Οξύμωρο σχήμα

 Στη ρητορική, τη λογοτεχνία και γενικότερα στην έκφραση του λόγου ως οξύμωρο σχήμα χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε έκφραση ή νόημα που αποδίδεται με λέξεις αντιφατικού νοήματος.

Στο οξύμωρο σχήμα αν και οι περιλαμβανόμενες λέξεις δημιουργούν λογική αντίφαση εντούτοις το νόημα του σχήματος (συνδυασμού) είναι ορθό. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οξύμωρου σχήματος είναι τα ρητά: «Εχθρών δώρα έστιν άδωρα«, (αντιφατικές λέξεις δώρα – άδωρα), ή «Σπεύδε βραδέως» και στη νεοελληνική «Πάω αργά γιατί βιάζομαι» (αντιφ. λέξεις: αργά – βιάζομαι), ή «Χαίρε νύμφη ανύμφευτε«, ή και ακόμα «ζωντανός νεκρός«, «ζώντας με το θάνατο«, «Ελεύθεροι πολιορκημένοι« κ.λπ.

Ο όρος «οξύμωρος» σημαίνει «κατ΄ οξύν» (ευφυή τρόπο) + μωρός», ο ευφυής, που παρέχει την εντύπωση μωρού.

πηγή: «Νεώτερον Εγκυκλπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου» τομ.14ος, σελ.925

μια λέξη την ημέρα