Γράφουν οι μαθήτριες της Α’ Γυμνασίου: Μ. Χρυσούλα, Μ. Μαγδαληνή, Π. Γιασεμή

Ο Βαθύλακος πήρε το όνομα του από τους λόφους, τις χαράδρες και τα ρέματα που υπάρχουν κοντά στο χωριό. Βρίσκεται ΒΔ της Θεσσαλονίκης και έχει υψόμετρο110μ. Eπί τουρκοκρατίας ονομαζόταν Κατήκιοϊ ή Καδήκιοϊ και πιθανολογείται ότι ήταν έδρα του Τούρκου δικαστή (Κατή – Kαδή).Βρίσκεται κοντά στην έπαυλη ΄΄ΤΟΨΙΝ”, όπου έγιναν οι διαπραγματεύσεις για την παράδοση της Θεσσαλονίκης. Ελευθερώθηκε το 1912 και προσαρτήθηκε το 1913 με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου.
Είχε τότε 421 κατοίκους (227 άνδρες και 194 γυναίκες). Το 1918 προσαρτήθηκε στην κοινότητα της Νέας Μεσημβρίας. Από το 1914 είχε μετονομαστεί με το ελληνικό όνομα Βαθύλακος. Έτσι το 1920 υπήρχαν περίπου 76 κάτοικοι (σύμφωνα με το αρχείο του σχολείου έξι ή εφτά οικογένειες Ελλήνων από τη Βουλγαρία και τρεις ή τέσσερις οικογένειες από τη Θράκη). Το 1921 ιδρύθηκε διτάξιο Δημοτικό Σχολείο.
Από το 1924 έως το 1927 εγκαταστάθηκαν στο χωριό 1.500 περίπου πρόσφυγες που προέρχονταν από τα περίχωρα της Σμύρνης (νομός Αϊδινίου) και πιο συγκεκριμένα κατάγονταν απ’ το Σεϊδίκιοϊ ή Σεβδίκιοϊ. Υπήρχαν και μερικές οικογένειες από τα χωριά Αλί-Αγά, Φώκαια, Μπουτζά και Προύσα (Μπρουσαλήδες τους έλεγαν). Γύρω από την εκκλησία του Αγίου Νικόλαου υπήρχαν απομεινάρια χωριού. Αυτά ήταν περίπου 15 πλινθόκτιστα σπίτια, λίγες παράγκες , σπίτια με οροφή από λαμαρίνες και ένα διώροφο πλινθόκτιστο σπίτι τουρκικής κατασκευής, στην αυλή του οποίου υπήρχε ένα ακέφαλο άγαλμα γυναίκας. Πιθανόν να ήταν το σπίτι του Κατή.

Σήμερα ο Βαθύλακος αποτελεί Διαμέρισμα του Δήμου Αγίου Αθανασίου. Έχει περίπου 2.200 κατοίκους. Συνορεύει με τα χωριά Γέφυρα, Άγιο Αθανάσιο, Ν. Μεσήμβρια, και με τα χωριά Πρόχωμα και Νέο Αγιονέρι.
Το χωριό βρίσκεται δίπλα στον οδικό άξονα Θεσσαλονίκης – Ευζώνων. Απέχει 28 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και η συγκοινωνία του είναι τακτική. Μάλιστα από το Σεπτέμβρη (2003) έγινε αστική.
Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία (αμπέλια, μποστάνια). Πολλοί έχουν φορτηγά αυτοκίνητα, έναν στόλο μεγάλης μεταφορικής δύναμης. Η κτηνοτροφία και η πτηνοτροφία συμπληρώνουν τις κύριες ασχολίες των κατοίκων. Οι τελευταίοι – όντας μικρασιατικής καταγωγής αξιοποίησαν από νωρίς το ανατολίτικο ταμπεραμέντο τους στις μοναδικές γεύσεις της Σμυρνέικης κουζίνας και δημιούργησαν ταβέρνες ονομαστές σ’ όλη τη γύρω περιοχή. Αγαπούν τις διασκεδάσεις και διατηρούν τα έθιμα και τις παραδόσεις που έφεραν απ’ την πατρίδα.
Αγαπούν όμως και τον αθλητισμό. Μάλιστα εκτός της ποδοσφαιρικής ομάδας (ανδρικής και παιδικής) υπάρχει παλαιστικός σύλλογος με αρκετές πανελλήνιες επιτυχίες. Τέλος, θα αναφέρουμε την ύπαρξη και λειτουργία πολιτιστικού συλλόγου με καταπληκτική χορευτική ομάδα παραδοσιακών χορών.
Λίγο έξω από το χωριό, υπάρχει μια μαγευτική τοποθεσία. To ξωκλήσι του προφήτη Ηλία που δέχεται πάρα πολύ κόσμο που θέλει να βρεθεί στην πράσινη φύση και να ρουφήξει τις μυρωδιές της.

Πηγή: Σιντόρη Ελευθερία, Αναζητώντας τις ρίζες μας, Από τη Μικρά Ασία…στον Βαθύλακο Θεσσαλονίκης, Δημοτικό Σχολείο Βαθυλάκου, Ιούνιος 2000.