Οι μαθητές ζωγράφισαν με κηρομπογιές διάφορα επαγγέλματα παραδοσιακά του νησιού μας που τους άρεσαν περισσότερο σε χαρτί Α3.  Οι ζωγραφιές έγιναν ομαδικά.

Με αφορμή μαθήματα της ιστορίας, επισκεφθήκαμε σήμερα το αρχαιολογικό μουσείο της Χώρας. Επίσης, μας δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθούμε στη Χώρα ένα μπακάλικο, ένα κουρείο και ένα παραδοσιακό τσαγκαράδικο. Πήραμε αρκετές πληροφορίες για αυτά τα επαγγέλματα και φυσικά τραβήξαμε αρκετές φωτογραφίες.

Μπακάλικο

 Κουρείο

Τσαγκαράδικο

Σήμερα επισκεφθήκαμε τον παραδοσιακό ξυλόφουρνο του χωριού, ο οποίος άναψε ύστερα από πάρα πολλά χρόνια για να εξοικειωθούν οι μικροί μαθητές με τη διαδικασία που ψήνονταν το ψωμί τα παλιότερα χρόνια, συνδυάζοντας έτσι με τον προσφορότερο τρόπο τα μαθήματα της γλώσσας στην ενότητα “Του κόσμου το ψωμί”, όπως και το πρόγραμμα της ευέλικτης ζώνης.  Στο σημείο αυτό να ευχαριστήσουμε την ιδιοκτήτρια του παραδοσιακού ξυλόφουρνου, κυρία Χρύσα Κάβουρα, που μας επέτρεψε να τον χρησιμοποιήσουμε, την κυρία Αντριάννα Καραμανή και την κυρία Μαρία Δημητροκάλλη για την πολύτιμη βοήθειά τους σε επίπεδο συμβουλών και προεργασίας.

Τελικά το ψωμί που οι ίδιοι οι μαθητές έψησαν, ήταν το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου.

Τη σπουδαιότητα και χρησιμότητα του ψωμιού αποδεικνύουν πολλές εκφράσεις στην καθημερινή μας ζωή:

• “θα πούμε το ψωμί ψωμάκι” επισημαίνοντας τις δύσκολες οικονομικά εποχές που πρόκειται να έρθουν.
• “Δουλεύει σκληρά για να βγάλει το ψωμί του” δίνοντας στη λέξη ψωμί την έννοια των αναγκαίων  για τη ζωή αγαθών.
• “Φάγαμε ψωμί και αλάτι μαζί” δηλαδή περάσαμε μαζί δύσκολες στιγμές.
• Στο “Πάτερ ημών” παρακαλούμε το Θεό να μας δώσει “τον άρτον ημών τον επιούσιον”.

Τεράστια είναι η σημασία που είχε και έχει για τη διατροφή το ψωμί και την επιβίωση του ανθρώπου. Η λέξη ψωμί προέρχεται από το βυζαντινό “ψωμός” που θα πει μπουκιά. Το ψωμί γίνεται από αλεύρι, μαγιά ή προζύμι, νερό και αλάτι.

Στην παραδοσιακή παραγωγική διαδικασία του ψωμιού απαιτείται η σπορά, το όργωμα, ο θερισμός, το αλώνισμα, το λίχνισμα, το κοσκίνισμα, το άλεσμα και τέλος το ζύμωμα-φούρνισμα.

Πηγή: «Ξεχασμένα παραδοσιακά επαγγέλματα στη Νάξο», Γιάννης Σ. Βερώνης, έκδοση: Σύλλογος Δαμαλιωτών Νάξου, 2002

Το άλεσμα ήταν η εργασία αλέσματος του καρπού(σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη), αλλά και ο ίδιος ο καρπός και το αλεύρι. Με τα ζώα (γαϊδάρους, αλλά και μουλάρια) μετέφεραν συνήθως τον καρπό στο μύλο.

Η εύρεση της κατάλληλης θέσης για το χτίσιμο του ανεμόμυλου ήταν σημαντική, γιατί έπρεπε να πνέουν στο μέρος αυτό οι κατάλληλοι άνεμοι. Γι’αυτό προκειμένου να βρουν την κατάλληλη θέση για το χτίσιμο του μύλου, παρατηρούσαν επί εβδομάδες ολόκληρες ή και μήνες τους ανέμους σε διάφορες θέσεις μιας περιοχής.

Ο ανεμόμυλος αποτελούνταν από ένα κυλινδρικό μέρος που χτιζόταν με πέτρες. Η στέγη του γυρίζει γύρω από τον άξονά της.  Ένα σημαιάκι, το λεγόμενο πουλί, ήταν τοποθετημένο στο πιο ψηλό σημείο του μύλου και έδειχνε την κατεύθυνση του ανέμου. Εκεί που γύριζε το πουλί, προς τα εκεί γύριζε ο μυλωνάς το σύστημα του μύλου. Οι ανεμόμυλοι δούλευαν με όλους τους ανέμους.

Οι μυλωνάδες δούλευαν νύχτα-μέρα. Ένας ανεμόμυλος μπορούσε να αλέσει με ευνοϊκό άνεμο 1.700 οκάδες καρπό τη μέρα. Η αλεστική περίοδος άρχιζε το Μάη και τέλειωνε το Νοέμβρη.

Πηγή: «Ξεχασμένα παραδοσιακά επαγγέλματα στη Νάξο», Γιάννης Σ. Βερώνης, έκδοση: Σύλλογος Δαμαλιωτών Νάξου, 2002