– Επίκεντρο της συζήτησης:

“Η συμμετοχή των Ελλήνων Εβραίων μουσικών στα μουσικά τεκταινόμενα του σύγχρονου Ελληνικού κράτους.”

Ομιλητές:

– Λέων Ναρ Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας και καθηγητής στο κολέγιο Ανατόλια της Θεσσαλονίκης.

– Νίκος Ορδουλίδης, Δρ. Μουσικολογίας και επιστημονικός συνεργάτης στο τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

“Είναι ένα μάθημα ιστορικής μνήμης η αποψινή εκδήλωση μέσα από την οποία ενισχύεται η εκπαιδευτική διαδικασία εισχωρώντας στην τραγικότητα του γεγονότος. Και όλα αυτά τα γεγονότα γύρω από το ολοκαύτωμα αποτελούν μια θλιβερή μοναδικότητα στην Ιστορία ΟΧΙ μόνο για τον αριθμό των θυμάτων αλλά η μοναδικότητα βρίσκεται στη σύλληψη της ιδέας, την προμελέτη, τη μέθοδο, που ακολουθήθηκε και την εκτέλεση της. Η «Τελική Λύση», όπως ονομάστηκε το σχέδιο εξόντωσης των Εβραίων ήταν ένα σχέδιο πλήρως οργανωμένο, με ψυχρό υπολογισμό κάτω από τις διαταγές ενός οργανωμένου κράτους, που αυτοανακηρύχθηκε ως το «καθαρότερο φυλετικά». Ακολουθώντας λοιπόν αυτό το μάθημα Ιστορικής Μνήμης και με ευαισθητοποιημένους εκπαιδευτικούς υποστηρίζουμε και οργανώνουμε τέτοιου  είδους εκδηλώσεις ώστε να αντιμετωπίσουμε το ρατσισμό ακόμη και μέσα στα σχολεία, να αντιμετωπίσουμε και γιατί όχι να καταργήσουμε τις διακρίσεις, την προκατάληψη, τη μισαλλοδοξία. Φέτος επιλέξαμε να ασχοληθούμε με ένα άλλο κομμάτι του Πολιτισμού των Εβραίων, όπου αναδεικνύονται οι αρετές της διαφορετικότητας. Πολιτισμική γνωριμία λοιπόν με στοιχεία της καθημερινής ζωής σχετικά με τις γιορτές, τα ήθη και έθιμα, τη μουσική, το τραγούδι. Είναι ανάγκη να τη γνωρίσουμε αυτή την καθημερινότητα, γιατί υπήρξε συμβίωση Χριστιανών και Εβραίων και  ομαλή συμπόρευση αντίστοιχα των  μαθητών στο σχολείο καθώς και  κοινή αποδοχή της Εβραϊκής και Χριστιανικής κουλτούρας και της ελληνικής παιδείας. Άνθρωποι, δηλαδή διαφορετικού θρησκεύματος, που όμως έζησαν αγαπημένοι. Έχει γραφτεί «πως όσο καλύτερα γνωρίζεις αυτούς τους ανθρώπους τόσο περισσότερο αναρωτιέσαι για τον άδικο χαμό των Εβραίων. Και όσο καλύτερα γνωρίζεις την κουλτούρα του διπλανού σου τόσο αρχίζει να σου λείπει η παρουσία του». Ειδικά όταν αυτοί οι άνθρωποι δε φταίνε για τον ξεριζωμό τους, δεν το επέλεξαν , δεν έγινε από δική τους υπαιτιότητα αλλά έπεσαν θύματα των δολοφονικών πράξεων των Ναζί οι οποίοι υποστήριζαν  την καθαρότητα της Αρίας Φυλής.Γνωρίζω λοιπόν τον πολιτισμό του άλλου και αμέσως ο φόβος εξαλείφεται ενώ κυριαρχούν συναισθήματα αγάπης και χαράς!!!

– Στα πλαίσια της εκδήλωσης, αφιερώσαμε το τραγούδι “Η Βοσκοπούλα” σε διασκευή από το Ευρωπαϊκό Μουσικό Σύνολο Ν.Ο.Ε.Μ.Δ. υπό την διεύθυνση, εναρμόνιση και ενορχήστρωση του καθηγητή Ευρωπαϊκών Θεωρητικών Κωνσταντίνου Ταμβάκη, στην επέτειο μνήμης για το Εβραϊκό ολοκαύτωμα. Το τραγούδι αυτό επιλέχθηκε επειδή τουλάχιστον από το 1903 τραγουδιέται και στη διάλεκτο (Λαντίνο) από τους Εβραίους Σεφαραδίτες και αποτελεί μέρος της κουλτούρας και του πολιτισμού τους.

Λίγα στοιχεία για το τραγούδι:

– Τραγούδι βασισμένο σε μελωδία ιταλικής καντάδας του 19ου αιώνα. Η ελληνική παραλλαγή του τραγουδιού είναι βασισμένη στο ποίημα του Γεωργίου Ζαλοκώστα «Το Φίλημα» που το εξέδωσε το 1851. Το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε στο δραματικό ειδύλλιο του Δημητρίου Κορομηλά «Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας» το έτος 1891, με πιθανότητα να έχει ενορχηστρώσει μουσικά το κομμάτι ο Γεώργιος Λαμπίρης.

– Την αρχική μουσική ενορχήστρωση του κομματιού ενδέχεται να την έχει κάνει και ο Παύλος Καρρέρ, διότι βάσει των πηγών τον Απρίλιο του 1875 υπέβαλε οκτώ (8) τραγούδια στον “Ολυμπιακό Μουσικό Αγώνα” του Ζαππείου Κληροδοτήματος, μέσα στα οποία περιλαμβάνεται και «Το φίλημα» του Ζαλοκώστα.

– Το τραγούδι έγινε ευρύτατα γνωστό και αγαπητό λόγω της μεγάλης αποδοχής που είχε από το θεατρόφιλο κοινό. Το έτος 1903 τραγουδήθηκε για πρώτη φορά στη Σεφαραδίτικη διάλεκτο από το ανέβασμα του δραματικού ειδυλλίου του Κορομηλά στη Σμύρνη από εβραϊκό θίασο. Το έτος 1932 ανέβηκε η πρώτη κινηματογραφική του εκδοχή του έργου. Μία από τις πιο αγαπημένες εκτελέσεις του τραγουδιού είναι το 1955, στην ομώνυμη κινηματογραφική ταινία, στην οποία το κομμάτι ενορχήστρωσε ο Διονύσιος Λαυράγκας και το τραγούδησε ο Δημήτριος Ζάχος.