Ο μήνας Μάιος πήρε το όνομα του από την Μαία, η οποία σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ήταν μια από τις Πλειάδες και μητέρα του θεού Ερμή.
Κατά μία άλλη εκδοχή η προέλευση του ονόματος αποδίδεται στη ρωμαϊκή θεότητα Μάγια η οποία ήταν σύζυγος του Ήφαιστου.
Ο Μάιος πάντα ήταν ένας μήνας που σχετιζόταν με την αρχή του καλοκαιριού και την εύφορη και ανθισμένη γη. Για αυτό από παλιά οι άνθρωποι συνήθιζαν να γιορτάζουν την έναρξη του μήνα με διάφορους τρόπους.
Γιορτή των λουλουδιών
Πως συνδέεται λοιπόν η Πρωτομαγιά με τα λουλούδια; Για να απαντήσουμε πρέπει να ανατρέξουμε πίσω στην Αρχαία Ελλάδα. Οι αρχαίοι Έλληνες, οι οποίοι ήταν γνωστοί φυσιολάτρες, συνήθιζαν να γιορτάζουν την έλευση της άνοιξης και την άνθιση των λουλουδιών.
Η γιορτή πρόδρομος της σημερινής Πρωτομαγιάς ήταν τα Ανθεστήρια ή Διονύσια. Τα Ανθεστήρια ήταν η πρώτη καθιερωμένη γιορτή των λουλουδιών και γιορτάζονταν κάθε χρόνο από την 11η ως την 13η ημέρα του μηνός Ανθεστηριώνος, δηλαδή 2 με 4 Φεβρουαρίου.
Τα Ανθεστήρια γιορτάζονταν αρχικά μόνο στην Αθήνα, αλλά με το πέρασμα των χρόνων απόκτησαν πανελλήνιο χαρακτήρα. Επίσης ήταν κατά κάποιο τρόπο θρησκευτική γιορτή, μιας και ήταν αφιερωμένη στο θεό Διόνυσο.
Στην Ευρώπη
Εκτός λοιπόν από την ελληνική εκδοχή με τα Ανθεστήρια (αν και γιορτάζονταν λίγο νωρίτερα) αντίστοιχες γιορτές υπήρχαν και στην Ευρώπη, με την Πρωτομαγιά να σηματοδοτεί συνήθως την αρχή του καλοκαιριού.
Στην προχριστιανική Ευρώπη για παράδειγμα υπήρχαν γιορτές όπως το κέλτικο Μπελτέιν που γιορταζόταν κυρίως στην Σκωτία και την Ιρλανδία, το οποίο συνοδευόταν με το άναμμα μεγάλων τελετουργικών φωτιών στα βουνά.
Σε κάποιες περιοχές της Ιρλανδίας μάλιστα συνήθιζαν να φτιάχνουν τον “θάμνο του Μαΐου” όπως τον αποκαλούσαν, χρησιμοποιώντας αγκάθια, λουλούδια και κορδέλες. Κάτι σαν το δικό μας πρωτομαγιάτικο στεφάνι.
Αντίστοιχη γιορτή ήταν η Βαλπουριανή νύχτα η οποία γιορταζόταν στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη και επίσης συνδεόταν με μεγάλες φωτιές και αντίστοιχους τελετουργικούς χορούς γύρω από αυτές.
Αργότερα, με την επικράτηση του χριστιανισμού στην Ευρώπη πολλές γιορτές από αυτές είτε απαγορεύτηκαν είτε μεταλλάχτηκαν.
Κάπως έτσι ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς έπαψε να έχει θρησκευτικό-τελετουργικό χαρακτήρα και επικεντρώθηκε στην φύση και τα λουλούδια.
Στις μέρες μας υπάρχουν κάποιες νεο-παγανιστικές ομάδες οι οποίες προσπαθούν να επαναφέρουν αρχαία πρωτομαγιάτικα έθιμα.
Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι
Κάθε χρόνο την Πρωτομαγιά πολύς κόσμος εξορμεί στην ύπαιθρο για να “πιάσει τον Μάη”.
Έτσι οι άνθρωποι βρίσκονται, έστω και για λίγο, ξανά κοντά στην φύση, μακριά από το τσιμέντο και τους έντονους ρυθμούς της πόλης.
Οι περισσότεροι επιδίδονται στην κατασκευή του παραδοσιακού πρωτομαγιάτικου στεφανιού.
Αυτό ίσως είναι και το μοναδικό έθιμο που συνδέει την Πρωτομαγιά με την αρχαία εκδοχή της ως γιορτή των λουλουδιών.
Η παράδοση θέλει το αυτοσχέδιο στεφάνι να κρεμιέται και να κοσμεί τις πόρτες των σπιτιών μέχρι και την παραμονή του Αγίου Ιωάννη του Λαμπαδάρη ή του Κλήδονα, στις 23 Ιουνίου, οπότε και καίγεται σε μεγάλες φωτιές και τον κόσμο να πηδά πάνω από τις φλόγες τρεις φορές.
Πηγή:coolweb.gr
Σε αυτό το πρώτο μέρος είδαμε λοιπόν την εκδοχή της Πρωτομαγιάς των λουλουδιών. Αύριο το δεύτερο μέρος με την εργατική διάσταση της Πρωτομαγιάς. Μέχρι τότε…… τραγουδάκια:
Μάη μου _ Φίλιππος Νικολάου
Μια βραδιά του Μαγιού _ Σταμάτης Κόκοτας
Αντώνης Καλογιάννης ~ Άνοιξε το παράθυρο
