Υπάρχουν όρια στον αθλητισμό;

Ν.Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
mamratgbgd

Ο Ελιουντ Κιπτσόγκε (με λευκή φανέλα) σε μια καλά οργανωμένη, από πολυεκατομμυριούχο, κούρσα, σε ιδανική διαδρομή (επίπεδη) στη Βιέννη, έγινε ο πρώτος άνθρωπος που έτρεξε Μαραθώνιο ταχύτερα από 2 ώρες (1:59’40”).

Εχει όρια ο άνθρωπος; Υπάρχουν όρια, πέραν των οποίων οι αθλητικές μετρήσιμες –με χρονόμετρο, μετροταινία και κιλά– επιδόσεις δεν μπορούν να βελτιωθούν; Πριν από μερικές δεκαετίες, ειδικοί επιστήμονες, αφού μελέτησαν τα ρεκόρ του στίβου, απεφάνθησαν περί των ανθρωπίνων ορίων. Πόσο έξω έπεσαν… Τα ρεκόρ που είχαν προϋπολογίσει, τώρα είναι επιδόσεις ρουτίνας.

Το πρόσφατο κατόρθωμα του ολυμπιονίκη (1ος το 2016, 2ος το 2008 και 3ος το 2004), πρωταθλητή κόσμου το 2003 και 2ου το 2007, και κατόχου του ρεκόρ κόσμου με 2 ώρες 01΄39΄΄ από τον Σεπτέμβριο του 2018, Ελιουντ Κιπτσόγκε, επαναφέρει τον προβληματισμό. Ο 35χρονος Κενυάτης, σε μια καλά οργανωμένη, από πολυεκατομμυριούχο, κούρσα, σε ιδανική διαδρομή (επίπεδη) στη Βιέννη, έγινε ο πρώτος άνθρωπος που έτρεξε την απόσταση ταχύτερα από 2 ώρες (1:59΄40΄΄).

Η επίδοση, όμως, δεν θα αναγνωρισθεί για περισσότερους του ενός τυπικούς και ουσιαστικούς λόγους. Αλλά το βέβαιο είναι πως έγινε. Συνεπώς, ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ότι κάποτε, ο ίδιος ή κάποιος άλλος, δεν θα επαναλάβει τούτο το κατόρθωμα σε αγώνα, πλέον.

Υπάρχουν, λοιπόν, ή όχι όρια; Πιθανότατα όχι. Οσο η τεχνική των αγωνισμάτων, η προπονητική, η φαρμακολογία, η τεχνολογία, αλλά και η οργάνωση των αγώνων δρόμων με τους δρομείς που δίνουν ρυθμό, τους αποκαλούμενους «λαγούς», θα βελτιώνονται, τόσο θα βελτιώνονται και οι επιδόσεις. Αλλά υπάρχει αντίλογος: Πάμπολλα (20) ρεκόρ του στίβου στέκουν όρθια από τη δεκαετία του ’80 και περίπου τα μέσα της επομένης. Αρα, δεν βελτιώνονται οι επιδόσεις.

Αντίλογος στον αντίλογο: Ναι, αλλά σε μερικά από τ’ αγωνίσματα αυτά είναι πολύ καλύτερος ο μέσος όρος των κορυφαίων αθλητών. Και, συν τοις άλλοις, πρέπει να συνυπολογισθεί ο παράγων «ντόπινγκ».

Τις δεκαετίες εκείνες (κυρίως δε του ’80), η φαρμακοδιέγερση ήταν σχεδόν ανεξέλεγκτη. Σε πολλές χώρες γινόταν υπό την επίβλεψη του κράτους. Και οι δυνατότητες του αντιντόπινγκ ήταν πολύ μικρές σε σχέση με τώρα. Τα ανδρογόνα, που έδωσαν ώθηση κυρίως στ’ αγωνίσματα έκρηξης και ταχύτητας των γυναικών, έκαναν θραύση.

Τώρα ανιχνεύονται εύκολα. Ομως, νέα «όπλα» μπαίνουν στο οπλοστάσιο των φαρμακοδιεγερτών. Είναι τα πεπτίδια, είναι το γονιδιακό ντόπινγκ, είναι κάτι άλλο; Είναι πολλά. Γι’ αυτό κρατούνται τα δείγματα αίματος και ούρων των αθλητών και επανελέγχονται ακόμη και οκτώ χρόνια μετά τους Ολυμπιακούς και άλλους αγώνες, με συνέπεια να μη γνωρίζουμε αν ο ολυμπιονίκης του 2016 θα είναι τέτοιος και το… 2024.

Αλλά οι εταιρείες, οι χορηγοί, οι ομοσπονδίες, τα ίδια τα κράτη (ίσως όχι όλα, σίγουρα, όμως, πολλά) επιθυμούν νίκες και, βεβαίως, ρεκόρ ή αξιοθαύμαστες επιδόσεις. Οι «ιδιοκτήτες» του παγκόσμιου αθλητικού «τσίρκου» δεν αρκούνται στο να δουν έναν συναρπαστικό αγώνα, π.χ. στα 100 μ., όπου ο 1ος θα κάνει 10΄΄20 και ο 8ος 10΄΄24. Οχι. Θέλουν να δουν το χρονόμετρο να γράφει επίδοση γύρω στα 9΄΄70. Μολονότι το μάτι του θεατή δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί τη διαφορά. Μπορεί, όμως, να τη διαπιστώσει, ας πούμε, στη σφαιροβολία. Αλλη αίγλη έχει ένας αγώνας στον οποίο ο 1ος έριξε 22,91 και ο 3ος 22,90 μ., όπως συνέβη φέτος στο πρωτάθλημα κόσμου, και άλλη θα είχε αν ο νικητής είχε ρίξει 19,91 και ο 6ος 19,88 μ.

Στη «μάχη» μπαίνει και η τεχνολογία. Καλύτερα και ελαφρύτερα παπούτσια. Βελτιωμένοι ελαστικοί τάπητες. Ολα για το ρεκόρ.

Οι περισσότεροι θυμόμαστε τι συνέβη στην παγκόσμια κολύμβηση τη διετία 2008-09 με τα συνθετικά μαγιό, τα οποία είχαν μετατρέψει τους κολυμβητές σε… ιπτάμενα δελφίνια και απαγορεύθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2010; Τα ρεκόρ σαρώθηκαν και 12, από τα 40, παραμένουν ακλόνητα. Παρά δε τη μεγάλη πρόοδο της προπονητικής στο άθλημα και την κατάργηση κάποιων περιοριστικών τεχνικών κανονισμών, φθάσαμε στο 2016 για να αρχίσει μια μαζική βελτίωσή τους.

Η Διεθνής Ομοσπονδία Αρσης Βαρών αλλάζει κάθε τόσο τις κατηγορίες σωματικού βάρους, ώστε τα ρεκόρ να αρχίζουν από μηδενική βάση και όλοι να πανηγυρίζουν γι’ αυτά.

Και πέρα όλων αυτών, οι ομοσπονδίες όλο και προσθέτουν «περίεργα» αγωνίσματα, όπως οι μεικτές σκυταλοδρομίες στον στίβο και στην κολύμβηση, ενώ η ΔΟΕ εισάγει στο ολυμπιακό πρόγραμμα αγωνίσματα… τσίρκου.

Τσίρκο, λοιπόν, έχει γίνει ο αθλητισμός; Οσοι γνωρίζουμε, θαυμάζουμε μεν ώς ένα βαθμό τους πρωταθλητές (διότι ένα κουτσό άλογο, όσο κι αν το ντοπάρεις, δεν γίνεται κορυφαίο άλογο κούρσας), αλλά, ταυτόχρονα, αποδίδουμε τα εύσημα σε γιατρούς, χημικούς και άλλους επιστήμονες. Και παρακολουθούμε τους αγώνες σαν ένα πολύ ωραίο και ενδιαφέρον θέαμα. Τίποτε άλλο.

kathimerini