Δέκα χρόνια μετά τι άλλαξε;

Του Στράτου Στρατηγάκη

Μαθηματικού – Ερευνητή

Η μελέτη των πρώτων προτιμήσεων των υποψηφίων για τις Ανώτατες Σχολές είναι σημαντική γιατί μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε τα όνειρα των παιδιών μας, αφού το τμήμα που βάζουν νο 1 μας δείχνει τις σπουδές των ονείρων τους.

Η μελέτη των στοιχείων του 2018 και του 2009 μας δείχνει πόσο άλλαξαν οι επιθυμίες των παιδιών μας και πόσο άλλαξε η πατρίδα μας με την οικονομική κρίση. Το έτος 2009 ήταν το τελευταίο έτος της ανεμελιάς, της αισιοδοξίας και της οικονομικής ευμάρειας. Το 2018 είναι το πρώτο έτος από τότε χωρίς επίσημο μνημόνιο, με μια ελπίδα να αχνοφαίνεται στον ορίζοντα. Από το 2009 μέχρι το 2018 ζήσαμε την οικονομική κατάρρευση. Τώρα ανακάμπτουμε σιγά – σιγά, αλλά τίποτα δεν θα είναι ίδιο με πριν. Αυτό αποτυπώνεται και στις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων του 2018 και τη σύγκρισή τους με τις πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων του 2009.

Τα τμήματα που σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση των πρώτων προτιμήσεων των υποψηφίων στη δεκαετία είναι η Ιατρική, η Ψυχολογία, οι Πλοίαρχοι, οι γυμναστές και οι μάνατζερ. Οι υποψήφιοι που δήλωσαν ως πρώτη προτίμηση την Ιατρική Αθήνας αυξήθηκαν κατά 165%!  Έτσι από 958 υποψηφίους που δήλωναν το τμήμα Ιατρικής Αθήνας ως πρώτη προτίμηση το 2009 φτάσαμε στους 2545 υποψηφίους το 2018. Παρόμοιοι είναι οι αριθμοί και στα αντίστοιχα τμήματα άλλων πόλεων, καθώς επέλεξαν σπουδές και η αύξηση υπάρχει σε όλες τις πόλεις. Θα μου πείτε ότι πάντα οι καλοί μαθητές ήθελαν να γίνουν γιατροί. Ναι αλλά στα χρόνια της κρίσης το φαινόμενο εντάθηκε πολύ, γιατί το πτυχίο της Ιατρικής προσφέρει μια καλή δουλειά στο… εξωτερικό, μακριά από τη μιζέρια της Ελλάδας της κρίσης.  Χειροπιαστό όνειρο, ιδιαίτερα ελκυστικό έφερε την εκτόξευση της ζήτησης για σπουδές Ιατρικής.

Οι σπουδές Ψυχολογίας φαίνεται σημείωσαν αύξηση της ζήτησης κατά 852! Από 155 πρώτες προτιμήσεις που συγκέντρωναν το 2009 έφτασαν τις 1476. Πολλοί υποψήφιοι στράφηκαν στην Ψυχολογία μετά το τέλος των διορισμών δασκάλων και την κατακόρυφη πτώση της ζήτησης για σπουδές στα Παιδαγωγικά. Το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης με τις δυσάρεστες και ψυχολογικές συνέπειες στον πληθυσμό φαίνεται έδωσε την ιδέα στους υποψηφίους ότι σε λίγο όλοι θα χρειαζόμαστε τον ψυχολόγο μας.

Η αύξηση των πρώτων προτιμήσεων για τους Πλοιάρχους του Εμπορικού Ναυτικού κατά 265% οφείλεται στην αύξηση της ζήτησης για θαλάσσιες μεταφορές που φέρνει η παραγωγή αγαθών στην Ασία και η κατανάλωσή τους κυρίως στην Αμερική και την Ευρώπη. Το πληροφορήθηκαν οι υποψήφιοι σκέφτηκαν ότι η χώρα μας είναι παγκόσμια δύναμη στη ναυτιλία και σκέφτηκαν ότι αποτελεί μια καλή ευκαιρία για καριέρα.

Ο αθλητισμός αποτελεί μια ελπίδα γρήγορου πλουτισμού, που σε εποχές κρίσης αποτελεί τη μοναδική ελπίδα επιβίωσης κάποιων. Βέβαια πολλοί ξεκινούν με την ελπίδα του πλουτισμού αλλά λίγοι τα καταφέρνουν.

Λογική είναι και η αύξηση των πρώτων προτιμήσεων για τις σχολές διοίκησης, αφού όλοι ξέρουν ότι οι πιο ακριβοπληρωμένοι σε παγκόσμιο επίπεδο δεν είναι οι μηχανικοί αλλά οι μάνατζερ.

Στον αντίποδα η μείωση των πρώτων προτιμήσεων άγγιξε τους δασκάλους, που με το τέλος των διορισμών στο δημόσιο στα χρόνια της κρίσης, να θυμίσουμε ότι από το 2013 μέχρι και το 2019 δεν έχουμε κανένα διορισμό δασκάλου στην εκπαίδευση. Το αποτέλεσμα το βλέπουμε στις πρώτες προτιμήσεις που μειώθηκαν δραστικά. Εντύπωση αποτελεί η μείωση των πρώτων προτιμήσεων για τους αστυφύλακες. Φαίνεται στα χρόνια της κρίσης οι υποψήφιοι συνειδητοποίησαν τις δυσκολίες του επαγγέλματος και το απέρριψαν, κάτι που δεν ισχύει για τους αξιωματικούς της Αστυνομίας που του δήλωσαν ως πρώτη προτίμηση 724 υποψήφιοι.

Η μεγάλη πτώση στους Πολιτικούς Μηχανικούς και τους Αρχιτέκτονες οφείλεται στην κατάρρευση του κατασκευαστικού τομέα, που ήταν ολοκληρωτική. Έτσι είχαμε μείωση κατά 73,51% στους Πολιτικούς Μηχανικούς και 39,36% στους Αρχιτέκτονες Μηχανικούς.

Η φιλολογία χάνει την αίγλη της καθώς τα χρόνια περνούν και οι φιλόλογοι πληθαίνουν και διορισμοί στην εκπαίδευση δεν γίνονται. Ανάλογη πορεία με τους δασκάλους.

Η Ελλάδα άλλαξε πολύ την τελευταία δεκαετία. Και τα μυαλά των ανθρώπων άλλαξαν. Και οι προσδοκίες τους. Γι’ αυτό άλλαξαν και τα ζητούμενά τους.