Η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Καθιερώθηκε το 1966 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών σε ανάμνηση ενός τραγικού συμβάντος, που συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη.
Στις 21 Μαρτίου του 1960 η αστυνομία της ρατσιστικής Νοτίου Αφρικής πυροβόλησε εν ψυχρώ κατά μιας διαδήλωσης φοιτητών στην πόλη Σάρπβιλ, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 70 άνθρωποι. Οι νεαροί διαδηλωτές διαμαρτύρονταν ειρηνικά κατά των νόμων του Απαρτχάιντ, που είχε επιβάλλει το καθεστώς της λευκής μειοψηφίας στη χώρα, εφαρμόζοντας τη θεωρία της ανισότητας ανάμεσα στις φυλές.
Ο ΟΗΕ μάς καλεί αυτή τη μέρα να ενώσουμε τις φωνές μας για τα θύματα του ρατσισμού, των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας.
Ένα ποίημα που έχει γράψει ένα παιδί από την Αφρική :
Όταν μεγαλώσω, είμαι μαύρος
Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι μαύρος
Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος
Όταν αρρωσταίνω, είμαι μαύρος
Κι όταν πεθαίνω, είμαι ακόμα μαύρος
Κι εσύ λευκέ άνθρωπε
Όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ
Όταν μεγαλώνεις, γίνεσαι λευκός
Όταν κάθεσαι στον ήλιο, γίνεσαι κόκκινος
Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε
Όταν φοβάσαι, γίνεσαι κίτρινος
Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος
Κι όταν πεθαίνεις, γίνεσαι γκρι
Και λες εμένα έγχρωμο;
ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
Ο ρατσισμός σαν έννοια έχει τις ρίζες του στην πεποίθηση ότι ορισμένα άτομα είναι ανώτερα λόγω του ότι ανήκουν σε μία συγκεκριμένη φυλή ή κοινωνική ομάδα. Έτσι εκδηλώνονται συμπεριφορές προκατάληψης, στερεοτύπων, περιθωριοποίησης χλευασμού, ειρωνείας, εξοστρακισμού αλλά και στις πιο ακραίες καταστάσεις φτάνουν στην ξενοφοβία. Οι συμπεριφορές αυτές απευθύνονται σε άτομα ή ομάδες ατόμων που θεωρούνται διαφορετικά.
Ο ρατσισμός έχει διάφορα είδη. Το πιο συνηθισμένο είναι αυτό εκ του οποίου έχει δοθεί και η αρχική ονομασία του (race = φυλή) είναι ο φυλετικός ρατσισμός. Επίσης είναι ο θρησκευτικός και ο κοινωνικός ρατσισμός. Ο ρατσισμός θεωρείται παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος του ανθρώπου στην ισότητα στους τομείς της εργασίας, της πολιτικής, της οικονομίας και άλλων παραγόντων της καθημερινότητας.
Τα αίτια ποικίλουν, είτε αφορούν οικονομικούς λόγους (εκμετάλλευση μαύρων, Αλβανών που αποτελούν φθηνά εργατικά χέρια), είτε έλλειψη παιδείας ( οι απαίδευτοι δεν μπορούν να κρίνουν κι έτσι γίνονται θύματα προπαγάνδας), είτε εθνικιστικά αίτια (οι μικροί λαοί φοβούνται την αφομοίωση τους από τους μεγάλους και ισχυρούς και χρησιμοποιούν τον εθνικισμό ως ασπίδα διασφάλισης της ταυτότητας τους), είτε λόγω της ανισότητας στην κοινωνική διαστρωμάτωση και τέλος λόγω των προκαταλήψεων που δημιουργούνται από την οικογένεια, την παράδοση, από το περιεχόμενο των σπουδών ή του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνά ο καθένας είναι ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν γεννηθεί έχοντας την φλόγα της ανθρώπινης φύσης, δηλαδή κάθε άνθρωπος αγαπά, δημιουργεί, ζει σε μια κοινωνία, σκέφτεται, χαίρεται, πονά. Ίσως σε κάποια εξωτερικά ιδιώματα να υπάρχουν διαφορές αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι σωστό να γίνονται κατακριτέες. Για την πάταξη του ρατσισμού πρέπει να επεμβαίνει η πολιτική ηγεσία, η κοινωνία, η οικογένεια αλλά και κάθε άνθρωπος ξεχωριστά ώστε να τερματιστούν τέτοιου είδους συμπεριφορές.
Μαρία Σαββουλίδου
