Επίθετα σε -ής, -ιά, -ί

Τα επίθετα σε -ής, -ιά,  

δηλώνουν χρώμα και τονίζονται στη λήγουσα (οξύτονα):

π.χ. χρυσαφής (-ιά, -ί), θαλασσής (-ιά, -ί), καφετής (-ιά, -ί), ασημής (-ιά, -ί), κανελής (-ιά, -ί), σταχτής (-ιά, -ί), βυσσινής (-ιά, -ί) κ.ά.

  Το η της κατάληξης των αρσενικών διατηρείται μόνο στην ονομαστική, 

στην αιτιατική και στην κλητική του ενικού. Στις άλλες πτώσεις γράφεται με ι: π.χ. ο σταχτής, τον σταχτή /του σταχτιού, οι σταχτιοί, τους σταχτιούς.

•   Η γενική ενικού του αρσενικού και του ουδετέρου είναι σπάνια:

π.χ. του σταχτιού/του σταχτή.

• Μερικά επίθετα σε -ης σχηματίζουν και άκλιτο τύπο σε -ί:

  π.χ. η πορτοκαλί φούστα, ο βυσσινί τοίχος

Rendered Image  

 

Rendered Image

 

Αιτιολογικές προτάσεις

 Αιτιολογικές προτάσεις

 

          Οι αιτιολογικές προτάσεις χρησιμοποιούνται για να εκφράσουμε την αιτία.
 

 Είναι δευτερεύουσες, δηλαδή δεν μπορούν να “σταθούν” μόνες τους στον λόγο.
Χρειάζονται πάντα και μία κύρια πρόταση δίπλα τους.
 Εισάγονται με τους αιτιολογικούς συνδέσμους: γιατί, επειδή, διότι

με λέξεις και εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι: καθώςεφόσονμια καιπουμια πουσαν… νασαν…πως,  αλλά και με το τελικό για να

 Οι δευτερεύουσες αιτιολογικές χωρίζονται με κόμμα από την κύρια.
π.χ.: Έμεινε σπίτι, γιατί ήταν άρρωστος.
Αφού θες να πας στο πάρτι, διάβασε τώρα τα μαθήματά σου.



Λήψη αρχείου


Εξάσκηση

 


Λόγια κλίση θηλυκών σε -ος


α) Τα ιδιόκλιτα θηλυκά σε -ος είναι:

1. ΟΞΥΤΟΝΑ (τονίζονται στη λήγουσα), π.χ. οδός.
2. ΠΑΡΟΞΥΤΟΝΑ (τονίζονται στη παραλήγουσα), π.χ. ψήφος.
3. ΠΡΟΠΑΡΟΞΥΤΟΝΑ (τονίζονται στην προπαραλήγουσα), π.χ. ερήμος.

β) Τα οξύτονα και τα παραξύτονα τονίζονται σε όλες τις πτώσεις εκεί που τονίζονται και στην ονομαστική ενικού: η συνοδός, της συνοδού…
η ψήφος, της ψήφου… 

Αντίθετα τα προπαροξύτονα στην γενική ενικού και πληθυντικού και στην αιτιατική πληθυντικού κατεβάζουν τον τόνο κατά μια συλλαβή: η είσοδος, της εισόδου

 

Κατοικία - e-class

 

 

Η οικογένεια της λέξης οδός

Από τη λέξη οδός προέρχονται πολλές άλλες λέξεις της γλώσσας μας που είτε είναι, παράγωγες της λέξης αυτής (σχηματίζονται δηλαδή από το ίδιο θέμα [οδ-] με την προσθήκη κάποιας κατάληξης) είτε είναι σύνθετες και περιέχουν τη συγκεκριμένη λέξη ως πρώτο η δεύτερο συνθετικό. Έτσι, λοιπόν, από τη λέξη οδός έχουμε:

Παράγωγες: οδικός, -ή, -ό (επίθ.),  οδικώς (επίρρ.) ,  οδεύω (ρήμα: βαδίζω, πηγαίνω κάπου), όδευση (ουσ.: η πορεία)

• Με τη λέξη οδός ως α’ συνθετικό

Οδηγός (οδός + άγω), οδοδείκτης (οδός + δείκτης), οδοιπόρος (οδός + πόρος), οδοκαθαριστής (οδός + καθαριστής), οδομαχία (οδός + μάχη), οδοποιία – οδοποιός (οδός + ποιώ [= φτιάχνω, κατασκευάζω]) , οδοσήμανση (οδός + σήμανση), οδόσημο (οδός + σήμα), οδόστρωμα , οδόστρωση – οδοστρωτήρας (οδός + στρώνω), οδόφραγμα (οδός + φράγμα) κ.ά.

• Με τη λ. οδός ως β’ συνθετικό

αδιέξοδο (α- + δι[ά] + εξ- [εκ] + οδός), άνοδος (αν[ά] + οδός), διέξοδος (δι[α] + εξ- [εκ] + οδός), δίοδος (δι[ά] + οδός), είσοδος (εις + οδός), έξοδος (εξ- [εκ] + οδός), κάθοδος (καθ- [κατά] + οδός), μέθοδος (μεθ- [μετά] + οδός), πάροδος (παρ[ά] + οδός), περίοδος (περί + οδός), πρόοδος (προ + οδός), πρόσοδος (προς + οδός), σύνοδος (συν + οδός) κ.ά.