Για να υπάρξει το αληθινό μυθιστόρημα δεν αρκεί μήτε η αφήγηση ,μήτε η ανάλυση των ψυχικών καταστάσεων ,όσο ενδιαφέρουσα και αν είναι , μήτε βέβαια η περιγραφή ή η μελέτη των ηθών και των κοινωνικών συνθηκών. Αυτά όλα είναι το υλικό του μυθιστοριογράφου. Οι πέτρες , τα τούβλα , η λάσπη , δεν είναι ο σκοπός . Ο σκοπός του είναι η δημιουργία της ζωής -δημιουργία ανθρώπων πρώτα πρώτα, κ’ ύστερα , συνθετικά , δημιουργία ενός ανθρώπινου συνόλου, μιας ανθρώπινης ατμόσφαιρας… Δεν ξέρω αν εκφράζουμε καθαρά. Να , στους αυθεντικούς μυθιστοριογράφους αισθάνεσαι διαβάζοντας τη δημιουργική πνοή , που παρασύρει γοργά τα πρόσωπα , τα περιβάλλοντα , τα γεγονότα , εντείνοντας τα κύρια γνωρίσματα , τις γωνίες , τις συγκρούσεις –καθαρίζοντας τη ζωή από τα περιττά λίπη της και κρατώντας μονάχα τα νεύρα της , αν μου επιτρέπετε να εκφραστώ μ’ έναν τόσο βάναυσο τρόπο… Καταλαβαίνετε τι θέλω να πω ; Όχι μικροβιολογικές εξερευνήσεις αισθημάτων και συναισθημάτων –ψυχικοί λαβύρινθοι δίχως άκρη και μέση –μήτε φωτογραφικές απεικονίσεις ηθών , μήτε απλές ιστορίες για να περνά η ώρα –αλλά ζωή σφιχτή , συμπυκνωμένη ,γερή ,άμεση. Ναι άμεση! Άμεση! Γυρεύω από το μυθιστοριογράφο να μη μ’ αφήνει να πάρω την ανάσα μου , να με χτυπά δυνατά και συνεχώς στο νου ,στην καρδιά , στις αισθήσεις ,κ’ όταν κλείνω το βιβλίο του να μου μένει η εντύπωση ότι έζησα μερικές πλούσιες ώρες με τη συντροφιά ανθρώπων ζωντανών και διαλεχτών …Δεν είναι ανάγκη να μου αποδείξει ή να μου διδάξει τίποτα. Δεν είναι αυτή η δουλειά του. Την αίσθηση της ανθρωπότητας την αίσθηση της ζωής , της πλέριας ζωής των στοχασμών και των ιδεών , των παθών και των θελήσεων, των συναισθημάτων και των ονείρων , των ενστίκτων και αισθημάτων , τη ζωή μ’ όλο τον πλούτο της , μ’ όλη την πολυμορφία της ,μ’ όλες τις αντιφατικές και αχώριστες δυνάμεις της –αυτό γυρεύω από το μυθιστοριογράφο. Εμπρός λοιπόν , νέοι μου! Ποιος από σας είναι ο μυθιστοριογράφος του μέλλοντος;
ΑΡΓΩ τόμος Α(1933). Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ (2015).
