Me Gustas Cuando CallasMe gustas cuando callas porque estas como ausente,
y me oyes desde lejos, y mi voz no te toca.
Parece que los ojos se te hubieran volado
y parece que un beso te cerrara la boca.
Como todas las cosas estan llenas de mi alma
emerges de las cosas, llena del alma mia.
Mariposa de sueno, te pareces a mi alma,
y te pareces a la palabra melancolia.
Me gustas cuando callas y estas como distante.
Y estas como quejandote, mariposa en arrullo.
Y me oyes desde lejos, y mi voz no te alcanza:
dejame que me calle con el silencio tuyo.
Dejame que te hable tambien con tu silencio
claro como una lampara, simple como un anillo.
Eres como la noche, callada y constelada.
Tu silencio es de estrella, tan lejano y sencillo.
Me gustas cuando callas porque estas como ausente.
Distante y dolorosa como si hubieras muerto.
Una palabra entonces, una sonrisa bastan.
Y estoy alegre, alegre de que no sea cierto.
I Like You When You Are QuietI like you when you are quiet because it is as though you are absent,
and you hear me from far away, and my voice does not touch you.
It looks as though your eyes had flown away
and it looks as if a kiss had sealed your mouth.
Like all things are full of my soul
You emerge from the things, full of my soul.
Dream butterfly, you look like my soul,
and you look like a melancoly word.
I like you when you are quiet and it is as though you are distant.
It is as though you are complaining, butterfly in lullaby.
And you hear me from far away, and my voice does not reach you:
let me fall quiet with your own silence.
Let me also speak to you with your silence
Clear like a lamp, simple like a ring.
You are like the night, quiet and constellated.
Your silence is of a star, so far away and solitary.
I like you when you are quiet because it is as though you are absent.
Distant and painful as if you had died.
A word then, a smile is enough.
And I am happy, happy that it is not true.
Με Τσέχοφ, ελληνικά έργα και αρκετές συμπράξεις, κυρίως τοπικού χαρακτήρα, επιχειρεί το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Καβάλας να διανύσει τη χειμερινή θεατρική περίοδο.
Στην κεντρική του σκηνή το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας επέλεξε να ανεβάσει το «Γλάρο», του Αντον Τσέχοφ .Η μετάφραση είναι της Ξένιας Καλογεροπούλου και η δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία του Θοδωρή Αμπαζή, καλλιτεχνικού διευθυντή του ΔΗΠΕΘΕ. Στην παράσταση συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, οι δύο Καβαλιώτισσες ηθοποιοί Μαρία Σαββίδου και Δέσποινα Παπάζογλου. Το ρόλο του Τριγκόριν θα υποδυθεί ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, της Αρκάντινα η Δανάη Σαριδάκη.
Η πρεμιέρα του έργου θα πραγματοποιηθεί στα μέσα του Ιανουαρίου 2011, στο θέατρο «Αντιγόνη Βαλάκου». Στην παράσταση ακούγονται έργα των Μότσαρτ, Σοπέν, Προκόφιεφ, Μπαχ, Μάλερ, Τσαϊκόφσκι.
Με αφορμή το «Γλάρο», το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας διοργανώνει διαγωνισμό θεατρικού μονολόγου για παιδιά δημοτικού και γυμνασίου, με τίτλο «Είμαι γλάρος» (συνδιοργάνωση με την εφημερίδα «Εβδόμη»). Επίσης, οι ερασιτεχνικές ομάδες της Καβάλας θα συμμετάσχουν σε ένα διήμερο αφιερωμένο στον Τσέχοφ, στις 18 και 19 Δεκεμβρίου, σε διάφορους χώρους μέσα στο θέατρο «Αντιγόνη Βαλάκου».
Η 17η Νοεμβρίου είναι ημέρα μνήμης όχι μόνο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, αλλά και της Εθνικής Αντίστασης, και μια και φέτος είναι έτος Ν.Καββαδία αφιερώνεται στον “πολιτικό” Καββαδία .
Στη διάρκεια της Κατοχής μένει ξέμπαρκος και συμμετέχει στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του ΕΑΜ ναυτικών στην αρχή κι έπειτα του ΕΑΜ λογοτεχνών. Κατά την περίοδο 1945-46 είναι επικεφαλής του ΕΑΜ Λογοτεχνών-Ποιητών, θέση για την οποία τον πρότεινε ο έως τότε Γραμματέας της Εταιρείας Λογοτεχνών Θέμος Κορνάρος, ο οποίος είχε φυλακιστεί για το βιβλίο του «Αγύρτες και Κλέφτες στην Εξουσία». Σε αυτή τη θέση, τον Νίκο Καββαδία διαδέχθηκε ο ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος, καθώς ο Καββαδίας μπάρκαρε με το πλοίο «Κορινθία» στις 6 Οκτωβρίου 1945. ……….. Αυτή την περίοδο θα δημοσιεύσει και τρία πολιτικά ποιήματα που δεν θα ενταχθούν στις μετέπειτα ποιητικές του συλλογές. Πρόκειται για τα ακόλουθα: «Αθήνα 1943» (Πρωτοπόροι, Δεκέμβριος 1943, με το ψευδώνυμο Α. Ταπεινός), «Στον τάφο του Επονίτη» (Νέα Γενιά, τχ. 51/1945, σ. 2) και «Αντίσταση» (Ελεύθερα Γράμματα, τχ. 14/1945). Στον τόμο Το θαύμα της Αλβανίας απ’ τη σκοπιά της ΙΙΙ Μεραρχίας του Ξένου Ξενίτα δημοσιεύεται και το αφήγημα Στο άλογό μου (Αθήνα 1945, σσ. 136-137).
Γνώρισα τον Κολλια Καββαδία την άνοιξη το ’46. Ερχόταν τότε στη Θεσσαλονίκη κάθε βδομάδα ή κάθε δεκαπέντε μέρες, δε θυμάμαι καλά. Του είχα στείλει ένα βιβλίο μου. Ζήτησε να με γνωρίσει. Κανείς δεν καταδεχόταν να γνωρίσει έναν νέο. Ο Καββαδίας το ’κανε. Κι αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό της νοοτροπίας του ανθρώπου που δεν έχει καμιά πόζα, καμιά έπαρση για το έργο του. Είχε καταργηθεί η απόσταση μεταξύ μας. Για την ηλικία αυτή, δεκαπέντε χρόνια ήταν μεγάλη απόσταση. Ήταν σαν να είμαστε φίλοι. Κι αυτό νομίζω το διατήρησε σ’ όλα τα χρόνια του, κάνοντας παρέα, τα τελευταία χρόνια της ζωής του, αρκετά μεγάλος, παρέα με πολύ νέους ανθρώπους. Ήταν ένας άνθρωπος πάρα πολύ ευαίσθητος, ευπαθής, χαριτωμένος. Σπάνια μιλούσε για το έργο του, προτιμούσε να σε ρωτάει εσένα τι γράφεις, τι κάνεις. Προτιμούσε να μιλάει, να διηγείται ανέκδοτα, ιστορίες του, ίσως εκεί με κάποια υπερβολή, με μια χαριτωμένη υπερβολή. Ένα βράδυ, σε μια παρέα, τέσσερις πέντε ανθρώποι, αφού ήπιαμε, μιλήσαμε, τραγουδήσαμε, είπαμε ανέκδοτα, έπιασα εγώ την κιθάρα και είπα: «Τώρα σας έχω μια έκπληξη» και άρχισα να τραγουδάω στίχους του Καββαδία, σε γνωστά μοτίβα της εποχής, ιδίως σε ρεμπέτικα. Θυμάμαι, συγκεκριμένα, ότι είχα μεταφέρει το «έβραζε το κύμα του γαρμπή, είμαστε και οι δυο σκυφτοί στο χάρτη» στο ρυθμό του «Τι σε μέλλει εσένα κι αν θρηνώ, το κορμί μου εγώ κι αν το πουλώ». Εγώ το χαιρόμουν αυτό. Κι η παρέα το χάρηκε πολύ. Ο Καββαδίας μάλλον δυσφόρησε. Το φυσικό του τραύλισμα έγινε περισσότερο. Σχεδόν δεν μπορούσε να μιλήσει, να εκφραστεί.
– Μήπως ήταν απ’ τη συγκίνηση;
– Όχι, όχι. Ψέλλισε μερικές λέξεις για εγωισμό και, για πρώτη φορά, έκανε υπαινιγμό για την ηλικία μου. Είπε ότι οι νέοι… κατά κάποιο τρόπο, με έψεξε έμμεσα για ασέβεια. Τον είχε στενοχωρήσει τόσο πολύ αυτό το πράγμα, ώστε όλη η βραδιά, τουλάχιστον για μένα πέρασε άσκημα. Ο ίδιος το ξεπέρασε και έδειξε ότι δεν τον πείραξε πολύ.
– Το κατάλαβε ότι σας είχε πειράξει;
– Είμαι βέβαιος, γιατί την άλλη φορά που συναντηθήκαμε, μου είπε, έτσι φυσιολογικά, μισοσοβαρά, μισοαστεία –είχε πάντα ένα πικραμένο ύφος ο Κόλιας: «Δεν θα πούμε κι άλλα τραγούδια σήμερα;». Πολλές φορές, μια ιστορία με ένα βασικό πυρήνα αλήθειας αυτός την έκανε παραμύθι.
– Για παράδειγμα;
Ήταν μυθοπλάστης. Διάφορες ιστορίες του από τη θάλασσα, σχέσεις του με γυναίκες, πιθανόν και διάφορα φανταστικά βίτσια του ακόμα. Ήθελε να τον αγαπάνε. Ήθελε γύρω του να υπάρχει μια τρυφερότητα. Ναι, αυτή είναι η λέξη. Ήθελε μια τρυφερότητα.
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης σε ραδιοφωνική συνέντευξη μετά τον θάνατο του Καββαδία, στην Αίμυ Κροκίδη. Από το βιβλίο του Μήτσου Κασόλα, Νίκος Καββαδίας. Γυναίκα-θάλασσα-ζωή. Αφηγήσεις στο μαγνητόφωνο, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 72009 (2004), σ. 116-117.
Τι ζητούν οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου, ειδικά, όταν διδάσκονται ένα μάθημα λογοτεχνίας; Δεν ξέρω τι ζητούν οι σημερινοί, ξέρω τι θα ζητούσα εγώ , αν ήμουν μαθήτρια σήμερα…….
30 χρόνια από το θάνατο του Στρατή Τσίρκα και 45 χρόνια Ακυβέρνητες Πολιτείες
Από το εργαστήρι του συγγραφέα
Επιστολή στον Μ. Μ. Παπαϊωάννου, 3 Νοεμ. 1960.
Τώρα περιμένω τις αντιδράσεις. Αυτές τις μέρες διαβάζω τ’ απομνημονεύματα της Simone de Beauvoir που καλύπτουν τα χρόνια 1930-1950 και τους προβληματισμούς της σα μυθιστοριογράφος. Όσο τη διαβάζω τόσο καταλαβαίνω πως βρίσκομαι (ευρωπαϊκά) στο σωστό δρόμο. Ελληνικά, βέβαια, είμαι μάλλον στο περιθώριο – δύσκολα θα μπορούσε ένας κριτικός να συνδέσει την εργασία μου με την παράδοση. Μα φταίω εγώ; Αφού εδώ γεννήθηκα; Αφού τρέμω να γράψω για πράγματα που δεν τα έζησα ο ίδιος;
17 Απρ. 1965, Ημερολόγια, σ. 81-82.
Πολύ αργότερα, ξαναδιαβάζοντας τον Προυστ, κατάλαβα γιατί με γέμισε ένα δυνατό αίσθημα ανακούφισης όταν πραγματοποίησα, μέσα στο μυθιστόρημα, το σμίξιμο των τριών παραποτάμων. Ο μέσα μου άνθρωπος, ο νοσταλγός του χαμένου παραδείσου των παιδικών χρόνων κι ο έξω άνθρωπος, ο λογιστής των δραματικών γεγονότων στη Μέση Ανατολή, είχαν συγχωνευτεί, άρα συμφιλιωθεί, μέσα σ’ ένα έργο Τέχνης, που παρέμενε, ό,τι κι αν έλεγα, η ακοίμητη έγνοια μου.
Από τη συζήτηση μετά την ομιλία του στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Υμηττού, 13 Μαρτίου 1979 («Στρατής Τσίρκας: Στο εργαστήρι του μυθιστοριογράφου», επιμ. Χρύσα Προκοπάκη, Διαβάζω, τχ. 171/1987, σ. 33.)
