Ιστορία του Σχολείου μας

1 Δημοτικό σχολείο Νεάπολης Λασιθίου

Το σημερινό 1ο  Δημοτικό Σχολείο Νεαπόλεως προήλθε από την μετατροπή του τετρατάξιου Δημ. Σχολείου Αρρένων της πόλης σε 1ο  τετρατάξιο μικτό Δημ. Σχολείο (Διάταγμα 434/14-12-1929). Το σχολείο προήχθη στη συνέχεια σε πεντατάξιο (Διάταγμα 272/1-10-1952) και αργότερα σε εξατάξιο. Από το 1929 το 1ο Δημοτικό Σχολείο στεγάζεται σε δημόσιο διδακτήριο που ανεγέρθηκε με δαπάνη του Οργανισμού Διοικήσεως Εκκλησιαστικής Περιουσίας Λασιθίου.

Σύμφωνα με το αρχειακό υλικό «το Σχολείον ιδρύθη υπό του Κράτους ως 4/τάξιον Αρρένων και 2/ταξιον Παρθεναγωγείον τω 1899. Το 1909 έγινεν το Αον Πεντατάξιον  Αρρένων. Το 1910 έγινεν 6/τάξιον, οπότε κατηργήθη το Ελληνικόν Σχολείον και έγινεν χωρισμός της εκπαιδεύσεως εις Δημοτικήν 6/χρονον και ωνομάσθη Ανώτερον Δημοτικόν Σχολείον. Όλα τα λοιπά σχολεία του Επάνω Μεραμβέλλου περιορίσθησαν εις 4/τάξια. Εις το Ανώτερον Νεαπόλεως προσήρχοντο οι απόφοιτοι της Δης τάξεως των λοιπών σχολείων προς συπλήρωσιν των γνώσεών των. Το 1919 υπεβιβάσθη εις 4/τάξιον. Το 1929 μετετράπη εις Αον 4/ταξιοον μικτόν και το 1952 εσταγάσθη εις ένα διαμέρισμα του στρατώνος.

Επί Πλαστήρα, με την επιτόπιον επίσκεψιν του, διετάχθη η στέγασίς του εις το τότε Διοικητήριον του Νομού, όπου τώρα στεγάζεται το Εθνικόν Ορφανοτροφείον Αρρένων  Λασιθίου μέχρι το 1929 οπότε και ανηγέρθη το σημερινόν νεόδμητον Διδακτήριο τύπου 6/ταξίου. Εις συνεδρίασιν των Προυχόντων της πόλεως  προεδρεύοντος του αειμνήστου Θεοφιλεστάτου Διονυσίου Μαραγκουδάκη, Επισκόπου Πέτρας, επρόκειτο να διατεθεί χρηματικόν ποσόν 1.200.000 δρχ. παρά του Οργανισμού Διοικήσεως Εκκλησιαστικής Περιουσίας προς ίδρυσιν Σανατορίου εις θέσιν «Ποτάμους» με πρωτοβουλίαν του φυματολόγου ιατρού Ματθαιάκη και της Μαρίας Αμαριώτου, τέως εκπαιδευτικού Συμβούλου. Κατά την συνεδρίασιν ταύτην, ο τότε διευθυντής του Σχολείου Ζαχαρίας Καμαράτος και πρόεδρος του Διδασκαλικού Συλλόγου Μεραμβέλλου υπεστήριξεν την άποψιν να διαταθεί το ποσόν τούτο δια την ίδρυσιν Δημοτικών Σχολείων εις τας έδρας των επαρχιών του Νομού ειπών αυτολεξί τα  εξής: «Δεν μας αρκεί  κύριοι ένα σανατόριον, θέλομεν πολλά, όταν τα παιδιά του λαού με τον υποσιτισμόν μάλιστα με τον οποίον διαβιούν  στριμώχνωνται στις ανήλιες, υγρές και ανθυγιεινές τρώγλες, όπως είναι σήμερον τα οικήματα που λέγονται Σχολικά Κτήρια. Η ίδρυσις υγιεινών σχολείων, εις τα οποία θα διαβιούν τα παιδιά μας επί 6 και 8 ώρας καθ’ ημέραν, θα εξασφαλίσει πλήρη υγείαν εις αυτά ώστε το σανατόριον να περιττεύη απολύτως».

Την άποψην ταύτην υπεστήριξαν ο Αείμνηστος ιατρός Αντώνιος Φθενάκης, μέλος της Μοναστηριακής Επιτροπής, ο Αείμνηστος Γεώργιος Παπαμαστοράκης διατελέσας και Υπουργός επί Κρητικής Πολιτείας και ο Αείμνηστος Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Πέτρας Δ. Μαραγκουδάκης και η Συνεδριάσις απεφάσισεν να διατεθούν τα χρήματα δια την ίδρυσιν των Δημοτικών Σχολείων: Νεαπόλεως, Αγίου Νικολάου, Τζερμιάδων και Βιάννου. Και η εκτέλεσις δεν εβράδυνεν να πραγματοποιηθή. Ούτω στεγάζονται σήμερον τα Δημοτικά Σχολεία Νεαπόλεως, Αγίου Νικολάου, Τζερμιάδων και Βιάννου εις τα περίλαμπρα, υγιεινά και τέλεια από πάσης απόψεως  σημερινά διδακτήρια. Τα σχέδια των διδακτηρίων τούτων είναι Γερμανικού Τύπου τα οποία επρομηθεύθησαν αι σχολικαί Εφορείαι υπό του Σεβ. Υπουργείου Παιδείας. Δια την ανέγερσιν του διδακτηρίου του Αου Δημοτικού Σχολείου Νεαπόλεως και το Δημόσιον ήλθεν αρωγός.