Η Πτολεμαΐδα είναι πόλη της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης στην δυτική Μακεδονία και η έδρα του δήμου Εορδαίας. Απέχει περίπου 28 χιλιόμετρα από την Κοζάνη, πρωτεύουσα της Π.Ε., και είναι η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Π.Ε. και της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Χαρακτηρίζεται ως ενεργειακό κέντρο της Ελλάδος λόγω των θερμοηλεκτρικών σταθμών που εκμεταλλεύονται το λιγνίτη της περιοχής για παραγωγή ενέργειας.
Η περιοχή της Εορδαίας μαζί με την υπόλοιπη Άνω Μακεδονία της αρχαιότητας ή τη σημερινή Δυτ. Μακεδονία, η οποία καταλαμβάνει τη Β.Δ γωνία του Ελληνικού κράτους, αποτελεί την πανάρχαια κοιτίδα των Μακεδόνων.
Η ονομασία της πόλης προέκυψε από τον Πτολεμαίο τον Σωτήρα, στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπου αργότερα αναγορεύτηκε Βασιλιάς της Αιγύπτου με το όνομα Πτολεμαίος Α΄ Σωτήρ (Λάγος). Ανδριάντας του υπάρχει στην κεντρική πλατεία της πόλης.
Ο Πτολεμαίος ο Λάγου, υπήρξε στρατηγός, σωματοφύλακας και συμμαθητής του Μεγάλου Αλεξάνδρου καθώς και αγαπημένος μαθητής του Αριστοτέλη. Καταγόταν από την Εορδαία και προς τιμήν αυτού και της κόρης του Πτολεμαΐδας ονομάστηκε η πόλη.