την αστικοποίηση;

Πολλές περιοχές της Ελλάδας προσπαθούν να εμποδίσουν την αστικοποίηση του πληθυσμού και την ερήμωσή τους διατηρώντας τον παραδοσιακό τρόπο ζωής, προβάλλοντας τις φυσικές ομορφιές του τόπου τους και κάνοντας το περιβάλλον πιο όμορφο και φιλικό για τους κατοίκους. Ακόμη προβάλλουν τα προϊόντα τους και διοργανώνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις για να   επιτύχουν οικονομική ανάπτυξη και να προσελκύσουν επισκέπτες και από άλλα μέρη.

1. Ποια στοιχεία της Ελλάδας βοήθησαν την ανάπτυξη του πολιτισμού της από τα αρχαία χρόνια;

Τα στοιχεία που βοήθησαν την ανάπτυξη του ελληνικού πολιτισμού από τα αρχαία χρόνια είναι η σπουδαία γεωγραφική της θέσης (βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων), το πολύ καλό κλίμα της (εύκρατο μεσογειακό), η θάλασσα και η ανάπτυξη του εμπορίου που βοήθησε την επικοινωνία με τους άλλους λαούς.

2. Τι είναι η απογραφή πληθυσμού και ποιος την κάνει;

Απογραφή του πληθυσμού σημαίνει καταμέτρηση των κατοίκων της χώρας καθώς και συγκέντρωση διαφόρων άλλων πληροφοριών για τους κατοίκους αυτούς (φύλο, ηλικίες, μόρφωση, τόπος διαμονής κτλ). Γίνεται κάθε 10 χρόνια από της Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ).

3. Τι είναι η μετανάστευση και η παλιννόστηση;

Μετανάστευση σημαίνει εγκατάσταση των ανθρώπων σε άλλη χώρα από αυτή που γεννήθηκαν με τη θέλησή τους. Οι άνθρωποι αυτοί ονομάζονται μετανάστες. Συνήθως η μετανάστευση γίνεται για την αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Παλιννόστηση σημαίνει επιστροφή των μεταναστών στην πατρίδα τους μετά από κάποια χρόνια. Οι άνθρωποι αυτοί ονομάζονται παλιννοστούντες.

4. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι η Ελλάδα έχει δημογραφικό πρόβλημα;

Δημογραφικό πρόβλημα σημαίνει ότι οι γεννήσεις κάθε χρόνο είναι λιγότερες από τους θανάτους. Αυτό δημιουργεί μια σειρά από άλλα προβλήματα όπως γήρανση του πληθυσμού, αύξηση των δαπανών για υγειονομική περίθαλψη και συντάξεις, λιγότερους εργαζόμενους στην αγορά εργασίας και στις ένοπλες δυνάμεις καθώς και μείωση του πληθυσμού.

1. Ποιες καταστροφές οφείλονται σε φυσικά αίτια; Πώς πρέπει να τις αντιμετωπίζει ο άνθρωπος;

Οι καταστροφές που οφείλονται σε φυσικά αίτια είναι αυτές που ο άνθρωπος δεν μπορεί να αποτρέψει γιατί προκαλούνται από φυσικά φαινόμενα. Ο άνθρωπος αυτό που πρέπει να κάνει είναι να προσπαθεί να περιορίσει τις συνέπειές τους.

2. Να αναφέρεις τρεις τρόπους με τους οποίους μπορεί να πάρει φωτιά ένα δάσος

α) Ένας κεραυνός που πέφτει στο δάσος.

β) Γερασμένη ξερή βλάστηση που βρίσκεται σε πολύ υψηλή θερμοκρασία.

γ) Κομμάτι γυαλί που συγκεντρώνει τις ακτίνες του ήλιου σε ένα σημείο και προκαλεί φωτιά.

3. Τι είναι ανάφλεξη και τι αυτανάφλεξη στο δάσος; Πότε συμβαίνουν;

Ανάφλεξη σημαίνει ξαφνική και απότομη μετάδοση φλόγας. Αυτανάφλεξη είναι η αυτόματη ανάφλεξη ενός εύφλευκτου υλικού που παίρνει φωτιά από μόνο του. Και τα δύο αυτά φαινόμενα συμβαίνουν όταν η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή.

1. Ποιο είναι το σημαντικότερο ηφαίστειο στην Ελλάδα;

Το σημαντικότερο ηφαίστειο στην Ελλάδα είναι το ηφαίστειο της Θήρας (Σαντορίνης). Πολλοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο Μινωικός Πολιτισμός καταστράφηκε από ισχυρά κύματα (τσουνάμι) που δημιούργησε μια δυνατή έκρηξη αυτού του ηφαιστείου.

2. Ποια ηφαίστεια λέμε ενεργά και ποια σβησμένα;

Ενεργά λέμε τα ηφαίστεια που έκαναν έκρηξη σε περιόδους που ο άνθρωπος έχει ιστορικές μαρτυρίες. Αντίθετα, σβησμένα λέμε τα ηφαίστεια που δραστηριοποιήθηκαν την προϊστορική εποχή, δηλαδή την εποχή από την οποία δεν υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες.

3. Ποιες αλλαγές προκαλούν το γήινο ανάγλυφο τα ηφαίστεια και οι σεισμοί;

Τα ηφαίστεια και οι σεισμοί προκαλούν αλλαγές στο γήινο ανάγλυφο όπως ρήγματα (σπασίματα) , φαράγγια, κατολισθήσεις, βύθιση μεγάλων κομματιών ξηράς και ανύψωση κάποιων άλλων καθώς και δημιουργία νέων εδαφών από τη στερεοποίηση της λάβας στην επιφάνεια της γης (ηφαιστειογενή εδάφη)

1. Ποιες δυνάμεις έχουν διαμορφώσει το ανάγλυφο της γης;

Το ανάγλυφο, δηλαδή την εικόνα που παρουσιάζει η επιφάνεια της γης έχει διαμορφωθεί από δύο είδη δυνάμεων:

α) Οι δυνάμεις που προέρχονται από το εσωτερικό της (ηφαίστεια και σεισμοί)

β) Οι εξωτερικές δυνάμεις που δρουν στην επιφάνειά της (νερό και άνεμος)

2. Να εξηγήσεις με δικά σου λόγια τι είναι η διάβρωση. Σε ποιες κατηγορίες τη χωρίζουμε;

Διάβρωση είναι το φαινόμενο που το έδαφος σιγά σιγά μειώνεται. Η διάβρωση χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:

α) Υδάτινη διάβρωση: αυτή που οφείλεται στο νερό (βροχή, χιόνι, ποτάμια, θάλασσες)

β) Αιολική διάβρωση: αυτή που οφείλεται στον άνεμο

3. Ποιο έδαφος ονομάζεται προσχωσιγενές; Τι πλεονέκτημα έχει;

Προσχωσιγενές είναι το έδαφος που έχει υλικά τα οποία έχει μεταφέρει ο ποταμός καθώς κινείται ( χώματα, πετρώματα κτλ)

Το έδαφος αυτό είναι πολύ γόνιμο, δηλαδή κατάλληλο για καλλιέργειες.

4. Ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες γίνονται αιτία να προκληθεί διάβρωση;

Δραστηριότητες όπως η καταστροφή των δασών με τις πυρκαγιές και την ανεξέλεγκτη υλοτομία, δηλαδή το υπερβολικό κόψιμο των δέντρων, καθώς και η υπερβόσκηση της βλάστηση από τα ζώα των κτηνοτρόφων γίνονται αιτία να προκληθεί διάβρωση από ανθρώπινη δραστηριότητα

1. Τι είναι το οικοσύστημα; Ποια είναι τα βιοτικά και τα αβιοτικά στοιχεία του;

Οικοσύστημα είναι το σύνολο των βιοτικών και αβιοτικών στοιχείων ενός τόπου.

Βιοτικά στοιχεία είναι αυτά που έχουν ζωή, δηλαδή τα φυτά και τα ζώα.

Αβιοτικά στοιχεία είναι αυτά που δεν έχουν ζωή όπως το χώμα, το νερό, ο αέρας, η θερμοκρασία, κτλ.

2. Τι είδους οικοσυστήματα συναντά κανείς στον ελληνικό χώρο; Πού οφείλεται η

   ποικιλομορφία τους;

Στον ελληνικό χώρο συναντά κανείς τεσσάρων ειδών οικοσυστήματα:

α) Ορεινά

β) Πεδινά

γ) Νησιωτικά

δ) Θαλάσσια

Η ποικιλομορφία τους οφείλεται στο πλούσιο ανάγλυφο της Ελλάδας.

1. Γιατί είναι τόσο σημαντικό το γλυκό νερό; Ποιες είναι οι τρεις βασικές χρήσεις του;

Το γλυκό νερό είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της ζωής πάνω στη γη. Οι τρεις βασικές χρήσεις του είναι η ύδρευση, η άρδευση και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια.

2. Τι κατασκευάζουν οι άνθρωποι για να αξιοποιήσουν καλύτερα το γλυκό νερό;

Οι άνθρωποι για να αξιοποιήσουν καλύτερα το γλυκό νερό κατασκευάζουν φράγματα, τεχνητές λίμνες και μικρές δεξαμενές.

3. Για ποιους λόγους αποξηραίνονται κάποιες λίμνες;

Κάποιες λίμνες αποξηραίνονται είτε για να καταπολεμηθεί η ελονοσία (μια ασθένεια που μεταδίδεται από τα κουνούπια) είτε για να δημιουργηθούν περισσότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

4. Τι διαφορά έχει η ύδρευση από την άρδευση;

Ύδρευση είναι η παροχή γλυκού νερού σε πόλεις και χωριά για οικιακή χρήση στα σπίτια και σε άλλα κτίρια.

Άρδευση είναι η χρήση του γλυκού νερού για να ποτίσουν τις καλλιέργειες.

1. Ποιες είναι οι 5 μεγαλύτερες λίμνες της Ελλάδας και πού βρίσκεται η κάθε μία;

α) Τριχωνίδα – Στερεά Ελλάδα

β) Βόλβη – Μακεδονία

γ) Βεγορίτιδα – Μακεδονία

δ) Βιστωνίδα – Θράκη

ε) Κορώνεια ( ή αλλιώς λίμνη Λαγκαδά) – Μακεδονία

2. Ποια ζώα και φυτά περιλαμβάνουν συνήθως η πανίδα και η χλωρίδα των λιμνών;

Τα ζώα που ζουν στις λίμνες είναι συνήθως ψάρια, πουλιά και ερπετά.

Τα φυτά που περιλαμβάνονται στη χλωρίδα μιας λίμνης είναι συνήθως νούφαρα, καλάμια, ψαθιά, κουμαριές και θυμάρια

3. Ποιες λίμνες της Ελλάδας ανήκουν και σε γειτονικές χώρες;

Η μικρή Πρέσπα και η μεγάλη Πρέσπα.

4. Τι είναι οι λιμνοθάλασσες; Ποια είναι η σημαντικότερη στην Ελλάδα και με τι ασχολούνται πολλοί κάτοικοι εκεί;

Λιμνοθάλασσες είναι περιοχές κοντά σε εκβολές ποταμών όπου ανακατεύεται το γλυκό νερό των ποταμών με το αλμυρό νερό της θάλασσας. Η πιο σημαντική λιμνοθάλασσα της Ελλάδας είναι η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Πολλοί κάτοικοι εκεί ασχολούνται με την ιχθυοκαλλιέργεια, δηλαδή την εκτροφή ψαριών σε ιχθυοτροφεία. Εκεί εκτρέφονται ψάρια όπως κέφαλοι, λαυράκια και τσιπούρες.

1. Ποια είναι τα 3 μέρη ενός ποταμού; Να περιγράψεις με λίγα λόγια το καθένα

Τα σημαντικότερα μέρη ενός ποταμού είναι:

α) Πηγές: είναι το μέρος του ποταμού που βρίσκεται ψηλά στα βουνά όπου υπάρχουν μεγάλες ποσότητες χιονιού και νερού.

β) Κυρίως ροή: είναι το μεγαλύτερο μέρος του ποταμού που ξεκινάει από τις πηγές και φτάνει ως τη θάλασσα. Στο μέρος αυτό του ποταμού συνήθως   υπάρχουν και μικρότερα ποτάμια που ενώνονται με τον ποταμό και έτσι αυξάνεται η ποσότητα του νερού που καταλήγει στη θάλασσα. Τα ποτάμια αυτά λέγονται παραπόταμοι.

γ) Εκβολές: είναι το σημείο όπου ο ποταμός καταλήγει στη θάλασσα. Συνήθως αυτό το τμήμα χωρίζεται σε μικρότερα τμήματα που σχηματίζουν ένα Δέλτα. Στο Δέλτα του ποταμού ζουν πολλά σπάνια είδη πουλιών και φυτών, γι΄αυτό παρουσιάζει τεράστιο οικολογικό ενδιαφέρον.

2. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των ελληνικών ποταμών;

Τα ελληνικά ποτάμια είναι μικρά σε μήκος, διανύουν μικρή απόσταση έως ότου καταλήξουν στη θάλασσα και μεταφέρουν πολύ νερό κυρίως το φθινόπωρο και τον χειμώνα όταν βρέχει. Τα μεγαλύτερα από αυτά πηγάζουν από την οροσειρά της Πίνδου και καταλήγουν είτε το Αιγαίο είτε στο Ιόνιο πέλαγος.

3. Να αναφέρεις τα 5 μεγαλύτερα σε μήκος ελληνικά ποτάμια και σε ποια θάλασσα εκβάλλουν

Τα μεγαλύτερα ελληνικά ποτάμια είναι ο Αλιάκμονας, ο Πηνειός, ο Αχελώος, ο Έβρος και ο Νέστος.

Από αυτά μόνο ο Αχελώος εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος. Τα άλλα τέσσερα εκβάλλουν στο Αιγαίο.

1. Τι διαφορά έχει ο καιρός από το κλίμα; Ποιοι επιστήμονες ασχολούνται με την πρόγνωση του καιρού;

Καιρός είναι οι συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή για ένα μικρό χρονικό διάστημα.

Κλίμα είναι οι συνθήκες που επικρατούν σε μια περιοχή κάθε εποχή και επαναλαμβάνονται για πολλά χρόνια.

Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την πρόγνωση του καιρού λέγονται μετεωρολόγοι.

2. Τι κλίμα έχει η Ελλάδα γενικά; Πώς ονομάζεται;

Στην Ελλάδα οι χειμώνες είναι ήπιοι και υγροί, δηλαδή δεν έχει πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και βρέχει. Τα καλοκαίρια είναι θερμά και ξηρά, δηλαδή κάνει ζέστη και σπάνια βρέχει. Το κλίμα αυτό ονομάζεται εύκρατο μεσογειακό.

3. Πώς επηρεάζουν το κλίμα η απόσταση από τη θάλασσα και το υψόμετρο;

Οι περιοχές που είναι κοντά στη θάλασσα και σε μικρό υψόμετρο έχουν πιο ήπιους χειμώνες, ενώ οι περιοχές που βρίσκονται σε μεγάλο υψόμετρο  και πιο μακριά από τη θάλασσα έχουν πιο ψυχρό κλίμα.

4. Τι είναι τα μελτέμια;

Τα μελτέμια είναι βόρειοι άνεμοι που πνέουν στο Αιγαίο τον Αύγουστο.