Ο Παναγιώτης Δ. Στάμος γεννήθηκε στον Ελικώνα Βοιωτίας το 1939, πρωτότοκος γιος του Δήμου και της Τριαναταφυλλιάς. Εκεί, στο Ζερίκι, έμαθε τα πρώτα του γράμματα, ενώ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, το 1946, εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στη Λιβαδειά, όπου και τέλειωσε το τότε εξατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων.

Εργάστηκε για ενάμισυ χρόνο στο Βούπερταλ της Γερμανίας, και αφού επέστρεψε εξέτισε το στρατιωτικό του. Μετά από 5 χρόνια αποφοίτησης από το Γυμνάσιο, το 1961, έδωσε εξετάσεις και πέρασε με άνεση στη Νομική Σχολή Αθηνών, από την οποία μετά από δύο χρόνια μετεπήδησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Για λόγους βιοπορισμού, στη διάρκεια της φοίτησης, πολλές φορές αναγκάστηκε να εργαστεί στη Γερμανία. Αποφοίτησε το 1970.

Το 1971 προσλήφθηκε στη Γερμανική Σχολή Αθηνών, όπου για 30 χρόνια διετέλεσε Καθηγητής, Γυμνασιάρχης και Λυκειάρχης.
Το 1983 πρωτοδημοσίευσε το πεζό “Λόγος ανθηρός χειρονομηθείς“. Μετά από 8χρονη απουσία του από τον εκδοτικό χώρο, επανεμφανίζεται το 1991 με τη ποιητική του συλλογή “Κυοφορία Σιωπής“, και έκτοτε συνεχίζει να κάνει αισθητή τη συγγραφική του παρουσία.

Άρθρο ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ (Από την εφημερίδα «ΑΠΟΦΑΣΗ» 11/6/2005):
Κριτική για το βιβλίο του Παναγιώτη Στάμου «Ενδοχώρα ανάγκης», εκδ. Γαβριηλίδης 2004, σσ. 84
Του Σαράντου Ι. Καργάκου
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά για έναν μελετητή της λογοτεχνίας από το να ανακαλύπτει μια σχεδόν άγνωστη φωνή, μια σχεδόν άγνωστη γραφίδα. Πόσοι γνωρίζουν τον ποιητή Παναγιώτη Στάμο; Δυστυχώς, στην Ελλάδα του πολιτισμού και με πρωθυπουργό στο υπουργείο Πολιτισμού στο χώρο των γραμμάτων προωθούνται φρόκαλα. Κι όμως, τολμώ να πω ότι ο κ. Παν. Στάμος είναι από τις πιο σφριγηλές μορφές της λογοτεχνίας μας. Δεν είναι ότι ξέρει να πει (ο άνθρωπος ξέρει γράμματα, πολλά γράμματα) αυτό που θέλει να πει. Το σημαντικό είναι πως έχει κάτι να πει. Και σ’ αυτό το «κάτι» ενοικούν πολλά.

Προ πολλών ετών, το 1983, είχα διαβάσει ένα μικρό βιβλίο του με τίτλο «Λόγος ανθηρός χειρονομηθείς». Ήταν η εποχή που το ΠΑΣΟΚ ολοκλήρωνε την καταστροφή του γλωσσικού μας οικοδομήματος που άρχισε η Ν.Δ. Εκτίμησα τη λεξιτεχνία, τη φραστική δεξιοτεχνία του συγγραφέα, τη λεπτή και καυστική του ειρωνεία.

Έκτοτε δεν είδα άλλα δείγματα γραφής. Και ξαφνικά, στην πανέμορφη Λιβαδειά, στο βιβλιοπωλείο του Νίκου Λαμπρόπουλου, που είναι άντρο φιλοξενίας, έπεσαν στα χέρια μου τρεις ποιητικές συλλογές. Με την ανάγνωση των πρώτων στίχων ένιωσα ότι έπεσα σε ποιητικό μεταλλείο χρυσού. Μια δεύτερη ανάγνωση έφερε στη μνήμη μου τον τεχνίτη που το 1983 χρησιμοποιούσε τη γλώσσα όπως ο επιδέξιος ξιφομάχος το ξίφος. «Αδήλων όψις» (από τις εκδόσεις «Λωτός» η μία συλλογή που κυκλοφορήθηκε το 1993). Δυο φράσεις για πρώτη γεύση: «Ιδού η απάντηση: γιατί δεν προοδεύουν τα όνειρα;» Και να το θέσω κι εγώ σαν ερώτημα: «Η πρόοδος είναι προϊόν δειλίας» και «Ο άνθρωπος προχωρεί επειδή δεν χωράει πουθενά». Ο λόγος της συλλογής αυτής είναι βέβαια πεζός, αλλά υποδορίως ποιητικός. Είναι στοχασμοί ενός ποιητή που καταγράφονται υπό μορφή πεζού κειμένου.

Η δεύτερη συλλογή, του 1998, βγαλμένη πάλι από τον «Λωτό» είναι περισσότερο ποιητική, αλλά κεραυνοβολική: «Το ελληνικόν μέτρον είναι το πένθος του λόγου» (σ. 65), «Η λευκή Χιροσίμα δεν μπορεί ούτε καν να δακρύσει» (σ. 40), «Κληρονόμος της στιγμής η αιωνιότητα», «Όταν βελάζει το αρνί / ο Θεός έχει γενέθλια / αμφιτρύων ο Λύκος»!

Η τρίτη συλλογή, τυπωμένη κι αυτή στο πολυτονικό όπως κι οι άλλες, η «Ενδοχώρα της ανάγκης», είναι ευρείας εμβελείας ποιητική σύνθεση, χωρίς να λείπουν οι μεμονωμένοι καταπελτικοί, καταπληκτικοί στίχοι. Ένα δείγμα: «Αγαπάτε καταλλήλους»! Στη συλλογή αυτή ο Παναγιώτης Στάμος, χάρη στην καλλιτεχνική ευαισθησία που διακρίνει τις εκδόσεις Γαβριηλίδη, εκμεταλλεύεται όλη την τεχνική της τυπογραφίας, τα κενά, τα χάσματα, τα αραιώματα, για να δώσει αναγνωστικά και οπτικά το ποιητικό του απόθεμα, που αναβλύζει από μέσα του πλούσιο σε αισθήματα, νοήματα, φραστικά σχήματα: «σαν παλίμψηστη πληγή / στην αραχνιασμένη μυλόπετρα της προσδοκίας» (σ. 26). Η βαθιά αρχαιομάθεια βοηθά τον Στάμο όχι να πάει στο χθες, αλλά να στέκεται στο σήμερα και να συλλαμβάνει προβλήματα που θα ζήσουμε αύριο: «Βραδιάζει ο πόνος» (σ. 68). Και το βιβλίο κλείνει με μια σαγήνη που δεν οφείλεται στο λεκτικό παιχνίδι. Πρόκειται για την ενδοχώρα της ανάγκης: «Για τα λίγα ψίχουλα της άσπρης μέρας» (σ. 81).

Δεν ξέρω αν έχει τιμηθεί ποτέ ο άνθρωπος αυτός. Η Πολιτεία ας τον προσέξει.

Επιστολές από τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Χρήστο Σαρτζετάκη (από το προσωπικό αρχείο του Π. Στάμου)

Δείγμα γραφής:
“Ιδού η φύτρα” από το “Ιδού η φύτρα”
“Περί του Οιδίποδος” από το “Αδήλων όψις”

Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση – Οι ποιητές και η ποίησή τους: Στάμος Παναγιώτης (από το περιοδικό ΤΕΤΡΑΜΗΝΑ τ. 41-42)
“Μιμούμενος – Η υστεροβουλία του Τειρεσία – Η Νύμφη –
Και καπνόν αποθρώσκοντα – Αυθεντική ερμηνεία”

Έργα του:

• «Ιδού η φύτρα», εκδ. Γαβριηλίδης 2006
• «Με των λέξεων τον πηλό», εκδ. Γαβριηλίδης, 2005
• «Ενδοχώρα της ανάγκης», εκδ. Γαβριηλίδης 2004
• «Σκιάς ποίκιλμα», εκδ. Λωτός, 1998
• «Αδήλων όψις», εκδ. Λωτός, 1993
• «Κυοφορία σιωπής», εκδ. Λωτός, 1991
• «Λόγος ανθηρός χειρο-νομηθείς», εκδ. Καστανιώτης, 1983