Η βιομηχανία ευθύνεται σημαντικά για την επιβάρυνση του περιβάλλοντος (ρύπανση – απόβλητα) ενώ έχει τρομερή επίδραση στην ατμόσφαιρα, την υδρόσφαιρα και τη λιθόσφαιρα. Η βιομηχανία ανήκει στον δευτερογενή τομέα της παραγωγής και μαζί με τον πρωτογενή τομέα αποτελούν βασικούς πυλώνες της εθνικής οικονομίας. Η βιομηχανική δραστηριότητα όμως συχνά συνοδεύεται και από περιβαλλοντικά προβλήματα, που οφείλονται είτε σε απορρίψεις ρυπαντικών ενώσεων στο περιβάλλον, είτε σε αστοχία χωροθέτησης, είτε σε συνδυασμό των δυο αυτών παραγόντων.
Τα διάφορα βιομηχανικά απόβλητα ρίχνονται στη θάλασσα και καταστρέφουν τις ακτές μας. Σκοτώνουν τα ψάρια με τις διάφορες χημικές τους ουσίες και συγχρόνως δηλητηριάζουν τον αέρα που αναπνέουμε. Μαύρα σύννεφα καλύπτουν τις πόλεις μας και σκοτεινιάζουν τον γαλάζιο ουρανό. Τα εργοστάσια είναι η μεγαλύτερη αιτία της μόλυνσης της ατμόσφαιρας. Λειτουργούν σαν ηφαίστεια παραγωγής ρύπων σε βαθμό που όχι μόνο υποβαθμίζουν την ποιότητα της ζωής μας, αλλά την θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο. Η αστυφιλία στις πόλεις δημιούργησε κι ένα σωρό άλλα προβλήματα όπως π.χ. το συγκοινωνιακό. Πηγή μόλυνσης είναι και τα σκουπίδια που γεμίζουν τους δρόμους καθημερινά. Δυστυχώς οι άνθρωποι δεν καταστρέφουν μόνο τις πόλεις τους αλλά και την εξοχή όπου φεύγουν για να ζήσουν λίγες ώρες ξέγνοιαστοι και χαρούμενοι. Γεμίζουν τα δάση και τις θάλασσες με ένα σωρό σκουπίδια και ακαθαρσίες, μολύνοντας και καταστρέφοντας το περιβάλλον.
Οι ωκεανοί είναι υπό πίεση. Η ατμοσφαιρική ρύπανση αφαιρεί επτά εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο και καταστρέφει την ανάπτυξη των παιδιών. Πολλοί ατμοσφαιρικοί ρύποι προκαλούν επίσης την υπερθέρμανση του πλανήτη. Και η κλιματική αλλαγή είναι μια υπαρξιακή απειλή. Αποτελεί κοινή διαπίστωση, η υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής μας, που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη μόλυνση και ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος από τα λύματα και τα βιομηχανικά απόβλητα. Οι μεγαλύτερες βιομηχανικές εγκαταστάσεις της Ευρώπης καταλαμβάνουν σημαντικό μερίδιο των συνολικών εκπομπών βασικών ατμοσφαιρικών ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου[1], ενώ ευθύνονται, επίσης, για άλλες σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως η απελευθέρωση ρύπων στο νερό και το έδαφος, η δημιουργία αποβλήτων και η χρήση ενέργειας. Επομένως, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις λόγω των ρυπαντικών απορρίψεων στο περιβάλλον εκδηλώνονται υπό τη μορφή: α) εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων β) υγρών αποβλήτων που απαιτούν συνήθως κατάλληλη επεξεργασία και διάθεση γ) στερεών ή και επικίνδυνων αποβλήτων, που απαιτούν κατάλληλη διαχείριση δ) εκπομπών θορύβου, που απαιτούν κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης.
Η παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων π.χ. εκτιμάται ότι ευθύνεται για το 20% περίπου της παγκόσμιας ρύπανσης των καθαρών υδάτων από προϊόντα βαφής και φινιρίσματος. Το πλύσιμο των συνθετικών υφασμάτων απελευθερώνει ετησίως περίπου 0,5 εκατ. τόνους μικροϊνών στους ωκεανούς. Το πλύσιμο των συνθετικών ρούχων ευθύνεται για το 35% των πρωτογενών μικροπλαστικών που απελευθερώνονται στο περιβάλλον. Ένα και μόνο φορτίο πλυντηρίου με ρούχα από πολυεστέρα μπορεί να αποβάλει 700.000 μικροπλαστικές ίνες που μπορούν να καταλήξουν στην τροφική αλυσίδα.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος
Το πρόβλημα της μόλυνσης μπορεί να λυθεί μόνο αν οι άνθρωποι αποφασίσουν να πάρουν οι ίδιοι ορισμένα μέτρα. Το πρόβλημα των βιομηχανικών αποβλήτων μπορεί να λυθεί εύκολα φτάνει οι βιομηχανικές μονάδες να μην βρίσκονται μέσα στις πόλεις αλλά σε ιδιαίτερες τοποθεσίες εντελώς απομονωμένες από τις πόλεις. Ένα όμως πρόβλημα που είναι δύσκολο να λυθεί είναι αυτό της ραδιενέργειας που οφείλεται στα απόβλητα από τις πυρηνικές δοκιμές κ.ά. Το πρόβλημα των καυσαερίων των αυτοκινήτων μπορεί να περιοριστεί μόνο αν περιοριστεί η αστυφιλία. Για να μπορέσουν να επιβιώσουν οι άνθρωποι στις πόλεις πρέπει να φτιαχτούν πολλά πάρκα. Σε ορισμένες σύγχρονες μεγαλουπόλεις κάνουν τεράστιες προσπάθειες να διατηρήσουν καθαρή την ατμόσφαιρα και από τα σκουπίδια. Αντί να πετάνε τα σκουπίδια και να καταστρέφουν τεράστιες εκτάσεις τα χρησιμοποιούν στη βιομηχανία για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Για το τεράστιο αυτό πρόβλημα της μόλυνσης μοναδικός υπεύθυνος είναι ο άνθρωπος στην προσπάθειά του να ζήσει πιο άνετα, πιο σύγχρονα παραβίασε ορισμένους κανόνες αδιαφόρησε για τη φύση και έτσι βρέθηκε μπροστά σ’ ένα καταστροφικό θέαμα. Για όλα αυτά το πρόβλημα της μόλυνσης και ο αγώνας για την προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να γίνουν συνείδηση σ’ όλους μας γιατί οι άνθρωποι το προκάλεσαν και μόνο οι άνθρωποι μπορούν να το λύσουν.
Υπεύθυνη για τη ρύπανση του περιβάλλοντος δεν είναι η τεχνολογική ανάπτυξη, αλλά ο τρόπος που χρησιμοποιούνται τα επιτεύγματά της με κριτήριο τη μεγιστοποίηση του κέρδους των οικονομικών συγκροτημάτων. Δεν είναι λοιπόν λογικό, με το αιτιολογικό της πρόκλησης ρύπανσης, να στρεφόμαστε ενάντια στην εκβιομηχάνιση της χώρας. Υπάρχει ανάγκη ισόμετρης ανάπτυξης κάθε περιφέρειας στους διάφορους τομείς της οικονομίας (γεωργία, βιομηχανία, τουρισμός). Βασική προϋπόθεση για την ίδρυση μιας οποιασδήποτε αξιόλογης βιομηχανικής μονάδας αποτελεί η έγκαιρη έγκριση «Χωροταξικών και Περιβαλλοντικών Μελετών», που θα καθορίσουν την κατάλληλη θέση των υπό ίδρυση μονάδων και τη μέγιστη δυνατή προστασία του περιβάλλοντος από τα βιομηχανικά απόβλητα, με στόχο τη διαφύλαξη του φυσικού τοπίου και το ελάχιστο κοινωνικό κόστος από τη λειτουργία τους.
[1] Το διοξείδιο του άνθρακα διοχετεύεται στην ατμόσφαιρα από την καύση στερεών καυσίμων (δηλ. από τα εργοστάσια, τα αυτοκίνητα, κ.λ.π.). Το φαινόμενο του θερμοκηπίου γίνεται κάθε μέρα και χειρότερο εξαιτίας δύο αρνητικών φαινομένων που συμβαίνουν ταυτόχρονα. Το πρώτο είναι ότι οι ποσότητες του διοξειδίου του άνθρακα είναι τρομακτικά μεγάλες και αυξάνουν εκθετικά με το χρόνο. Το δεύτερο κακό είναι ότι τα δάση μας, που απορροφούν μέρος του διοξειδίου του άνθρακα, καταστρέφονται (καίγονται ή εκχερσώνονται) με μεγάλους ρυθμούς, με αποτέλεσμα η απορρόφηση αυτή να μειώνεται κάθε μέρα και περισσότερο.