Το έθιμο της αποκριάς και του καρναβαλιού, αν και παγανιστικό, όχι μόνο επιβίωσε, αλλά αποτελεί και μία από τις πιο μεγάλες εορτές του σύγχρονου κόσμου, όπου μικροί και μεγάλοι διασκεδάζουν, τιμώντας την ζωή και την φύση, αναζητώντας διέξοδο από το άγχος της καθημερινής ζωής .
Η πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου, ονομάζεται «Προφωνέσιμη», καθώς παλαιότερα«προφωνούσαν», δηλαδή διαλαλούσαν, την αρχή της αποκριάς.
Η δεύτερη εβδομάδα είναι η «κρεατική ή κρεοφάγος», επειδή κατανάλωναν κρέας , στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η «τσικνοπέμπτη», όπου υπάρχει το έθιμο του ψησίματος κρέατος στα κάρβουνα, εξού και η λέξη «τσικνοπέμπτη.
Η τρίτη ονομάζεται «τυρινή ή τυροφάγος», επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα. Κατά την τελευταία Κυριακή της τυροφάγου, που ονομάζεται και «τρανή αποκριά», φθάνουν στο αποκορύφωμά τους τα φαγοπότια και τα γλέντια, η ευθυμία, οι αθυροστομίες των μεταμφιεσμένων, οι άσεμνες εμφανίσεις και οι χοροί.
Tα «Κούλουμα» είναι εορτή που εορτάζεται στην ύπαιθρο την Καθαρή Δευτέρα, καταναλώνοντας νηστίσιμα τρόφιμα, τραγουδώντας χορεύοντας, και πετώντας τον χαρταετό.
Για την ετοιμολογία της λέξης «κούλουμα», δύο είναι οι επικρατέστερες εκδοχές.
Σύμφωνα με την πρώτη, η λέξη προέρχεται από την λατινική «Cumulus» (κόλουμους) που σημαίνει σωρός, αφθονία και τέλος, που σημαίνει το τέλος της αποκριάς, οι οποίες διαρκούν τρεις εβδομάδες, γι’ αυτό και η περίοδος αυτή ονομάζεται «Τριώδιο».
Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, η λέξη «κούλουμα», προέρχεται επίσης από την λατινική, λέξη «columna», που σημαίνει κίονας , κολώνα, διότι οι Αθηναίοι συνήθιζαν να γιορτάζουν την Καθαρή Δευτέρα στους στύλους του Ολυμπίου Διός, και αργότερα στο λόφο του Φιλοπάππου.
Το όνομα «Καθαρή Δευτέρα» δόθηκε, διότι οι χριστιανοί «καθαρίζονται» σωματικά και πνευματικά, καθώς την ημέρα αυτή ξεκινά νηστεία διάρκειας 40 ημερών. (όσες δηλαδή και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο).
Το πέταγμα του χαρταετού έχει ασιατικές ρίζες, όπου συνηθίζεται να δένουν επάνω στο σχοινί μικρά χαρτάκια, πάνω στα οποία γράφουν ευχές και επιθυμίες προς του θεούς.
Οι Βακχικές γιορτές εισήχθησαν στην Ρώμη, τον δεύτερο αιώνα μ.Χ., και ονομάστηκαν«Σατουρνάλια», προς τιμήν του Σατούρνου (Κρόνου).
Η λέξη «αποκριά» δόθηκε επί βυζαντίου, και προέρχεται από την λέξη «αποκρέω», που σημαίνει αποχή από το κρέας.
Η λατινική λέξη «Καρναβάλι», προέρχεται από το : carne (κρέας), και vale (γεια σου) που σημαίνει, την απαγόρευση της κρεοφαγίας ή από τις λατινικές λέξεις: κάρνε (κρέας) και λεβάρε (αίρω, σηκώνω), που σημαίνει την παύση της κρεοφαγίας, από την τελευταία εβδομάδα του τριωδίου.
Όλες οι ανοιξιάτικες γιορτές, έχουν τις ρίζες τους σε Διονυσιακές αρχαιοελληνικές εορτές, κατά την οποία οι συμμετέχοντες τραγουδούσαν τον «Διθύραμβο», φορούσαν δέρματα ζώων, άλειφαν το πρόσωπό τους με την τρυγία (κατακάθι του κρασιού) και στεφανώνονταν με κισσό, το αειθαλές ιερό φυτό του Διόνυσου.
Οι εορτές είχαν ως χαρακτηριστικό γνώρισμα τον άκρατο ενθουσιασμό, τις μεταμφιέσεις, την οινοποσία, τον χορό υπό των ήχο των κυμβάλων και τυμπάνων, θιάσους, πομπές, διθυράμβους και φαλλοφορίες. Τα Διονύσια χωρίζονταν στα «Μικρά» και στα «Μεγάλα»που τελούνταν σε διαφορετικές εποχές του χρόνου.
Δια μέσω των τελετουργικών χορών της έκστασης, και των χτυπημάτων της γης με τα πόδια, δρωμένων και μεταμφιέσεων, οι άνθρωποι αποσκοπούσαν στον εξευγενισμό των πνευμάτων, και την καρποφορία της γης, που τον χειμώνα βρισκόταν σε νάρκη, ενώ την Άνοιξη ανασταινόταν. Για τους αρχαίους λαούς ο κύκλος αυτός της αναγέννησης της φύσης, είχε σχέση και με τις ανθρώπινες ψυχές, και συμβολίζονταν με το φόρεμα της μάσκας.
.
.
Πηγή :http://xletsos-basilhs.blogspot.gr/ (απόσπασμα από δημοσιευμένο άρθρο )
